spław na Wiśle, przy malej wodzie i korycie nieuregulowanym, nie mogą się należycie rozwinąć. Powolny postęp robót regulacyjnych na średnim biegu Wisły nie pozwala oczekiwać w blizkiej przyszłości polepszenia stanu rzeczy i przywrócenia tej wielkiej drodze wodnej dawnego jej znaczenia w rozwoju handlu i kultury. VI. Literatura. Najpierwszy opis biegu Wisły i jej dopływów skreślił z wielką, starannością Długosz na początku swej Historyi polskiej. Po nim opisał Wisłę i jej brzegi, ale tylko na przestrzeni od Warszawy do ujścia Motławy pod Gdańskiem, Klonowicz we, , Flisie r. 1595. Krótką, ale trafną, charakterystykę W. i innych rzek polskich skreślił Morsztyn w wierszu p. t. Rzeki, stanowiąjcym część Kanikuły. Wszystkie opisy Polski od wieku XVI do połowy XIX zajmują, się politycznostatystyczną, stroną, . Piękny przykład dany przez Długosza nie znalazł naśladowców. Największe rozmiarami dzieło geograficzne Łubieńskiego zajmuje się tylko geografią polityczną, Polski. Surowiecki Wawrzyniec w swej rozprawie O rzekach i spławach krajów ks. warszawskiego r. 1811 nie mówi o Wiśle. Jeografia wschodniej części Europy Wrocław 1825 zbywa tę rzekę kilkowierszową, wzmianką. Dopiero Wincenty Pol, wstępując w ślady Długosza, podobnie jak i ten historyk, gorącą, miłością kraju zastępujący brak specyalnych studyów, pierwszy rozpoczął, pracować nad geografią, Polski i w swej Hydrografii w dziele Północny wschód Europy r. 1851 przedstawił szczegółowo stosunki dorzecza Wisły. Pierwszym specyalnym, ale dla celów technicznych, badaczem Wisły był Wilhelm Kolberg, inżynier zarządu komunikacyi od r. 1840, który rezultaty swych obserwacyi i poszukiwań pomieścił w rozprawie O uspławnianiu Wisły Roczniki gospodarstwa krajowego, obszernem dziele p. t. Wisła, jej bieg, własności i spławność część I zostaje w rękopisie, część II wyszła z druku r. 1861 w Warszawie i treściwem opracowaniu pomieszczonem w Encyklop. Orgelbranda t. XXVII. O źródłach W. pisał Ludwik Zejszner Podróż do źródeł Wisły Bibl. Warsz. , 1850 r. i Bogumił Hoff w dziełku Początek Wisły i Wiślanie Warszawa, 1888 r. . Zbiór widoków z nad brzegów W. z objaśnieniami wydał Oskar Flat p. t. Brzegi Wisły od Warszawy do Ciechocinka Warszawa, 1859, z 2 mapami i 6 widokami. Ważnemi dla poznania W. są prace pomieszczone w Pamiętniku fizyograficznym Słowikowskiego Józefa Stan wody na Wiśle pod Warszawą, od r. 1860 do 1880 w tomie I i Charakterystyka Wisły w tomie XII, tudzież Szystowskiego M. Roboty regulacyjne na Wiśle w granicach królestwa polskiego t. VII. Kwiciński Rzeka Wisła Przegląd Techn. , r. 1893. O handlu Gdańska i ruchu spławnym na Wiśle pomieścił obszerną pracę w, , Niwie z r. 1876 Ed. Wasilewski i Jan Bloch w artykule Dawne nasze porty na Baltyku Ekonomista z r. 1879. Wychodzą ce w Warszawie pod redakcyą J. Karłowicza, czasopismo etnograficzne Wisła pomieściło też kilka rozpraw i opisów odnoszących się okolic nadwiślańskich, skreślonych przez B. Hoffa, Z. Glogera i innych. O rezultatach poszukiwań archeologicznych na brzegach Wisły pouczyć mogą wydawane w Warszawie 1873 i 1882 r. Wiadomości archeologiczne i Mapa archeolo giczna Prus zachodnich z tekstem objaśniają cym, wydana przez G. Ossowskiego Kraków, 1881. Z dzieł ogłoszonych przez niemieckich uczonych zasługuje na uwagę obszerna, zbiorowo opracowana, opisowohistoryczna monografia, z rycinami, p. t. Die Weichsel, wydana pod re dakcyą dr. Franza Brandstaettera 1855 r. w Kwidzynie Marienwerder, tudzież przez tegoż autora wydane dzieło Land und Leute des Landkreises Danzig 1872 r. . Niektóre wa żniejsze rozprawy wspomniane były już wyżej w części I niniejszej pracy. Br. Ch. Wista al. Wiślica, rzka, w pow pińskim, dopływ jeziora Pohost, zaczyna się w lesistych moczarach za wsią Wólka, w obrębie gm. Łohiszyn, płynie puszczami na płd. wsch. koło wsi Zaborowcy, przed wsią Łyszcza, przyjąwszy z lewej strony rzekę Czajówkę, przecina gośc. poczt. kleckopiński i odtąd pod nazwą Wiślicy płynie w pobliżu wsi Czuchów i za folw. NowyDwór ma ujście, Długa przeszło 3 mile. W. stanowiła w 1558 r. granicę puszczy królewskiej pińskiej, która szła tędy od uroczyska Bobryk i Czajewo do jez. Nowodworskiego Pohost ku Pohostowi ob. Rewizya puszcz, str. 8. A. Jel. Wisła 1. Niemiecka, dobra i wś, pow. pszczyński, par. kat. w miejscu, ew. Pszczyna. W r. 1885 dobra miały 903 ha, 4 dm. , 96 ink. 11 ew. ; wś 630 ha, 83 dm. , 768 mk. 92 ew. . Kościół par. katol. i szkoła katol. Par. W. N. , dek. pszczyńskiego, 1869 r. miała 799 katol. , 110 ewang. , 6 izr. 2. W. Polska, dobra i wś, pow. pszczyński, par. kat. Brześć, ew. Pszczyna. W r. 1885 dobra miały 287 ha, 6 dm. , 92 mk. 23 ew. ; wś 775 ha, 96 dm. , 1185 mk. 97 ew. . Kaplica katolicka, szkoła lklas. Wisła, niem. Weichsel, wś na Szląsku austr. , pow. i obw sąd. bielski. Leży na wąskiej dolinie, u źródeł rzeki Wisły. Od płn. wsch. graniczy obszar W. z wsią Brenna, od płd. wsch. dotyka granicy Galicyi, od płd. zach. z Istebną, od płn. zach. z Ustroniem. Linia graniczna od strony Galicyi idzie grzbietem gór Malinów 1095 mt. , Malinowska Skała 1150 mt, Magórka 1129 mt. . Barania 1214 mt. , Karolówka 930 mt. . Obszar wsi jest znaczny, bo obejmuje blisko 7 mil kw. Najdłuższa odległość od granicy Ustronia aż do galicyjskiej wynosi 20, 5 klm. czyli 3 mile. Z tego obszaru mniejsza część

Wisła

Wista

Wisła