Wisłoujście al. Minda, niem. Weichselmuende, forteczka i wś rybacka nad praw. brzegiem Leniwki czyli gdańskiej Wisły, o 5 klm. na płn. od Gdańska, pow. gdański nizinny, paraf. katol. Nowy Fort, st. p. i szk. ew. w miejscu; 157 ha 24 roli orn. , 2 łąk; 1885 r. 147 dm. , 365 dym. , 1701 mk. , 272 kat. , 1429 ew. Dawniej leżała ta osada tuż przy ujściu Wisły do Baltyku. Teraz dzieli ją od morza długi ostrów, po niem. ,, Westerplatte zwany. Od niepamiętnych czasów znajdowała się tu drewniana strażnica dla obrony portu gdańskiego przed północnymi piratami, zwanymi Witalisami. Za czasów zaś krzyżackich był tu wójt osobny Muendemeister, dla dozoru żeglugi ustanowiony. R. 1433 zburzyli tę strażnicę Husyci. Ale r. 1454, w którym się rozpoczęła 13o letnia wojna związku miast pruskich przeciwko Krzyżakom, forteczka już na nowo była odbudowana, lecz r. 1465 znów przez burzę morską została zniszczona. R. 1482 zabrano się do odnowienia budowli, jak opiewa napis nad wejściem do wieży i ukończono ją między r. 1517 1519. Wysmukła ta wieżyczka służyła aż do r. 1758 jako latarnia morska. Na jej ołowiem pokrytej kopule wyryte są różne nazwiska, między niemi i króla Zygmunta z datą r. 1593, który ztąd datował kilka dokumentów Datum ad Laternam. R. 1577 oblegał Stefan Batory Gdańsk, a dla zdobycia Wisłoujścia wysłał pułkownika Ernesta Weihera, któremu jednak Gdańszczanie d. 3 lipca pod Latarnią znaczną zadali klęskę, przyczem 14 małych dział zdobyli. W maju r. 1628 zawinęło 12 szwedzkich okrętów wojennych do portu gdańskiego. Lecz rzuciwszy kilka tylko pocisków na okopy i fortece w Wisłoujściu, cofnęły się nieco; wjazd do portu jednak całkowicie opanowały, zabraniając statkom handlowym przystępu do miasta. R. 1734, w czasie oblężenia Gdańska przez połączone wojska Sasów i Ruskie, którymi dowodził hr. Muennich, forteca tutejsza waźnem była stanowiskiem. Przy niej wylądował d. 24 maja mały oddział Francuzów, liczący 2400 ludzi, pod dowództwem brygadiera de la Mothe, idąc na pomoc zamkniętemu w Gdańsku królowi Stanisławowi. Lecz tak forteca w Wisłoujściu jako i Francuzi wnet musieli kapitulować. R. 1793, przy drugim podziale, zajęły Prusy razem z Gdańskiem i Wisłoujście. Po bitwie pod Iławą 1807 r. zaszła tu potyczka, podczas której wś zgorzała. Wysmukła biała wieża tutejszej fortecy, dochodząca 30 mt. wysokości, jest dobrym drogowskazem dla parowców i okrętów. Niejeden więzień polityczny siedział w fortecy tutejszej. Podczas drugiej wojny szwedzkiej był w niej przez 4 lata osadzony hr. Koenigsmark, ten sam, który r. 1648 zdobył częśó Pragi, poczem nastąpił pokój westfalski. R. 1744 siedział tu hr. de la Salle, poseł francuski u dworu warszawskiego. R. 1831 umieszczono tu internowanych 23 oficerów z korpusów Giełguda, Chłapowskiego i Rybińskiego, między nimi generała Szymanowskiego. Już przed reformacyą istniał tu kościół katol. , ale źe prawo patronatu miał magistrat gdański, przeszedł wcześnie w ręce protestantów. R. 1734 został wraz z wsią dla lepszej obrony Gdańska zniszczony; r. 1789 pobudowano dla tamtejszej załogi nowy, który spłonął r. 1807. Teraźniejszy pochodzi z r. 1823 ob. Brandstaeter Land u. Leute des Landkreises Danzig, str. 221. Na wybrzeżach tutejszych wydobywa spółka wiedeńska braci Spiller bursztyn parowemi machinami. Kś. Fr. WisłowRów, rzka, w pow. bobrujskim, mały lewy dopływ Ochówki, w obrębie gm. Ozaryczę; płynie lasami w kierunku południowym koło wsi t. n. , zaśc. Młyniszcze i na przeciwko wsi Wyhorki ma ujście. Długa przeszło 7 w. WisłowRów, mylnie MyslowRch, wś nad rzką t. nazwy, pow. bobrujski, w 2 okr. pol. paryckim, gm. Ozarycze, o 96 w. od Bobrujska, ma 19 osad; grunta lekkie, łąk obfitość. Za czaców Rzpltej wchodziła w skład sstwa ozaryckiego. A. Jel. Wisłowiec, wś, pow. zamojski, gm. i par. StaryZamość, odl. od Zamościa na płn. 18 w. , ma 51 dm. , 343 mk. katol. , 345 mr. Lasy zasłaniające wieś od północy sprzyjają rozwojowi sadownictwa. W r. 1827 było 41 dm. , 264 mk. Wisłucha, dwór, pow. lepelski, własność Karoliny Stankiewiczowej, ma 28 dzies. Wismondy, wś, pow. telszewski, w 4 okr. pol. , o 21 w. od Telsz. Wisniontowicze, ob. Wilmontowicze. Wismonty 1. okolica drobnych posiada czy nad rz. Lidzieją, pow. lidzki, przy trakcie z Lidy do Nowogródka, miała 1866 r. 129 mk. , w tem 80 katol. , kaplicę katol. i 2 karczmy. 2. W. , wś, pow. poniewieski, w 2 okr. pol. , gm. Rozalin. Włośc. Nowicki ma 20 dzies. 3. W. , wś, pow. szawelski, w 4 okr. pol. , gm. Lingumy. Mają tu szlach. Arens 17 dzies. , Mingin 20 dzies. , Rodowiczowie 16 dzies. 2 nieuż. , Zadwi dowie 16 dzies. 4. W. , wś i dobra, pow. sza welski, w 4 okr. pol. , gm. Radziwiliszki, par. katol. Szadowo, o 24 w. od Szawel, własność Białozorów, ma 320 dzies. 182 lasu, 2 nieuż. ziemi dworskiej, kaplica katol. J. Krz. Wismontyszki 1. wś, pow. rossieński, w 1 okr. pol. , gm. Kołtyniany, par. Kroże, o 48 w. od Rossień. 2. W. , zaśc, pow. wiłkomierski, w 2 okr. pol. , gm. Kupiszki, o 101 w. od Wiłkomierza. Szulcowie mają 20 dzies. Wiśnia, ob. Wisznia. Wiśnicz, w XVI w. Wianycze, wś, pow. jędrzejowski, gm. Małagoszcz, par. Kozłów, ma 22 os. , 333 mr. Należała do dóbr Lasochów. W r. 1827 było 18 dm. , 115 mk. W połowie XV w. wś ta, własność Floryana Lasochowskiego h. Jelita, miała łany km. , z których dziesięcinę płaco Wisłoujście Wisłoujście Wisłow Wisłowiec Wisłucha Wismondy Wisniontowicze Wismonty Wismontyszki