siąca i roku. Nadanie kaplicy potwierdzili Michał Korybut 14 września 1669 r. , Jan III 1696 r. , August II 28 czerwca 1698. Tegoż roku, d. . 2 czerwca, Jan i Cecylia Wołczyńscy, ofiarowali 230 łokci wzdłuż a 40 wszerz gruntu obok Muranowa, nad rzeczką Drną czyli Drzasną, na wybudowanie kościoła i klasztoru. Skończyło się atoli na wymurowaniu i to niespełna, kaplicy, Dominikanie Obserwanci pozostali przeto na Krakowskiem Przedmieściu, przy rozszerzonej 1763 r. kaplicy. W r. 1808 ucierpiała ona wiele od wilgoci; w r. 1813 było przy niej tylko dwóch zakonników. Ostatecznie zamknięto ją w maju r. 1816 po zastrzeleniu się w kaplicy administratora jej, ks. Józefa Dankowskiego. Z pozostałych murów Stanisław Staszic wybudował 1820 r. podług planów Antoniego Corazziego gmach dla Towarzystwa Przyjaciół Nauk, zawiązanego r. 1800, zwiniętego w r. 1833. Obecnie mieści się tam I gimnazyum męzkie. Gmach wskutek dokonywanej przebudowy r. 1893 zmieni swą postać dotychczasową. Kościół Zdjęcia z Krzyża przy ul. Gwardyi Nr 1975. świątynia założona około 1625 r. , za Nową Warszawą, przy cmentarzu zmarłych na zarazę morową, dzięki zapisom Stefana Winklera 1675, nieznanego z nazwiska mieszczanina 1682 i Tomasza Jelmińskiego 1700 r. , z ubogiej kaplicy przekształciła się w kościół. W r. 1714 była już murowana, dosyó ozdobna, z podwojami dębowemi, chórem do muzyki z małą pozytywa, z 28 obrazami, 12 ławkami, amboną drewnianą ozdobioną malowidłami czterech ewangelistów, z czterema ołtarzami. Ołtarz wielki, kratą dębową, oddzielony, miał obraz Zdjęcia z krzyża Syna Bożego; drugi ołtarz był św. Michała, trzeci N. M. Panny, czwarty z rzeźbionym Chrystusem na krzyżu. W r. 1735, z początkowania generała gwardyi Augusta ks. Czartoryskiego, przystąpiono do gruntownej odnowy świątyni. Była to naówczas filia parafii N. M. Panny, ustanowiona dla potrzeb duchowych w sąsiedztwie lokowanego wojska. W r. 1814 kościół gwardyacki oddano ki. Pijarom, posiadającym konwikt na poblizkim Żoliborzu. W r. 1816 zarząd kościoła przeszedł w ręce kapelana wojskowego. Kościół N. M. P. Łaskawej przy ul Długiej. Władysław IT, we wrześniu 1642 r. sprowadził ks. Pijarów do Warszawy, nabył dla nich ogród przy ul. Długiej czyli Szerokiej od Stanisława Zarzyńskiego i hojnie uposażył. Na tem miejscu stanął kośoiół drewniany pod wezwaniem św. męczenników Pryma i Felicyana. Szwedzi 1656 r. spalili kościół i klasztor. W r. 1660 Jan Kazimierz rozpoczął budowę kościoła murowanego, którego ściany, dzięki ofierze Małgorzaty Kotowskiej i gorliwości samychże Pijarów, stanęły w r. 1681. Z zewnątrz wykończono kośoiół dzięki ks. Arnolfowi Żeglickiemu w r. 1762, wewnątrz zaś dopiero w r. 1772. Nad głównem wejściem wznosił się łuk na dwu kolumnach oparty; pilastry korynckie z piaskowca; na facyacie posąg patronki Warszawy, N. M. P. Łaskawej, po bokach Jej, posągi św. Pryma i Felicyana, pod Nią zaś godło zgromadzenia. Dach kryty dachówką dwiema wieżami po bokach. Nawa główna i dwie boczne z kolumnami w stylu doryckim. Ołtarzy siedm, oprócz kaplicy; w wielkim Chrystus ukrzyżowany, w bocznych malowidła Czechowicza, Plerscha i in. Chór, rozszerzony w r. 1826, wspierał się na 6 kolumnach. Przy tej świątyni, Stanisław Hieronim Konarski, zostawszy prowincyałem w r. 1741. tegoż roku założył konwikt młodzieży szlacheckiej Collegium Nobilium Scholarum Piarum vel Conarscianum, Osobny gmach dla tej szkoły wystawiono 1754 r. od strony ul. Miodowej. W r. 1807 konwikt zajęto na szpital wojskowy, a następnie na szkołę aplikacyjną wojskową. Kollegium przeniosło się tedy w r. 1813 do trzech gmachów przy ul. Gwardyjskiej nad Wisłą, które otrzymały nazwę Żoliborza Jolibord. W r. 1819 dodano gmach czwarty, w r. 1829 piąty. W końcu 1831 r. przeniesiono konwikt na ul Zakroczymską a w roku następnym ostatecznie zamknięto. Przy kollegium na Żoliborzu istniała kaplica o trzech ołtarzach z malowidłami szkoły włoskiej, odnowionemi przez prof. Kokulara. Kośoiół św, Staniława. O dwie wiorsty od rogatek wolskich, przy szosie do Kalisza, stała niewiadomo kiedy wzniesiona kaplica drewniana. Kościół założono w r. 1695, atoli dopiero w r. 1755 wymurowała go z cegły Bruehlowa, małżonka ministra Augusta III, za probostwa Jana Wędrychowskiego. Kośoiół ten mocno ucierpiał w r. 1794 i był zamknięty do r. 1808, poczem ostatecznie go zamknięto w r. 1831. Kaplica domu Poprawy przy ul. Pokornej Nr 2219. Jan i Cecylia Wolczyńscy 2 czerwca 1698 r. podarowali Dominikanom Obserwantom półwłóczek gruntu, na którym nasza cegielnia za pana Belotego Muranem dziś Muranów leży, aby tam wznieśli kaplicę i klasztor. Dominikanie rozpoczęli budowę kościoła, ale go nawet pod dach nie wyprowadzili; mury te z gruntem odkupił przeto od nich biskup poznański Krzysztof Antoni Szembek w r. 1717 i urządził w nim dom sierot opuszczonych i szpital dla pielgrzymów. Obok domu wystawił kaplicę, i akt erekcyjny wydał d. 3 kwietnia 1720 r. Obsługiwali ją ks.

Warszawa