1870 r. 1037 mk. Obszar dworski wynosi 739 mr. 89 nieuż. , a włościański 571 mr. 8 1 2 mr. pod zabud. , 281 roli, 133 łąk, 149 past. i nieuż. . Lud odznacza się zamożnością i wyższym stopniem ogłady obyczajowej. We wsi jest kościół parafialny murowany, szkoła początkowa, urząd i sąd gminny, browar, młyn parowy. Dobra willanowskie maja w ogóle 15000 mr. a mianowicie, folwarki a w pow. warszawskim użyt. nieuż. razem Willanów 650 mr. , 89 mr. , 739 mr. ; Służew 407 30 437 Wolica 558 20 578 Służewiec 701 34 735 Paluch 553 25 578 Dąbrówka 257 10 267 Moczydło 274, 12 286 Olechów 334 12 346 Powsin 361 40 401 Wenclowizna 129 2 131 Zawady 262 4 266 Zastów 418 41 459 112 155 377 b w pow. grójeckim Chojnów 112 Wola Piasecka 131 24 Żabieniec 352 25, ,, , w ogóle 5499 mr. , 368 mr. , 5867 mr. Lasy w pow. warszawskim a leśnictwo Kubaty, do którego należą lasy Kubacki, Moczydłowski, Pyrowski, Dąbrowiecki, Paluchowski i częśó parku Natolina, użyt. 1524 mr. , nieuż. 31 mr. , razem 1555 mr. ; b leśnictwo Zastów. do którego należą lasy Wawerskie i Laski, użyt. 2355 mr. , nieuż. 68 mr. , razem 2423 mr. ; w pow. grójeckim c leśnictwo Chojnów, do którego należą lasy Chojnowskie, Zalesie i Dobieszek, użyt. 3515 mr. , nieuż. 97 mr. , razem 3612 mr. ; łącznie lasy użyt. 7394 mr. , nieuż. 196 mr. , razem 7590 mr. Osady czynszowe w różnych miejscowościach użyt. 642 mr. , nieuż. 91 mr. , razem 733 mr. Zakłady przemysłowe znajdują się w W. browar, w Zgorzałej młyn wodny turbinowy, a prócz tego młyny wietrzne w Powsinku, Służewie i Zastowie, przy których ziemi użyt. 82 mr. , nieuż. 8 mr. , razem 90 mr. Propinacye w Willanowie, Powsinie, Służewie, Moczydle, Dąbrówce, Żabieńcu, Pilawie, Piasecznie, Służewcu, Pyrach, Zbarzu, Gorzkiewkach, Wawrze i w Woli Piaseckiej zajmują użyt. 71 mr. , nieuż. 17 mr. , razem 88 mr. Rybołówstwo a sztuczne w Służewie, Służewcu i Chojnowie na 133 mr. i b dzikie w jeziorze Willanowskiem oraz na brzegach Wisły i Willanówki w ogóle 271 mr. Ogrody spacerowe są w Willanowie 99 mr. , Morysinie 80 mr. , Natolinie 27 mr. i Gucinie 12 mr. Gleba w kluczu willanowskim w ogóle żytnia, a pszenna tylko w Służewie, Wenclowiźnie i Służewcu. Dzieje. Jestto jedna ze starszych osad w okolicy Warszawy. Zapewne już w XIII w. nadaną została klasztorowi benedyktynów na zamku w Płocku. W r. 1338 Trojden, ks. mazowiecki, otrzymuje od klasztoru tę wś widocznie niedogodną dla odległego położenia w zamian za nadanie swobód dla dóbr klasztornych nad Pilicą jak Przybyszów, Osuchowo, Minkowo, Wyszomierzyce, Borowo i Przybyszowice. Zygmunt August potwierdził oryginalny przywilej r. 1571 w Warszawie ob. Bibliot. Warsz. z r. 1870, rozprawka Al. Wajnerta. Jan ks. na Wiźnie i Zakroczymiu nadaje r. 1377 wsi Milianowo i Ranczaje Stanisławowi ze Strzelczykowa. W r. 1494 dokonywa się rozgraniczenie dóbr Zawady i Milanowo, począwszy od rogu granicznego ze wsią Pruskie al. Powsino aż do rogu dóbr Kąty. R. 1580 wś parafialna z kaplicą należy do Milanowskich. Andrianus Milijanowski syn Jana płaci od 2 5 8 łan. , 2 zagr. z rolą, Mikołaj po Andrzeju od 2 5 8 łan. , 2 zagr. z rolą, Dorota wdowa po Stanisławie od 2 lan. Do parafii należą Milianowo, Zawady, Powsinek, Okrzesin, Narty, Kempa Pawiński, Mazowsze, 261. W r. 1594 rozgraniczono Milanów z Powsinkiem. W r. 1667 Jan III Sobieski kupuje Milanów z Zawadami i Powsinkiem za 35000 fl. W r. 1688 dokonywa się rozgraniczenie M. z Powsinem i Powsinkiem, Dnia 17 czerwca 1696 zakończył w tutejszym pałacu życie Jan III. W 1702 r. 23 maja nawiedza pałac wilanowski Karol XII, który tu w kwietniu 1703 r. odbywa tajną naradę z Michałem Radziejowskim. August III bywa tu często i powziąwszy zamiar nabycia wsi i pałacu wysyła Franc. Łaskiego do Olawy, gdzie bawi Jakub Sobieski. Jednocześnie przecie Konstanty Sobieski dokonywa dnia 31 lipca 1720 r. we Wrocławiu sprzedaży W. z pałacem, Powsinka i Służewa z przyległościami Zawady, Kempa i Wolica, Elżbiecie Sieniawskiej, żonie Adama hrab. na Granowie i Szkłowie, za sumę 506, 666 fl. 20 gr. , spłacaną ratami w ciągu lat czterech. R. 1731 dnia marca wydany był przywilej, którym oppidum Villanow otrzymuje prawo magdeburskie. Nie przyszło jednak do założenia miasta. R. 1732 na polach willanowskich odbywa się kompament wyprawiony przez Augusta II na cześć Orzelskiej ob. Przegląd nauk. , 1847 r. , t. III. Spadkobierczynią Sieniawskich była jedyna córka Zofia, wydana naprzód za Stanisława Doenhofa 1728 r. , powtórnie za Aleksandra Augusta Czartoryskiego, któremu wniosła olbrzymi majątek. Po śmierci Czartoryskiego 1782 W. przeszedł na córkę Izabellę 1783, wydaną za Stanisława Lubomirskiego. Córka tychże Aleksandra wychodząc za Stanisława hr. Potockiego, ministra oświecenia w królestwie, wniosła W. w dom Potockich. Po Stanisławie 1821 pałac i dobra przechodziły kolejno na Aleksandra 1845 i jego syna Augusta 1867

Willanów