Południowozachodnia częśó obszaru mieści liczne jeziora, otoczone bagnami. Leniwo odpływające wody tych zbiorników zabiera w części Piwonia, uchodząca do Tyśmienicy. Z jezior ważniejsze są Dratowskie, Wereszczyńskie, Uściwierz, Wielkie, Bikcze, Piaseczno, Brzeziczno, Uścimowskie, Orzechówek. Obszar jezior wynosi 0, 22 mil kw. Obszar wód i błot dochodzi podobno 7000 włók, a więc obejmuje około połowy powierzchni powiatuW takich warunkach wytworzyć się tu mogła głównie wielka własność. Największa z posiadłości, dobra włodawskie, obejmuje 36, 098 mr. w tem do 17, 000 mr. lasu, Hańsk ma 10, 544 mr. , Stulno 8, 183 mr. , Romanów 4. 844 mr. Ogółem 23 dóbr posiada przeszło 2, 000 mr. , 18 majątków od 1, 000 do 2, 000 mr. Przy niezbyt przyjaznych warunkach dla rozwoju rolnictwa, rozwinąć się tu musiała hodowla bydła, gospodarstwo rybne i przemysł leśny. Brak kolei żelaznych, dróg bitych jedna szosa z Chotyłowa do Włodawy, utrudniał rozwój produkcyi rolnej i przemysłu fabrycznego. W ostatnich latach dopiero przecięła obszar powiatu linia kolei żelaznej łączącej Chełm dr. żel. nadwiślańska z Brześciem litewskim. Bug, jakkolwiek jest spławnym, nie nadaje się do regularnej żeglugi z powodu nieuregulowania koryta. W r. 1878 było w powiecie 65 zakładów przemysłowych zatrudniających 297 robotników i produkujących rocznie za 235, 738 rs. Były to przeważnie drobne zaklady, związane w części zgospodarstwem rolnem, a mianowicie 9 gorzelni, 7 browarów, 10 olejarni, 9 cegielni, 2 smolarnie, tartak, 2 młyny parowe, 19 garbarni, mydlarnia, 2 farbiarnie, fabryka serów. Wysiew wynosił 4, 106 czetw. pszenicy, 20, 501 cz. żyta, 12, 400 cz. owsa, 6, 168 cz. jęczmienia, 4, 868 cz. gryki, 1, 860 cz. innych ziarn, 28, 974 cz. kartofli. Zbiór siana wydał 1, 344, 232 pudów. Żyto, owies, kartofle i siano są więc głównemi produktami powiatu. Ludność, wynosząca w 1867 r. 55, 669 dusz, wzrosła w r. 1890 do 83, 474 w tem 3, 701 niestałych mieszkańców. W miastach 13, 726 mk. , w gminach wiejskich 69, 748 mk. Co do wyznań śród stałej ludności jest 50, 397 prawosł. 1, 003 w miastach a 49, 394 w gminach, 15, 290 katol. 3, 254 w miastach, 2, 624 prot. 2, 623 w gminach, 15, 516 żydów 9, 908 w miastach. Co do gęstości zaludnienia zajmuje powiat trzecie miejsce od końca śród 84 powiatów Królestwa. Na 1 klm. kw. przypada 38, 4 mk. , gdy w sejneńskim i augustowskim tylko 36, a średnio w kraju 73, 7. Zakładów; naukowych średnich niema w powiecie, są tylko niższe. Jedna szkoła począt. 2klas. męzka, szkoła lklas. żeńska w miastach i 46 szkół początkowych we wsiach i osadach Brus, Hola, Psia Wólka, Sosnowica, Wołoska Wola, Bytyń, Kossyń, Uhrusk, Wisznice, Horodyszcze, Dębica, Polubicze, Wyryki, Żuków, Kapłonosy, Krasów, Lubień, Lute, Suchawa, Główno, Opole, Zbereże, Osowa, Sobibór, Zeszczynek, Motwice, Rozwa dów, Kodeń, Krzywowierzba, Korolówka, Orchów, Okónin, Rożanka, Suszno, Lejno, Andrzejów, Wereszczyn, Załucze, Ostrów, Hańsk, Kołacze, Żdżary, Kulczyn, Uścimów, Dębowa Kłoda, Par czew. Pod względem kościelnym wlodawski de kanat, dyec. lubelskiej, składa się z 8 parafii Opole, Ostrów, Parczów, Sosnowica, Uhrusk, Wereszczyn, Wisznice i Włodawa. Włodawski de kanat dawnej dyec. chełmskiej, dzielił się na 22 par. Dołhobrody, Dołholiska, Hanna, Hańsk, Hola, Holeszów, Hołowno, Horostyta, Jabłeczna, Kode niec, Kossyń, Lubień, Mutwica, Opole, Orchó wek, Rozwadówka, Rożanka, Sławatycze, Sobi bór, Uhrusk, Włodawa i Zbereże. Pod wzglę dem sądowym powiat składa się z 1 okręgu sądu pokoju we Włodawie dla tego miasta i Parcze wa, tudzież z 4 okręgów sądów gminnych Wi sznice, Ostrów, Wołoska Wola, Sobibór. Należą do zjazdu sędziów II okr. w Biały. Pod wzglę dem administracyjnym powiat składa się z dwu miast Włodawa i Parczew i 15 gmin Bytyń, Dębowa Kłoda, Hańsk, Horodyszcze, Krzywo wierzba, Opole, Ostrów, Romanów, Sobibór, Tur na, Uścimów, Wereszczyńska Wola, Włodawa, Wołoska Wola, Wyryki. W skład gmin wiej skich wchodzą dawne miasteczka Ostrów, Wisznica, Horodyszcze, Orchówek w gm. Wło dawa. Br, Ch, Włodawka, rzeczka, lewy dopł. Bugu, powstaje z kilku strumieni i odpływów jeziornych, śród łąk otaczających wsi Urszulin, Andrzejów i Wytyczne, płynie w kierunku północnowschodnim, pod wsią Iwanki przyjmuje z praw. brz. Krzepiankę Krzewiankę, rozdziela się na boczne koryta i dopiero za wsią Starzyzna, powyżej Suchowoli, płynie jednym korytem i pod Włodawą uchodzi do Bugu. Długość biegu wynosi około 27 w. Prócz Krzewianki przyjmuje kilka strumieni, które noszą podobno nazwy Skoradnica, Lutówka, Tarasienka Enc. Org. , XXIV, 45. Włodawka, mko i dobra nad Bugiem, pow. brzeski gub. grodzieńskiej, na samej granicy od królestwa polskiego na wprost mta powiat. Włodawy, w 1 okr. pol. , gm. Przyborowo, o 59 w. od Brześcia, 980 mk. , cerkiew, dom modlitwy żydowski, 2 szkoły, 3 jarmarki. Należy do dóbr Przyborowo hr. Tomasza Zamoyskiego. Dekanat prawosławny włodawski obejmuje 13 parafii, 11, 534 wiernych. Włodki 1. wś, pow. sokołowski, gm. Wyrozęby, par. Kożuchówek, ma 25 dm. , 177 mk. , 662 mr. W 1827 r. było 20 dm. , 117 mk. 2. W. Białobrzegi, wś szlach. nad rz. Narwią, pow. kolneński, gm. Rogienice, par. MałyPłock, ma szkołę początkową, młyn wodny. W r. 1827 było 40 dm. , 293 mk. R. 1578 we wsi Włodki było 5 części 14 łanów, 1 zagrod. Wś była gniazdem Włodkowskich. 3. W. , pow. przasnyski, ob.

Włodawka

Włodawka

Włodki