dzie mógł nad Luciążą wystawie młyn w dowolnym miejscu. W zamian za dziesięcinę z części mu ustąpionej klasztor witowski oddaje sulejowskiemu dziesięcinę z Kępiny. W r. 1250 w Kłobi Kazimierz, ks. łęczycki, rozstrzyga, iż w obec dowodów złożonych przez opata Witowskiego oba brzegi rzeki Luciąży co do połowu ryb, polowania na bobry i stawiania młynów, na szerokości morga per unum juger a fluvis należą do Witowa, począwszy od mostu w Przygłowie aż po Pilicę, też i na rzeczce Koprzywnicy. Spory o te rzekę trwały długo, bo dopiero w r. l421 sąd ziemski sieradzki, w obec delegowanych przez króla senatorów wojewody sieradzkiego i kasztelanów, rozgraniczył posiadłości obu klasztorów i określił prawa do brzegów Luciąży i Koprzywnicy Kod. dypl. pol. , III, 41, 54, 382. W r. 1260 klasztor zniszczony podobno został przez Tatarów. R. 1282 w klasztorze Henrykowskim na Szląsku podpisany został układ o dziesięciny między klasztorem Witowskim a sulejowskim, potwierdzony przez Filipa Firmiana, legata papież. Kod. dypl. pol. , III, 131. Najdawniejszym znanym opatem jest Gregorius abbas de Vitoria, wymieniony w dok. z r. 1227, obecny w Krakowie przy boku ks. Grzymisławy Kod. Małop. , II, 37. Arnold, opat, znajduje się w r. 1261 przy boku Kazimierza, ks. łęczyckiego. We wsi Ręczno, stanowiącej własność klasztoru, założoną została, zapewne w końcu XIII w. , parafia i wzniesiony kościół. Kościół i parafia w Milejowie oddane były klasztorowi jeszcze przed XVI w. , ztąd obowiązki pasterskie spełniali tu zakonnicy przysyłani z Witowa. Dziesięciny i dochody parafii rozdzielone były pomiędzy klasztor sulejowski a witowski. Bardzo korzystne dla klasztoru przywileje wydawali królowie Władysław Jagiełło w r. 1390 i 1418, Kazimierz Jagiellończyk 1467, Zygmunt I r. 1548. W r. 1511 we wsi W. płacono pobór od 5 łan. , młyna, sołtystwa, dwu karczem z rolami. Na obszarze Majkowa klasztor posiadał młyn Pawiński, Wielkop. , 195. Według lustracyi z r. 1564 wieś płaci Stacyi z łan. 5 po gr. 2, daje żyta po 4 kor. , owsa po 7 kor. , kur po 2, serów po 2 i jaj po 20 z łanu Lustr. , V, 142. W czasie wojen szwedzkich kościół i klasztor uległy zniszczeniu w r. 1657. Klasztor wkrótce został odbudowany lecz kościół później dopiero, staraniem opata Eustachego Sircheckiego Sucheckiego został ukończony i poświęcony p. w. św. Eustachego w r. 1784. W połowie XVII w. wszczęły się na nowo spory między klasztorem witowskim a sulejowskim i powstał proces, ukończony dopiero. w połowie XVIII w. umową polubowną ob. Sulejów. W r. 1819 klasztor został zniesiony a kościół poklasztorny obrócony na parafialny. Jest to okazała budowla z dwoma wieżami, o trzech nawach oddzielonych od głównej sześcioma filarami. Prezbiteryum, zakończone półkolisto, mieści wielki ołtarz z obrazem Zwiasto wania N. M. P. Po prawej stronie kaplica na kryta kopułą. Stalle starożytno i chrzcielnica marmurowa z datą r. 1646. Na cmentarzu stoi stary kościołek modrzewiowy p. w. św. Marcina, który dawniej służył jako parafialny. Folw. po klasztorny W. al. Witowek wchodzi dziś w skład donacyi rząd. ob. Koło 4. Pisał o przeszłości W. młodo zmarły badacz dziejów Piotrkowa Władysław Wieczorkowski Dziennik Warsz. z r. 1853, Nr 204. Br. Ch. Witów 1. w XVI w. Wythowo, wś, pow. kutnowski, gm. Krośniewice, par. Nowe, ma 7 dm. , 119 mk. , 321 mr. dwor. , 12 mr. włośc. W 1827 r. było 5 dm. , 63 mk. Na początku XVI w. łany dworskie dają dziesięcinę pleb. w Nowem, kmiece zaś kollegiacie łęczyckiej Łaski, L. B. , II, 473. 2. W. , wś i fol. , pow. łęczycki, gm. Piątek, par. Oszkowice, odl. od Łęczycy 24 w. ; wś ma 24 dm. , 208 mk. ; fol. 5 dm. , 45 mk. W r. 1827 było 21 dm. , 217 mk. W r. l888 fol. W. rozl. mr. 1573 gr. or. i ogr. mr. 482, łąk mr. 145, past. mr. 278, lasu mr. 471, nieuż. mr. 196; bud. mur. 8 drew. 7; las nieurządzony, pokłady torfu, wiatrak. Wś W. os. 30, mr. 199; wś Pólkowo Gatka os. 2, mr. 18. Konrad, ks. łęczycki, poświadcza r. 1257, iż comes Nicholaus subpincerna łęczycki, wsi que Smeusco, Vitovo, Oscoviza vulgariter nuncupatur, nabyte od księcia, sprzedał za 30 grz. Wolimirowi, bisk. kujaw. Ulanow. , Dokum. , 192, Nr. 18. Na początku XVI w. łany dworskie dawały dziesięcinę pleb. w Oszkowicach, zaś łany kmiece altaryi św. Aleksego przy kollegiacie łęczyckiej Łaski, L. B. , U, 422. 3. W. , kol. , pow. łęczycki, gm. i par. Dalików, odl. od Łęczycy 22 w. , ma 5 dm. , 37 mk. 4. W. , wś i fol. nad rzką Wartą, pow. sieradzki, gm. Majaczewice, par. Burzenin, odl. 15 w. od Sieradza, ma 17 dm. , 217 mk. , wraz z os. Zamłynie i Karnicą. Pokłady wapienia. W 1827 r. było 22 dm. , 143 mk. W r. 1889 fol. W. rozl. mr. 932 gr. or. i ogr. 487, łąk mr. 12, past. mr. 66, lasu mr. 266, nieuż. mr. 101; bud. mur. 8, drew. 7; las nieurządzony. Wś W. os. 21, mr. 147. Na początku XVI w. pleban w Burzeninie pobierał dziesięcinę z łanów dwor. a od kmieci kolędę, po groszu z łanu. Kmiecie zaś płacili dziesięcinę kanonii gnieźnieńskiej Łaski, L. B. , I, 426. Według reg. pob. pow. sieradzkiego z r. 1553 wś W. , w par. Burzenin, miała łan. 4 1 2 i łan sołtysi Pawiński, Wielkop. , II, 215. W r. 1745 Eleonora z hr. Schliebenów księżna d Aschen, której matką była Pstrokońska, córka Macieja, wojew. brzeskokujawskiego sprzedaje dobra Witów, Prażmów i Ligotę Antoniemu Grudzieckiemu, podwojewodzemu sie, radzkiemu, za 65000 złp. Paweł z Lubrańca Dąmbski, pojąwszy za żonę Eleonorę z hr. Schliebenów 1o roto Morsztynową, 2o księżnę d Aschen, odkupił dobra te od Grudzieckiego lecz Witów Witów