daniu tej rodziny do 1869 r. , w którym ostatni właściciel hr. Konstanty Branicki sprzedał ją. z wolnej ręki minist. apanaży Udiełów. 2. W. , wś, pow. rówieński, gm. Kustyń, par. Żytyń Wielki o 2 w. . Władystawki, niem. Wladislawken, folw. do Świerczyn, pow. brodnicki; 1 dm. , 11 mk. Władysławów 1. za rządów pruskich Neustadt, miasto powiatowe w gub. suwalskiej, w widłach utworzonych przez rz. Szeszupę i uchodząjcą tu do niej z lew. brz. Szyrwintę, na samej granicy od Prus, naprzeciw miasta Szyrwint powiat piłkałowski, pod 54 45 7 szer. płn. i 40 31 8 dług. wsch. od F. , odl. 364 w. od Warszawy, 96 w. od Suwałk, 17 w. od Wyłkowyszek, posiada kościół par. murowany, kościół ewang. filialny do Wierzbołowa, synagogę, szkołę początkową, sąd pokoju, urząd powiatowy, magistrat, przykomorek celny, urz. pocz, i tel. , 332 dm. , 4500 mk. 79 żyd. , 66 prot. , 0, 9 praw. . Do ksiąg stałej ludności zapisano wprawdzie 6189 osób, lecz 1962 mieszka w innych stronach kraju lub zagranica. W r. 1827 było 229 dm. , 3213 mk. ; 1857 r. 366 dm. 86 mur. i 5516 mk. 4434 żyd. , 450 Niemców. W tej ostatniej cyfrze mieści się zapewne cała ludność zapisana do ksiąg, wraz z nieobecnemi. Z zakładów fabrycznych istnieją tu przędzalnia i drukarnia wełny. Obszar, na którym powstał W. , należał dawniej do ststwa jurborskiego. Królowa Cecylia Renata posiadając to starostwo, jako oprawę posagu swego, założyła tu miasto, nazwała od imienia męża i wydała w Warszawie 26 marca 1643 r. przywilej nadający prawo magdeburskie. Juryzdykcyą nad mieszczanami otrzymał wójt, którego ma naznaczać królowa ze stanu szlacheckiego, burmistrz zaś powinien być mieszczaninem osiadłym na miejscu, mianować go będzie starosta z kandydatów podanych przez mieszczan. Apellacya od magistratu iść miała naprzód do starosty, następnie do królowej. Jako herb otrzymało miasto głowę jelenia, z trzema gwiazdami między rogami. Uposażenie stanowiło 32 włók. Pozwolono wystawić ratusz z zegarem, młyn nad jedną z dwu rzek, zorganizować cechy. Prócz targów niedzielnych ustanowiono trzy jarmarki doroczne. Żydom nie wolno było się osiedlać. Kościół parafialny z drzewa wzniosła tu królowa w r. 1647. Przy kościele tym utworzono następnie klasztor karmelitów, który istniał do r. 1805. Karmelici na miejscu drewnianego kościołka wznieśli stojący dotąd murowany w r. 1788. Jest to budowla obszerna i dość okazała o trzech nawach, wspartych na sześciu filarach i dwu wieżach na froncie. Dzwony odlewane w Toruniu. Pomimo zakazu, żydzi zwabieni przez korzystne dla handlu położenie miasta na granicy Prus, zaczęli tu osiadać w wielkiej liczbie i rozwinęli tu handel siemieniem lnianem i produktami Żmujdzi zboże, wełna, miód, drzewo, skóry. W r. 1800 na 2320 mk. liczono 2 3 żydów, którzy z 230 domów posiadali przeszło połowę i jak powiada Holsche doszli do takiej zamożności, źe liczono niektórych na 10 do 50 tysięcy talarów. Rozwinął się tu wyrób piwa i wódki. Żydzi dzierżawili dochody z miasta za 1200 dukatów; akcyza wynosiła tu do 3000 tal. a roczny dochód miasta do 7000 tal. Biedna niedawno oaada zaczęła się pięknie zabudowywać, ulice otrzymały bruki. Stał wtedy w mieście szwadron huzarów. Mieszkańcy przeciwległej Szyrwinty, chcąc brać udział w tej pomyślności, robili około r. 1800 starania o połączenie obu miast w jedną całość, co jednak nie zostało dokonanem. Osiedlanie się coraz większej ilości Niemców, protestantów, wywołało urządzenie w r. 1842 filiału ewang. par. w Wierzbołowie. Liczba jarmarków, która z trzech pierwotnych wzrosła do 12, została w ostatnich czasach zmniejszona do sześciu. W r. 1881 pożar wielki zniszczył znaczną częśó miasta. Władysławowski powiat gubernii suwalskiej, utworzony r. 1867 z zachodniej połowy dawnego powiatu maryampolskiego, obejmuje 32, 22 mil kwadrat. Zajmuje on zachodniopółnocną część obszaru gubernii. Graniczy od płd. z pow. wyłkowyskim, od wschodu z maryampolskim, część wschodniej i północną granicę stanowi Niemen, odgraniczający powiat od gubernii kowieńskiej, od zachodu Szeszupa oddziela obszar powiatu od pow. piłkałowskiego w Prusach wschodnich. Powiat zajmuje część niziny ciągnącej się na północ wyżyny pojezierza aż ku Baltykowi. Średnie wzniesienie wynosi od 180 do 200 st. Kierunek pochylenia poziomu spotykamy tu przeważnie od południa ku północy i od płd. wsch. ku płn. zach. Najwyższym punktem jest wyniosłość pod Sudargami, niedaleko Szeszupy, wzn. 277 st. W północnej połowie ciągnie się słabo wzniesiony obszar lesisty, którego wody uprowadzają do Szeszupy równolegle prawie płynące rzeczki Jotyja i Sesarka. Wypływają one z najwyniosłejszego obszaru okolic Szak, zkąd również biorą początek Aukspirta i Penta, uchodząca do Szeszupy pod wsią Ponowie. Ze wsch. płn. części powiatu, lesistej i wzniesionej, spływają do Szeszupy rzeczki Wysoka, Miluppa pod Tumpejami i Nienuppa pod Narwojciami. Dopływy prawe Szeszupy przedstawiają w ogóle układ wachlarzewaty. Do Niemna spływają tylko drobne, krótkie strumienie. Gleba powiatu jest w ogóle żyzną, w części czarnoziemna, sprzyja uprawie zbóż, lnu i kartofli. W r. 1887 wysiano w powiecie 23419 czetw. oziminy, 39657 cz. jarzyny 124431 cz. kartofli, zebrano zaś 154110 oziminy, 176209 jarzyny, 211936 kartofli. Obszar lasów rządowych obejmuje 40225 mr. i stanowi dwa leśnictwa Gryszkabuda i Sudargi. Ludność powiatu z 64396 w r. 1867, wzrosła do 77746 w 1890 r. Zapisa

Władysławki

Władystawki

Władysławów