jak i stalle i chrzcielnica pochodzi z XVI w. , gdy ambona w XVII w. była wykonaną. Trzy nagrobki znajdująco się w kościele także z XVII w. pochodzą. Opis kościoła z rysunkiem podał Tyg. Illustr. z r. 1870, 147. W. par. , dek. łomżyński, 5928 dusz. Księgi sądów ziemskich w Wiźnie odbywanych, przechowały się od r. 1452 a sądów grodzkich od 1525 r. Wizkie starostwo grodowe, w wojew. mazowieckiem, ziemi wizkiej, podług lustracyi z r. 1660 obejmowało miasto Wiznę i wsi Niwków, Kramków, Zajęklów, Wierciszew al. Russ, Szczuki, Litwa al. Księża. W r. 1771 posiadał je Jan Rostkowski, opłacając kwarty złp. 3730 gr. 14, a hyberny złp. 1348 gr. 10. Na sejmie z r. 177375 Stany Rzpltej, chcąc zakończyć spory o miasto Wąsosz, niegdyś do tego ststwa należące, uchwaliły, aby asesorya koronna sprawę tę z Teresą Świderską, stolnikową wizką, ostatecznie i bez żadnej zwłoki rozstrzygnęła. Wizka ziemia przechodziła różne koleje, zastawiana i wykupywana przez swych książąt. W r. 1468 wyrok sądu złożonego z dostojników koronnych odsądził Katarzynę, ks. mazowiecką, od praw do ziemi wizkiej i płońskiej i wcielił takowe do Korony. W r. 1502 król Aleksander porównał ziemie płocką, zawkrzeńską i wizką co do praw z Koroną, zwłaszcza co do podatku poradlne. W r. 1504 tenże król wydał obszerny przywilej, porównywający mieszkańców tej ziemi w prawach z ludnością Korony i określający sposób wyboru urzędników ziemskich i wymiaru sprawiedliwości. W r. 1506 szlachta tej ziemi otrzymuje od króla Zygmunta I potwierdzenie uchwały, na sejmiku wizneńskim zapadłej, co do możności spłaty przez właścicieli dóbr barci posiadanych w lasach tychże dóbr przez licznych bartników. Otóż uchwała ta określała termin i warunki spłaty. Kto w danym terminie nie spłaci, ten musi zostawić nadal bartników przy tej służebności, za opłatą oznaczonej daniny. Ziemia ta dzieliła się na dwa powiaty wizki i wąsoski. Miała obszaru 2577 mil kwadr. Znajdowało się w niej w XVI w. 280 wsi 133 w pow, wizkim a 147 w wąsoskim. Powiat wizki miał 390 łan. km. a wąsoski 124 łan. Wsi szlachty zagrodowej było 85 w pow. wizkim 803 łan. i 105 w wąsoskim 661 łan. i prócz tego 185 zagrodników. Na obszarze tej ziemi spotykamy, między innemi, gniazda rodowe Rakowskich, Kossaków, Truszkowskich, Makowskich, Grądzkich, Karwowskich, Janczewskich, Kuczów i Kuczewskich, Borowskich, Bagińskich, Trzasków, Jaczyńskich, Mieczkowskich, Supińskich, Wagów, Konopków, Glinków i in. Br. Ch. Wizna, mko, w pow. słuckim, przy drodze z Filipowicz do Lenina, ob. Wyżna, Wiznica al. Wizna, fok, pow. łomżyński, gm. Borzejewo, par. Wizna. Jest to dawne wójtowstwo wizneńskie. Został oddzielony od dóbr rządowych Wizna i w r. 1872 obejmował 267 mr. Wiźnica, Wiżenica, rzeczka, w pow. kowelskim, lewy dopływ Prypeci. Poczyna się powyżej wsi Swarnia, płynie od płn. wschodu ku południowi i odlewa jezioro Białe. Wypłynąwszy z niego dzieli się na dwie strugi wschodnia wpada zaraz do Prypeci przy wsi Niewiąsze, zachodnia przechodzi jeziora Ostrowiec i Święte i ma ujście poniżej wsi Załukowa. Przez W. zrobiony jest przekop Białozierski, łączący Prypeć z kanałem Królewskim al. Muchawieckim. Wizory, wś, pow. poniewieski, w 3 okr. pol. , o 30 w. od Poniewieźa. Wizranka, Pustepolje. Wizwa, ob. Izwa. Wizytka, os. , pow. piotrkowski, gm. Bujny, par. Łobudzice, ma 4 dm. , 10 mk. , 6 mr. włośc. Vizzehden 1. przyległ. dóbr pryw. Stabben, w okr. zelburskim, pow. frydrychsztacki, par. zelburska Kurlandya. 2 V. , folw. dóbr pryw. Stenden, w okr. tukumskim, pow. i par. talseńska Kurlandya. Wiźajcie, wś, pow. rossieński, par. Lale. Wiżajdy, wś, pow. wyłkowyski, gm. Giże, par. Wyłkowyszki odl. 6 w. , ma 8 dm. , 71 mk. W 1827 r. 4 dm. , 35 mk. Wiżajny, w dokum. Wiżejni, Wizeni, je zioro śród wyżyny pojezierza baltyckiego na obszarze pow. suwalskiego, o 34 w. na pół noc od Suwałk, ciągnie się w kierunku od płn. ku płd. , ma do 4 w. długości a 1 w. sze rokości, obszaru 3 w. kwadr. 0, 06 mili. Rzecz ka Wiźajna odprowadza wodę do jeziora Wisztynieckiego. Jezioro leży w części wyżyny wznie sionej do 900 st. npm. Jezioro to, leżące jednym końcem w puszczy Mereckiej, a dwiema czę ściami w puszczy Simneńskiej, nabył wraz z in nemi Stanisław Dowojna, starosta bobrujski, merecki etc. od bojar Monkgejłowiczów z pow. trockiego Rewizya puszcz w. ks. litew. r. 1559, str. 38. Br. Ch. Wiżajny, w dok. Wiźejni, osada, dawniej miasteczko, na płd. brzegu jeziora t. n. , w pow. suwalskim, gm. i par. Wiżajny, odl. 34 w. od Suwałk na północ, a 11 w. od Kalwaryi, posiada kościół par. murowany, kościół par. ewang. murowany, szkołę początkową, urząd gm. , aptekę, 175 dm. , 2276 mk. W r. 1827 było 165 dm. , 1342 mk. W osadzie odbywa się 6 jarmarków. Okolica W. , pokryta niegdyś bagnami, stanowiła częśd puszczy, ciągnącej się aż do jeziora Wisztyniec, które należało do księstwa pruskiego. Starostwo niegrodowe wiźańskie, w wojew. trocckiem, pow. grodzieńskim, nadane było r. 1638 Radziwiłłom. W bitwie nad Dźwiną 13 listopada 1661 r. z wojskami Chowańskiego, uczestniczyła rota kozacka JMPana Lipnickiego, starosty wiżajnskiego i lejwańskiego Dyaryusz Poczobuta Odlanickiego, str. 54. Według aktów podskarbińskich posiadała je w r. 1766 Stru Wizna Wizna Wiznica Wizory Wizranka Wizwa Wizytka