niżej herb Topór i słowa Stanislaus Bielckezky czy nie Bielczewski, wspomniany przez Niesieckiego pod r. 1611. Drugi dzwon p. w. św. Mikołaja, przelany zapewne ze starego, nakładem proboszcza Jana Plewińskiego i parafian w r. 1861, niezawodnie sięga daty założenia kościoła. Struktura kościoła, baniastą kopuła wieży przypomina cerkiewki. Wnętrze pokryte klejowemi malowidłami, przedstawiajacemi sceny życia N. M. Panny i dziecięcia Jezus. W wielkim ołtarzu, tak jak za czasów Długosza, mieści się obraz św. Mikołaja, lecz stanowi on tylko zasłonę dla obrazu Boga Rodzicy, w złocistej sukience, cudami słynącego. Na cmentarzu przykościelnem spotykamy grobowce kamienne rodziny Lgockich z Lgoty, oraz włościanina Turdzika. Metryki nie sięgają po za wiek XVIII Pierwszą, wzmiankę o W. spotykamy w dokum. klasztoru mogilskiego r. 1317, będącym aktem rozgraniczenia wsi Żydowic, oraz w r. 1361, gdy Otton z Pilcy, generalny ststa ruski, wsi swoje Klimontów i Sielec, zamienił na Witanowice z Abramem i synem jego Markiem z Goszyc Kod. Małop. , 310. Zamiana ta dotyczyć musiała wsi W. Nowych, gdyż w lat kilkanaście później 1377 r. Zdzisław z W. , na wsi swej W. Starych zapisuje żonie Katarzynie wiano w ilości 80 grzywien, z zastrzeżeniem, że gdyby rzeczona wieś nie przedstawiała tej wartości, resztę zabezpiecza na W. Nowych, na których widocznie miał część swoją, Kod. dypl. katedry krakow. , II, str. 68. Długosz wspomina około r. 1440 Jakuba Witanowskiego L. B. , I, 82, którego syn Michał, według oryginalnego dyplomatu. zachowanego w zbiorach hr. Zamoyskich w Warszawie, zapisuje część W. jako dotalicium żonie swej Małgorzacie, co Wacław, ks. cieszyński, zatwierdza r. 1452. Tegoż Michała z braćmi Piotrem i Janem wspomina około r. 1470 powtórnie Długosz II, 260 jako współdziedziców W. Po raz trzeci 1487 r. tenże Michał wraz z synem Stanisławem, przed aktami grodu krakow. , zeznaje sprzedaż części W. od Skawy Zbigniewowi z Grodźca Ulanowski, Akta z arch. krak. , Kraków, 1884, str. 4. Ostatnia wzmianka o Witanowskich siedzących jeszcze w rodzinnem swem gnieździe, sięga r. 1515, gdy Stanisław z W. , pozywa przed sąd ziemski Jana Strusia Akta bern. we Lwowie. Akt Zator. , 14. Odtąd znikają, tu Rawiczowie, może idą, oni za przykładem Jana, dworzanina Zygmunta Augusta, który przeniósł się na Litwę, gdzie w brześciańskiem obrał sobie siedzibę. Od tego czasu W. , przechodząc po kądzieli w inne domy, często zmieniały właścicieli. R. 1535 Dorota Kokowska zapisuje 400 złp. na dobrach W. córkom swoim Jadwidze Górzyńskiej, Annie i Agnieszce Metr. koron. w Warszawie, 92, 137 8 r. 1573 1588 Jakub, Michał i Wawrzyniec Rokowscy, Zygm. Palczowski Akt. podskarb. , 31, 115, 1588 1609 sukcesorowie Zygm. Palczowskiego, Stan. Rokowski, Jakub Zebrzydowski, Stan. Milianowski Akt. podskarb. , N 48, 126. Akt. Zator. , II, 1609 11 tan. Rokowski, Stan. Lubański, świętosławscy, Żydowscy, Porębscy A. p. , 48. A. Z. , III, 1703 Czartoryscy h. Starykoń Nies. . W latach 1881 1891 W. Górne po Mirzeckich, Duninach, Bogdańskich przez spadkobranie przeszły do Hoszów, dziś są własnością, Karola Hosza. W. Średnie po Czartoryskich, Zakrzewskich Wolańskich, od Juliana i Berty Trojnalskich, nabył w r. 1885 Karol Hosz. W. Dolne od Duninowej kupił Jan Górkiewicz, w którego posiadaniu dotąd pozostają. M. R. Witanowski. Witanowice, pierwotna nazwa wsi zwanej obecnie Weichnitz, w pow. głogowskim. W księ dze fundacyjnej biskupstwa wrocławskiego wy mieniono w spisie dochodów in Wytanowiczi dux aliquando solvit fertonem aliquando magis Script. rer. Siles. Sommersberg. Już w r. 1360 wś nosi nazwę zniemczoną Wichnitz Lehns Urkund. , I, 177. R. 1498 wchodzi w skład ks. lignickiego. Ob. Weichnitz. M. R. Wit. Witanowszczyzna, pow, kobryński, ob. Sawickie 3. Witany 1. wś włośc. nad jez. Orżwieta, pow. święciański, w 3 okr. poL, gm. i okr. wiejski Twereczn, o 5 w. od gminy a 26 w. od Święcian, ma 4 dm. , 48 mk. katol. , w 1865 r. 18 dusz rewiz. ; należy do dóbr skarbowych Dzisna. 2. W. , wś, pow. poniewieski, w 3 okr. pol. , o 25 w. od Poniewieża. Witardowo, folw. , w pow. szubińskim, okr, kom. i poczta w Kcyni. Witaszewice, właściwie Witaliszewice, wś i folw. nad rz. Bzurą, pow. łęczycki, gm. i par. Tum, odl. od Łęczycy 4 w. ; wś ma 6 dm. , 110 mk. ; folw. 4 dm. , 5 mk. W r. 1827 było 12 dm. , 86 mk. Dobra Witaliszewice składały się w r. 1886 z folw W. i Witaliszewiczki, rozl. mr. 1553 folw. W. gr. orn. i ogr. mr. 187, łąk mr. 134, pastw. mr. 3, lasu mr. 12, nieuż. mr. 21; bud. mur. 4, drew. 5; folw. Witaliszewiczki gr. or. i ogr. mr. 802, łąk mr. 241, pastw. mr. 34, lasu mr. 82, nieuż. mr. 38; bud. mur. 8, drew. 12, las nieurządzony, pokłady torfu, wiatrak. Wś W. os. 15, mr. 11; wś Witaliszewiczki al. Witaszewiczki os. 21, mr. 18; wś Michałowice os. 6, mr. 19; wś Marynki os. 12, mr. 283. Alexius de Lekenstein, ststa łęczycki z ramienia Wacława czeskiego, nadaję r. 1302 w Łęczycy kościołowi gnieźn. , między innemi, ws W. , własnośc rycerską militalem, której dziedzicom obiecano w zamian co innego dać Kod. Wielk. , n. 859. R. 1318 daje Władysław, ks. krakow. i sandom. klasztorowi wąchockiemu targowisko Kazimierz w zamian za wś Wittowicze pod Łęczycą Kod. Wielk. , n. 999. Na początku XVI w. wś Wytalyschevice majus miała zdawna Witanowice Witanowszczyzna Witany Witardowo Witaszewice