wosławnych. Jarmarków odbywa się 163 w gubernii. Przywieziono na nie towarów na 698739 rs. , a sprzedano za 406668 rs. Znaczniejsze jarmarki pod względem obrotów były w Wilnie, na który przywieziono towarów za 198600 rs. , sprzedano za 71380 rs. dwa w Święcianach, przywieziono za 40000 rs. , sprzedano za 21000 rs. ; sześć w Komajach pow. święciański, przywieziono za 23000 rs. , sprzedano za 9700 rs. ośm jarmarków w Świrze pow. święciański, przywieziono towarów za 32450 rs, sprzedano za 19710 rs. ; cztery w Smorgoni pow. oszmiański, przywieziono za 28050 rs. , sprzedano za 17700 rs. ; cztery w Mereczu pow. trocki, przywieziono za 18520 rs. , sprzedano za 16170 rs. Prócz tego w sześciu punktach gubernii wileńskiej odbywa się corocznie 18 jarmarków specyalnie na konie. Koni przypędzają do 500, z wyjątkiem mka Żełudka pow. lidzki, gdzie handlowe obroty dochodzą do 14850 rs. i w Radoszkowiczach pow. wilejski, obroty na którym dochodzą do 7640 rs. Wyłącznie prawie sprowadzają na jarmarki konie rasy miejscowej i sprzedają takowe po 20 60 80 rs. Jesienią konie są tańsze. Podatków pobrano od włościan skarbowych pogłównego 6864, 38, od włościan uwłaszczonych 2237, 36, od żydów rolników 969 rs. Zabezpieczenie od nieurodzajów i innych klęsk wyniosło 14147, 90 1 4, razem 24219, 20 rs. Podatku od nieruchomości 133612, 50, kwaterunkowe 4238, 92, podatek ziemski rządowy 227985, 46, specyalny procent dla północnozachodniego kraju 149750 rs. , na utrzymanie duchowieństwa prawosławnego 72761, 35, razem 588353, 79 rs. Zaległość z lat poprzednich, w ogóle 162733 rs. 78 kop. Podatki ziemskie podatek na powinności gubernialne rządowe 406299. 3, podatek ziemski na prywatne powinności, z majątków szlacheckich, a także na utrzymanie szkół 49903, razem 456262, 55 rs. Zaległości z lat poprzednich nie wniesiono do 1891 r. w ogóle 225930, 91 rs. Wykupnego podatku za 1890 r. należało się 1020104 rs. , wniesiono tylko 974438 rs. , pozostało zaległości 58731 rs. W r. 1890 we wszystkich miastach gubernii było dochodów 397675, 59, z tego wydano 381755, 60 rs. Załegłości było 87144, a na 1891 r. pozostało 87771 rs. 48 kop. Zapłacono akcyzy od wódki 3266004 rs. 95 kop. , a mianowicie za wina i wódkę 2551158 rs. 68 k. , za piwo 171673 rs. 37 k. , za miód 168 rs. 75 k. , za drożdże 294383 rs. 75 k. , dodatkowy podatek od wódki 4427 rs. ; patenty 238706 rs. 62 k. , za utrzymywanie traktyerni w powiatach 850 rs. 9 k. , kary za naruszenie ustawy akcyznej 4344 rs. 15 k. Od tytoniu za banderole 330464 rs. 66 k. , za świadectwa 24184 rs. , kary 435 rs. 84 k. , dodatkowych 10 kwaterunkowego podatku 2342 rs. 96 k. , dodatkowe 15 za świadectwa 2380 rs. 13 k. , razem 360707 rs. 59 kop. Od zapałek banderole 17970 rs. 5 k. , patentowe 175 rs. , kara 1 rs. , razem 18146 rs. 5 kop. Pożarów było w gubernii w miastach 19, w powiatach 546, razem 565. Spaliło się 1709 domów. Straty wyniosły 1371667 rs. w miastach 163076, po wsiach 1208591 rs. . Straż ogniowa prawidłowo urządzona istnieje tylko w Wilnie. Koszt urządzenia jej wynosi 37000 rs. Pod względem opieki sanitarnej czuć się daje wielki niedostatek. Według urzędowych wykazów w r. 1890 było 3 lekarzy przy zarządzie lekarskim, 13 przy szpitalach powszechnej opieki, 7 powiatowych, 8 miejskich, 14 sielskich, 1 więzienny, 5 służących na kolejach żelaznych, 43 wolnopraktykujących w Wilnie, 43 w powiatach, 43 wojskowych, 3 lekarzykobiet; 12 dentystów, 15 ich uczniów; 6 weterynarzy, 72 farmaceutów, 62 uczniów aptekarskich; 7 felczerów przy lekarzach powiatowych, 27 przy szpitalach, 64 sielskich, 2 więziennych, 166 wolnopraktykujących; 8 akuszerek powiatowych, 2 sielskich, 44 wolnopraktykujących. W ogóle było w gubernii 825 osób obsługi sanitarnej. Lekarze powiatowi i miejscy dopełnili 302 obdukcyi na ciałach zmarłych, mianowicie 46 wskutek samobójstwa, 47 zabójstwa, 25 dzieciobójstwa, 7 nad dziećmi zmarłemi wskutek braku opieki, pozostałe należą do wypadkowych, zależnych od choroby i t. p. Nad żywemi dopełniono 1968 obdukcyi. W szpitalach leczyło się 5116 osób. W r. 1890 na dyfteryt zachorowało 646 osób, zmarło 69, na tyfus wysypkowy zachorowało 208, zmarło 7, na tyfus brzuszny zachorowało 899, zmarło 57 i tyleż było wypadków tyfusu bliżej nieokreślonego. Na ospę zachorowało 310, zmarło 69. Ospę ochronną zaszczepiono 30018 osobom. Aptek znajduje się w gubernii 56 i 9 szpitalnych. Wydano z nich 231224 recept. Ogólna długość dróg gruntowych w gubernii wynosi 4493 1 4 w. , z nich na trakty pocztowe przypada 284 1 4 w. Dróg bitych do ostatnich lat w gubernii nie było, dopiero w r. 1889 rozpoczęto budowanie szosy na linii strategicznej OlkienikiOrany Olita. Przez gubernię przechodzą następujące drogi żelazne st. petersbur skowarszawska na przestrzeni 210 w. , z odnogą do granicy pruskiej 61 w. , w ogóle 271 w. , lipawsko romeńska od Wilna ku Mińskowi 149 w. i poleskie od Wilna do granicy gubernii 121 w. Wszystkich mostów w gubernii 6831, gaci 584, grobli 31, przewozów 32. Miasta utrzymują 6 mostów i 1 przewóz. Na rachunek ziemski utrzymuje się 1 most i 2 przewozy, pozostałe są na opiece ludności wiejskiej. Stacyi pocztowych i telegraficznych jest 65. Koni pocztowych oprócz Wilna i Mołodeczny 169. Dla utrzymania w porządku dróg pocztowych i wojskowych po

Wilno