ków, Kurzelów, Lelów Nowy, Moskarzów, Na kło, Obiechów, Oleszno, Podlesie, Przyłęk Szla checki, Rokitno, Secemin, Słupia, Szczekociny, Włoszczowa. Pod względem sądowym powiat dzieli się na cztery okręgi sądów gminnych Włoszczowa, Secemin, Dzierzgów i Irządze, nale żące do zjazdu sędziów okr. II w Miechowie. Pod względem administracyjnym rozdziela się powiat na 14 gmin Chrząstów, Irządze, Klu czewsko, Krasocin, Kurzelów, Lelów, Moskarzów, Oleszno, Radków, Rokitno, Secemin, Słupia, Szczekociny, Włoszczowa. W skład gmin tych weszło pięć dawnych miasteczek Włoszczowa, Lelów, Kurzelów, Secemin, Szczekociny Dane statystyczne do opisu miasta i powiatu zebrał na miejscu Edw. Kononowicz. Br. Ch. Włoszczowice, r. 1257 Wloscevice, 1262 r. Wlostovice, 1316 r. Wlosczeuicze, wś i fol. , pow. stopnicki, gm. Maleszowa, par. Piotrkowice. Fol. poduchowny, rozl. 623 mr. , nabyty na licytacyi od rządu za 18915 rs. w r. 1881. W 1827 r. było 41 dm. , 234 mk. Bolesław, ks. krakow. , nadał tę wieś r. 1257 wraz z innemi w uposażeniu klasztorowi w Zawichoście. W r. 1316 otrzymał nową wieś, założoną na obszarze W. na prawie niem. , w dożywotnie władanie od klasztoru Tomisław, kasztel. sandecki, z obowiązkiem rozgraniczenia jej od drugich W. starych i Umianowic i zaprowadzenia na jej obszarze uprawy roli i pasiek Kod. małop. , I, 53, 71, 182. W połowie XV w. wś W. , w par. Piotrkowice, miała 16 łan. km. , należących do klasztoru św. Andrzeja w Krakowie, Wszystkie te łany płaciły kustodyi kieleckiej dziesięcinę, wartości około 15 grzyw. Był tam też folwark duchowny. Klasztor pobierał od km. czynsz po fertonie z łanu, jaja i dwa koguty. Serów nie dawano. Robót nie było; tylko jutrzyny orzą, obsiewają i sprzątają Długosz, L. B. , I, 453, III, 321. W r. 1540 było tu 12 kmieci na łanach całych, 2 na półłankach, łan pusty, 6 pustych zagród, których role uprawia dwór. Dwie karczmy, dwór, folwark, gaje, bory, pasieki. Kmieć każdy daje królowi po 3 kor. żyta i 3 kor. owsa i tyleż roli uprawia, ile potrzeba na zasianie tych ilości zboża, które sami zbierają i odstawiają do spichrza królew. w Bogucicach. Również mają kosić łąkę jedną i odstawiać do spichrza królew. Oceniano wś na 250 grzyw. Widocznie była tu część królewska obok klasztornej Pawiń. , Małop. , 271, 589. Br, Ch. Włoszczówka, wś, pow. włoszczowski, gm. i par. Włoszczowa. Jest to zapewne stara Włoszczowa, dawna wś pozostała po założeniu na jej obszarze miasta, a może tylko później osadzone przedmieście. W 1827 r. było 32 dm. , 270 mk. Włoszkowice, ob. Wloszakowice. Włoszny, zaśc. nad rz. Niemen, pow. trocki, w 2 okr. pol. , o 56 w. od Trok, 5 dm. , 60 mk. katol. lesistych wyżynach wododziałowych, rozwinęła się tu wielka posiadłość z nadań królewskich. Centra tych dóbr, jak Kurzelow, Lelów, Secemin, Szczekociny, Włoszczowa, stały się osadami targowemi, które mimo otrzymanych praw miejskich, nie przybrały charakteru miast. Wsi istnieje na obszarze powiatu tylko 161 a prócz tego 25 oddzielnych kolonii i osad. W r. 1892 wysiano na obszarze powiatu pszenicy z jara 6705 czetw. zebrano 45675 cz. , żyta 9029 cz. zebr. 49659, owsa 14510 cz. 68197, jęczmienia 6185 cz. 40821, tatarki 240 cz. 730, grochu i prosa 1500 cz. 18000, kartofli 58185 cz. 290925 cz. . Znajdowało się w powiecie 11986 koni, 28804 sztuk bydła, 45794 owiec, 14354 świń, 80 kóz, 33 mułów i osłów. Ogółem 101051 sztuk. Ogrodnictwo i pszczelnictwo na nizkim stopniu rozwoju. Gospodarstwa rybnego niema. Przemysł fabryczny stanowi właściwie tylko gałęź gospodarstwa rolnego, którego produkty przerabia. W r. 1892 było w powiecie 108 fabryk, zajmujących 344 robotn. i produkujących rocznie za 491259 rs. Pierwsze miejsce zajmują gorzelnie w liczbie 8, z produkcyą na 172785 rs. , po nich 4 krochmalnie, z prod. na 188487 rs. , 3 młyny amerykańskie z prod. na 43545 rs. i 59 zwyczajnych, wyrabiających za 28414 rs. , 7 tartaków dostarczało materyałów drzewnych za 26353 rs. , 2 fryszerki za 10600 rs. , huta szklana 6150 rs. , 2 małe browary 2560 rs. , 7 garbarni 4110 rs. , 2 olejarnie 1790 rs. , bibularnia 520 rs. i 2 miodosytnie 1350 rs. . Rzemieślników było w ogóle 1044 869 majstrów i 180 uczniów, w tej liczbie 392 szewców i 118 krawców. Handel w ręku żydów, ogranicza się na zaspakajaniu potrzeb miejscowej ludności i zbywaniu nadmiaru produktów zboża, okowity i wełny. Jarmarków nie ma. W osadach bywają targi tygodniowe i dwutygodniowe. Drogi żelazne nie przechodzą przez obszar powiatu a z dróg bitych dwie tylko go przecinają z Żarek do Staszowa 27 w. w powiecie i z Radomska do Opatowa 19 w. w pow. . Ludność powiatu z 49791 mk. w r. 1867 wzrosła do 69835 w r. 1890. W tej liczbie było niestałej ludności 1516 głów. Śród stałej ludności było 32 prawosł. , 460 prot. , 8673 żydów. Katolicy stanowią 87, 6 ludności. Co do płci było 33686 męz. i 36149 kob. W r. 1882 istniało w powiecie 20 szkół początkowych w następujących osadach i wsiach Włoszczowa, Kurzelów, Lelów, Secemin, Szczekociny, Bonowice, Witów, Dzierzgów, Konieczno, Krasocin, Nakło, Chrząstów, Czarnca, Oleszno, Ołudza, Podlesie, Rokitno, Ropocice, Słupia, Sokolniki. Pod względem kościelnym powiat stanowi dekanat włoszczowski dyec. kieleckiej, składający się z 26 parafii Bebelno, Chlewice, Chrząstów, Czarnca, Drochlin, Dzierzgów, Goleniowy, Irządze, Kluczewsko, Konieczno, Kossów, Krasocin, Kucz Włoszczowice Włoszczowice Włoszczówka Włoszkowice Włoszny