w posiadaniu jego zięcia Krzysztofa Sapiehy, podczaszego w. ks. litew. , ale już w roku nastę pnym nabył je Krzysztof Piekarski, woj. brzeski. Posiadał on W. przeszło 40 lat; w r. 1669 oddał zięciowi Sawickiemu, którego syn, kasztelan brzeski, sprzedał je w 1688 r. Janowi Pieniążkowi, woj. sandomierskiemu. Jedyna jego córka Marya Kazimiera, między innemi, wniosła w 1700 r. mężowi swemu Karolowi hr. Siedlnickiemu h. Odrowąż, po którym odziedziczył je Karol Józef Siedlnicki, podskarbi wojewtwa podlaskie go. Pamiątką po Krzysztofie Piekarskim jest dotąd istniejący ogród, a po Siedlnickim dwór, który zbudował około r. 1720, na miejscu spałolonej dawnej rezydencyi. W dworze tym niekie dy tylko w porze letniej przebywał, mieszkał bowiem w nieistniejącym już dziś pałacu w Ostromęczynie, później zaś przeniósł się do założonej przez siebie wspaniałej rezydencyi w sąsiednim Konstantynowie. Po śmierci jego W. objął Ka zimierz Wężyk z Wielkiej Rudy, on to dom tu tejszy wykończył; jednym z jego synów był znany poeta Franciszek Wężyk, urodzony w W. dnia 7 paźdz. 1785 r. Ogród tutejszy sięga cza sów Jana Kazimierza, ciągnie się wzdłuż rzecz ki Bialki, która odgraniczała tu Koronę od Litwy. Przechowały się po Wężyku jeszcze me ble i portrety niektórych znakomitych osób. Opis W. podał W. Łoski w Tygod. Illustr. z r. 1877. W. gmina, graniczy z gm. Rokitno, Zakanale, Kornica, Huszlew i Swory, ma 16672 mr. obszaru i 3080 mk. 2415 prawosł. , 718 kat. , 16 żyd. . Sąd gm. okr. II we wsi Horoszki, urząd gm. we wsi Leśno. W skład gm. wchodzą Bordziłówka Stara i Nowa, Bukowice, Droblin, Hrud, Kajków, Klukowszczyzna, Koszelówka, Lewiczyzna, Leśna, Maryampol, Nosów, Nowin ki, Owczarnia, Osówką, Pasieka, Roskosz, Witu lin i Zielony folw. Br. Ch. Witulin. folw. nad bezim. rzką, pow. wilejski, w 2 okr. pol. , gm. Krajsk, o 70 w. od Wilejki, przy b. dr. poczt. mińskiej, 1 dm. , 4 mk. katol. ; w 1865 r. własność Wasilewskich. Witułty, niem. Witulten, wś, pow. ostródzki, st. p. Dorotowo. Leży na granicy b. ziemi saskiej i dzisiejszej wannijskiej. R. 1344 w Ostrodzie nadaje w. m. Ludolf Koenig niejakiemu Witułtowi Wiltote 15 włók obok wsi Mańki, przy 9 latach wolności. W r. 1415 Jan v. Bichon, komtur ostródzki, nadaje Erazmowi z Witułt 10 wł. tamie i 10 wł. w Olszewie na prawie chełm. , z obowiązkiem jednej służby zbrojnej. R. 1599 siedzą tu tylko Polacy Kętrz. , O ludn. pol. , 374. Wituń, wś nad Biesiedzią, pow. klimowicki, gm. Berezki o 7 w. , ma 63 dm. , 400 mk. , zapasowy śpichlerz zbożowy gminny, przystań. 2. W. , wś, pow. sieński, gm. Pustyń, mo 9 dm. , 72 mk. Witunia al. Witonia, niem. Wittun, w dok. z r. 1554 Withun, 1546 Vithunia, wś, pow. zło towski, st. p. i par. kat. Więcbork, 834 ha 590 roli orn. , 117 łąk, 22 lasu; 1885 r. 40 dm. , 54 dym. , 316 mk. , 21 kat. , 283 ew. , 12 żyd. Poja wia się w dokum. z r. 1453. Według wizyty Trebnica z r. 1653 pobierał prob. więcborski ztąd od 13 włościan po 2 korce żyta i tyleż owsa str. 120. Tyleż było ich, kiedy r. 1695 archidyakon Jezierski wizytował parafią; mesz nego dawali wówczas razem 27 korcy żyta i ty leż owsa str. 92. W XVIII w. mieli tu lutera nie dom modlitwy, który r. 1739 został znisz czony, lecz później na nowo wzniesiony ob. Gesch. des Flatauer Kr. von Schmitt, str. 270. W topogr. Goldbecka z r. 1789 zapisana jest W. jako wś szl. , należąca do Potulickich, o 17 dym. str. 259. Kś. Fr. Witunicze, wś z zarządem gminnym i dobra nad bezim. dopł. Poni, pow. borysowski, w 3 okr. pol. a 4 okr. sądowym, o 92 w. od Boryso wa. Wś ma 12 osad, 130 mk. Cerkiew p. wez. św. Piotra i Pawła, ma z dawnych zapisów oko ło 2 1 3 wł. gruntu i łąk; około 1200 parafian; filie w Niebyszynie p. wez. Wniebowzięcia N. P. M. , z 1760 r. fundacyi Macieja Rodziewicza, uposażona 2 włókami ziemi, i w Szklańcach, p. wez. Podwyższenia św. Krzyża, fundacyi Łyszkiewicza, z zapisem 4 mr. ziemi. Gmina W. składa się z 4 okręgów starostw wiejskich, ma 363 dm. , 1904 dusz męz. , uwłaszczonych na 5899 dzies. ziemi. Szkółka gminna we wsi Wilejce; w obrębie gminy znajduje się 33 wio sek, 4 zaśc, 35 majątków i folw. , 1 miasteczko. Bobra W. , nadane przez Stefana Batorego za zasługi wojenne Chmielewskiemu ob. Dołhinów, potem własność Kaweczyńskich, z których Enoch w 1627 r. sprzedaje Janowi Burbie. W połowie b. w. należały do Korkozowiczów, miały około 100 poddanych; od 1863 r. są własnością Nowomiejskich i wraz z folw. Nowosiołki i StańKról mają około 140 włók; grunta lekkie, miejscowość wzgórzysta i lesista. A. Jel Wituńki, osada, pow. sieński, gm. Pustyń, ma 1 dm. , 6 mk. Witusza, wś i folw. , pow. gostyński, gm. Kiernozia, par. Osmolin, odl. 28 w. od Gostynina. Folw. ma 6 dm. , 49 mk. , 653 mr. 617 mr. roli; wś ma 10 dm. , 134 mk. , 30 osad, 33 mr. W 1827 r. było 13 dm. , 117 mk. Witwica, nazwa dawana pot. Łuźanka dopł Świcy w dolnym jego biegu. Witwica, wś, pow. doliniański, 14 klm. na płn. zach. od Doliny, 10 klm. na płd. od sądu pow. i urz. poczt. w Bolechowie. Na płn. leży Hoszów, na wsch. Kniaziołuka, na płd. Mizuń, na płd. zach. Kalna, na zach. Roztoczki i Stańkowce, na płn. zach. Cerkowna. Płn. część wsi przepływa Witwica, dopł. Świcy, zwana w górnym biegu Łużanką ob. i przyjmuje w obrębie wsi od praw. brz. Kosteczki i Putnę, a od lew. brz.

Witulin

Witulin

Witułty

Wituń

Witunia

Witunicze

Wituńki

Witusza

Witwica