ce, par. kat. Obodówka, sąd w Bracławiu o 51 w. , o 30 w. od st. dr. źel. Krzyźopol, ma 358 dm. , 2467 mk. , w tej liczbie 28 żydów. W r. 1857 było 415 dm. , 2973 mk. 722 żydów. Posiada cerkiew p. w. św. Trójcy, wzniesioną. w 1884 r. i uposażoną69 dzies. ziemi, z 1657 parafianami; synagogę, szkołę lklas. 2 nauczycieli, 50 uczniów, browar, młyn, 65 rzemieślników, st. poczt. Targi odbywają się co 2 tygodnie. Do włościan należy 1197 dzies. ziemi; dworskiej, ze Stratejówką. , 1969 dzies. Własność dawniej Potockich, dziś Sobańskich. Prawo miejskie W. otrzymała dopiero w przeszłym wieku. W okolicy mka znajdują, się ślady warowni, wzniesionych przez Bohdana Chmielnickiego w 1654 r. 2. W. , w 1583 r. Wirzchowcze, mko nad Ladawą. , dopł. Dniestru, pow. mohylowski, okr. poL Jołtuszków, gm. Maryanówka, par. kat. Śnitków, sąd i st. poczt. w Barze o 20 w. , o 54 w. od Mohylowa, przy trakcie pocztowym. do Baru, o 20 w. od st. dr. żeL kij. odesskiej Żmerynka, ma 145 dm. , 800 mk. , 954 dzies. ziemi włośc, 1304 dworskiej, 35 cerkiewnej. Posiada cerkiew p. w. św. Mikołaja, wzniesioną w 1879 r. , z 850 parafianami, 2 młyny, targi co drugi czwartek, 11 rzemieślników. Była tu gorzelnia. Powierzchnia częścią, płaską, częścią, wyniosła. Glebę stanowi czernoziem z gliną, pomieszany. Znajduje się kamień wapienny. Istniała już w XVI w. Podług reg. pobor. wwdztwa podolskiego z 1578 r. należy do Wierzchowskich, a w 1583 r. płaci od 2 pługów, 2 ogrod. po 4 gr. i 2 komorn, inquilinis po 2 gr. Jabłonowski, Wołyń i Podole, 301. Lustracya królewszczyzn Humieckiego z 1616 r. wymienia wś Wierzchówkę, jako wś bojarską, należącą, do sstwa barskiego. Tej wsi posesorem p. Jan Wierzchowski z Katarzyną. , małżonką, swą, prawem dożywotnem, na co ukazał od króla JMci dzisiejszego przywilej, w którym JKMśó daninę tę onemu przez sławnej pamięci wwodę ruskiego ukazaną. , wedle objazdu tegoż p. wojewody konfirmuje, z tym dokładem, iż ta osada na nowym korzeniu, tedy non prius post decessum modernorum possessorum bona praefata de manibus successorum redimentur, donec summa ex taxatione commissariorum ibidem expensa, successoribus restituatur, ea tamen adjecta conditione, iż ratione tego powinien będzie za obwieszczeniem p. ssty barskiego przeciwko nieprzyjacielowi każdemu konno, równo z inszemi służyć, czego on z chęci swej do tego czasu nigdy się nie zbraniał Jabłon. , Lustracye, 30. Następnie stanowiło sstwo niegrodowe, położone w pow. latyczowskim. Podług lustracyi z 1665 r. składało się ono ze wsi W. , Dąbrowica i Nowy Borek, które dawniej były przyłączone do sstwa skalskiego. W 1770 r. wś W. trzyma Antonina z Gorowskich Kwaśniewska, z opłatą 894 złp, 14 gr. kwarty. W 1771 r. posiadał je Wacław Jaźwiński. Vol. Legum w trzech miejscach wspominają, pod r. 1775 jako ostatniego sstę Nepomucena Kwaśniowskiego, W świeższych czasach wś należała do Michalskiego, dziś Bibikowa. Br. M. Wierzchowlany, wś, pow. grodzieński, w 2 okr. pol. , gm. Brzostowica Mała, o 46 w. od Grodna, 141 dzies. ziemi włośc. 17 łąk i pastw. . Wierzchownia 1. wś, pow. rypiński, gm. Okalewo, par. Świedziebna, odl. o 18 w. od Rypina, ma 11 dm. , 140 mk. , 132 mr. W r. 1827 było 7 dm. , 43 mk. , par. Skrwilno. Wś ta wchodziła w skład dóbr Okalewo. 2. W. . wś i os. młyń. , pow. rypiński, gm. Dzierżno par. Świedziebna, odl. 18 w. od Rypina, młyn wodny, 7 dm. , 37 mk. , 76 mr. W r. 1827 było 5 dm. , 49 mk. Wchodziła w skład dóbr Księte. Wierzchownia, Wierchownia, wś nad rzką. Wierzchowianką. , dopł. Rastawicy, pow. skwirski, w 2 okr. poL, gm. Wierzchownia, o 26 w. od Skwiry, ma 1227 mk W 1741 r. było tu 57 sadyb; w 1863 r. 1148 mk prawosŁ, 50 katol. , 76 żydów. Posiada cerkiew Wwedeńską, z drzewa wzniesionego w 1728 r. a odnowioną, w 1832 r. , uposażoną. 45 dzies. Kaplica katol. par. Pawołocz, z muru wzniesiona w 1810 r. przez dziedzica wsi Wacława Hańskiego. O 2 w. na płd. od W. , w pobliżu Rastawicy, znajduje się urwista góra, zwana Korolicha, pod którą, podług miejscowego podania, miało miejsce krwawe starcie pomiędzy jakimś królem i królową. , w którem ta ostatnia odniosła zwycięztwo. W 1600 r. własność Jadwigi z Falczewskich ks. Rużyńskiej, w 1607 r. i 1609 r. ks. Romana Rużyńskiego; w 1613 r. ks. Zofii Rużyńskiej Jabłonowski, Ukraina, II, 52, 122, 156, 754. Podług reg. pobor, wdztwa kijowskiego z 1628 r. należy do Romanowa Samuela Łaszcza Tuczapskiego i płaci od 3 dym. , 6 ogr. 1 koła młyń. , 1 popa tamże, I, 87. Później należała do włości pawołockiej ob. Pawołocz, t. VII, 918, 923. W zeszłym wieku W. z okolicznemi wsiami należała do dóbr ks. Lubomirskich w 1729 r. Jerzego, następnie kolejno Józefa, Stanisława i Kacpra. Około 1780 r. od Kacpra Lubomirskiego nabył W. z przległościami Jan Hański; potem syna jego Wacława, od którego w 1847 r, przeszła do córki Anny hr. Mniszek. Obecnie własność gen. hr. Adama Rzewuskiego, brata rodzonego Henryka a ojca powieściopisarza i autora dramatycznego Stanisława. Bawił tu kilkakrotnie przez dłuższy czas głośny powieściopisarz francuzki Balzac, przyjaciel a następnie małżonek wdowy po Kańskim, Rzewuskiej z domu. W W. znajduje się główny zarząd dóbr, obejmujących wsi W. , Mosijówka, Bystrówka, Kryłówka, mka Borszczahówka, Skibińce, Kuryaniec, Mormolijówka, Kapustińce, Kniażą i Czepiżeńce, i przed uwłaszczeniem włościan mających 20986 dzies. i 3035 dusz rewiz. włośc. płci męz. Gmina składa się z 8

Wierzchownia

Wierzchowlany

Wierzchownia