minanej w aktach Szadkowskich z wieku XV Woli Wodzieradzkiej. Na drodze do Chorzeszowa leży wielki kamień, z wykutą stopą. Według podania ludowego wycisnęła ją św. Dorota w czasie swego odpoczynku. Na początku XVI w. łany folw. dawały dziesięcinę pleb. w Mikołajewicach, kmiece kolegiacie łęczyckiej. Kolędy dawano plebanowi po groszu z łanu Łaski, L. B. , I, 383. Według reg. pob. pow. Szadkowskiego z r. 1552 wś Wodzyrady, w par. Mikołajewice, miała 15 os. , 3 1 2 łan. Pawiń. , Wielkp. , II, 237. W końcu XVIII w. W. należały do Dzierzbickich, potem do Mniewskiego, wojskiego sieradzkiego, z córką Teodora Mniewskiego przeszły w posiadanie Franc. Bajera a w 1840 za córką Bajera do Hipolita Parczewskiego. Od 1868 r. własność Kulczyckich. W r. 1840 obszar W. wynosił 06 włók 19 wł. lasu, do wsi należały kolonie Teodorów i Nowy Świat, zasiedlone początkowo przez Niemców, których z czasem zastąpiła ludność polska. Po r. 1850 przybyły trzy nowe kolonie Apolonia, Józefów i Alfonsów. W r. 1861 Hipolit Parczewski uwolnił włościan od pańszczyzny i oddał im grunta. Założono też wtedy szkołę początkową. Pozostał dotąd dawny starej budowy dwór, z dachem o dwu kondygnacyach. W podwórzu wielka grusza, mająca 6 łokci obwodu. Przy domu ogród obfitujący w stare piękne drzewa. M. Parcz. Wodziłki, wś, pow. suwalski, gnu Pawłówka, par. Głęboki Rów, odl. od Suwałk 19 w. , ma 45 dm. , 338 mk. W 1827 r. było 29 dm. , 171 mk. , par. Jeleniewo. Wodziłówka, wś i uroczysko, pow. białostocki, w 2 okr. pol. , gm. Obrębniki, o 23 w. od Białegostoku; wś ma 190 dzies. ziemi włośc, uroczysko należy do dóbr Knyszyn hr. Krasińskich. Wodzimin, ob. Wodzymin. Wodzin, Wodzinek, ob. Wudzyn, Wudzynek, Wodzirady 1. w dokum. Wodyerady, dziś Oderady, wś nad rzką Putyliwnią, pow. dubieński, na płn. zach. od Ołyki. Podług rewiz. zamku łuckiego z 1545 r. własność kn. Fedora Ostrożeckiego i jego potużników Jabłonowski, Rewizye, 38. Podług reg. pob. pow. łuckiego z 1577 r. włość zamku ołyckiego ks. Michała Czartoryskiego, ssty żytomierskiego, który wnosi ztąd z 1 dym. na włóce. 2. W. , dziś Oderady, wś nad dopł. Połonki, pow. łucki, na płd. zach. od Łucka. Podług reg. pob. pow. łuckiego z 1583 r. należy do włości władyków łuckich i ostrogskich, którzy z W. i z przysiołków wnieśli pobór z 20 dym. , 15 ogr. , 8 komor. , 2 kół waln. , 4 bojarów Jabłonowski, Wołyń, 92. Porów. Oderady. Wodziradz, wś nad rz. Kamionną, pow. opatowski, gm. Częstocice, par. Szewno, odl. od Opatowa 18 w. Na obszarze wsi pokłady glinki ogniotrwałej. Wś ma 9 dm. , 71 mk. , 140 mr. W 1827 r. było 8 dm. , 61 mk. Wodziska, pole i łąka na obszarze wsi Sokołowo, w pow. kościańskim Szmigielskim. Wodzisko, wś gospod. , pow. wrzesiński, okr. urzęd. , par. ewang. , st. kol. w Miłosławiu, poczta w Pogorzelicy, szkoła katol. i ewang. w Nowej Wsi Podgórnej Neudorf am Berge, par. katol. w Wszemborzu, sąd okr. w Wrześni, ma 3 dm. , 28 mk. Wodzisław, dawniej Włodzisław, osada, przed r. 1867 miasteczko, pow. jędrzejowski, gm. i par. Wodzisław, odl. 20 w. od Jędrzejowa, przy trakcie bitym z Kielc do Krakowa. Leży w rozległej dolinie, pomiędzy dwoma rzeczkami Mozgawą i Mierzawą, które łącząc się w Pawłowicach, uchodzą pod Pińczowem do Nidy. Osada ma kościół paraf. murowany, synagogę murowaną, szkołę początkową, sąd gm. okr. II, urząd gm. , urząd pocztowy, cztery ulice brukowane Krakowska, Kielecka, Żarnowska, Pińczowska, około 350 dm. i do 4000 mk. , w tej liczbie przeszło 3000 żydów. W r. 1827 było 191 dm. , 1760 mk. W r. 1857 było 321 dm. 121 mur. i 2081 mk. , w tem 1463 żydów. Domy ubezpieczone były od ognia na 42310 rs. a dochód kasy miejskiej wynosił 549 rs. 15 kop. Główną ozdobą osady jest kościół murowany, blachą kryty, z kopułą i facyatą zdobną dwoma posągami świętych i zegarem. Otoczony dokoła murem, z bramą żelazną. Przy kościele, odnowionym r. 1865, wyniosła dzwonnica. W kościele dwa okazałe nagrobki Lanckorońskich z marmuru, z napisami łacińskiemi. W podziemiach przechowały się starożytne trumny metalowe. Śród osady stoi figura św. Jana Nepomucena, wzniesiona przez Macieja Lanckorońskiego r. 1720. Żydzi wystawili sobie okazałą synagogę. W r. 1865 pożar zniszczył całą niemal osadę. Janko z Czarnkowa opowiada, że król Kazimierz powróciwszy w końcu października r. 1370 z Przedborza i czując sio chorym, sporządził 3 listopada testament, którym, między innemi, zapisał Zbigniewowi, Przedborowi i Pakosławowi, synom Zbigniewa, miasto Włodzisław. Dokument odnoszący się jakoby do tej darowizny, pomieszczony w Kod. małop. Piekosińskiego, jest sfałszowany w wielu ustępach. Być może, iż zapis ten przez Ludwika i Elzbietę nie został wykonany, jak większa część zapisów Kazimierza W. Widocznie jednak W. musiał już być wtedy miastem królewskiem, którego założenie odnieść wypadnie do czasów Łokietka. Długosz jakkolwiek opisuje szczegółowo kościoły okoliczne i podaje akt erekcyi kościoła paraf. w przyległych Mieronicach, pomija milczeniem Włodzisław i jego parafią. Według reg. pobor. z r. 1578 w skład parafii wchodzą wsi Łany, Zielonki, Klemencice, Laskowo, stanowiące własność Wodzisławskich, widocznie dziedziców samego miasta, które w Wodziłki Wodziłki Wodziłówka Wodzimin Wodzin Wodzirady Wodziradz Wodziska Wodzisko Wodzisław