z warunkiem zwrotu, gdyby przy zawarciu pokoju zastrzeżoną została restytucja dóbr zabranych. R. 1542 mieszka tu wyłącznie polska ludność Kętrz. , O ludn. pol. , 314. 4. W. , niem. Wierszbowen A. i B. , wś, pow. lecki, st. p. Kallinowen. Wierzbowo, niem. Weidenhof, dobra ryc, pow. chełmiński, st. p. M. Czyste, 7, 5 klm. odl. , st. kol. Kornatowo, par. kat. Wabcz, 284 ha 256 roli or. , 14 łąk, 1 lasu; 1885 r. 7 dm. , 22 dym. , 121 mk. , 92 kat. , 29 ew. ; mleczarnia, owczarnia, hodowla bydła. Dobra te nabył r. 1893 Brandes z Brunświku za 36000 mrk od poprzedniej właścicielki Roemer. Wizyta Strzesza z r. 166772 zapisuje W. jako villa hereditaria Gener. Wierzbowskich pag. 96 b. Wizyta Potockiego z r. 1706 opiewa, że prob. w Wabczu pobierał ex una curia pół kor. żyta i tyleż owsa ex altera ćwierć korca żyta i tyleż owsa str. 235. Według topogr. Goldbecka z r. 1789 liczył folw. szl. i wś 5 dym. , dziedzicem był 0strowicki. Kś. Fr. Wierzbowska Wola, wś nad rz. Sonią, pow. ciechanowski, gm. Bartołdy, par. Koziczynek, odl. 13 w. od Ciechanowa, ma 30 dm. , 200 mk. , 758 mr. W r. 1827 było 26 dm. , 169 mk. Ob. Wierzbowo 1. Wierzbowskie, Wirzbowskie, sioło, w dawnym pow. owruckim. Podług reg. pob. wwdztwa kijowskiego z 1571 r. należało do Pawła Wirz bowskiego i zięcia jego Malinicza, którzy swych poddanych nie mieli ale sami płacili z 2 dym. po 12 gr. Jabłonowski, Ukraina, I, 28. Wierzbuszki, wś i os. karcz. , pow. wileński, w 5 okr. poL, gm. Rukojnie o 5 w. , okr. wiejski i dobra hr. Tyszkiewiczów Czarna. Wś ma 10 dm. , 14 mk. prawosł i 48 katol. w 1865 r. 39 dusz rewiz. ; os. karcz. 1 dm. , 7 mk. żydów. Wierzby 1. wś włośc. i folw. skarb. , powwileński, w 6 okr. pol. , gm. Mickuny o 4 w. , okr. wiejski Wierzby, 11 w. od Wilna, 10 dm. , 171 mk. katol. w 1865 r. 53 dusz rewiz. . W skład okręgu wiejskiego wchodzą wsi Kojrany, Popaje, Sadziele, Wierzby, Wszechświąckie Wsieświacka, Zadworze oraz zaśc. Dziewaniszki, Iwaniszki i Jałówka, w ogóle w 1865 r. 152 dusz rewiz. b. wlośc. skarbowych. Spis z 1866 r. podaje nadto t. n. osadę skarbową, o 9 w. od Wilna, mającą 1 dm. , 21 mk. kat. i osadę karcz. , o 14 w. od Wilna, 1 dm. , 8 mk. żyd. 2. W. , fol, skarb. , pow. wileński, w 6 okr. poL, gra. Góry. 3. W. , wś, pow. brzeski gub. grodzieńskiej, w 5 okr. poL, gm. Wysokie Litewskie, o 35 w. od Brześcia, 121 dzies, ziemi włośc. 4. W. , białoros. Wierby, zaśc, pow. borysowski, w 2 okr, pol. łohojskim, gm. Ziembin, o 23 w. od Borysowa; miejscowość falista, dość leśna. 5. W. , folw. , pow. nowogródzki, w 5 okr. pol. i gm. Snów, o 67 w. od Nowogródka, własność Żołnierkiewiczow, ma 16 włók; grunta żyzne. Wierzby, grupa domów w Załukwi, pow. stanisławowski. Wierzchy, niem. Muellmen Deutsch, r, 1371 Milwano, wś, pow. prądnicki, par. kat. w miejscu, ew. Głogowa Górna. Wś ma 887 ha 806 roli, 131 dm. , 819 mk. 9 ew. . Kościół par. katol. i szkoła katol. Por. Miłonów. , Wierzch Lebiedka, wś, pow. lidzki, w 4 okr. poL, gm, Wasiliszki o 7 1 2 w. , okr. wiejski Szejbakpol, 8 dasz rewiz. ; należała w części do Winczów, w części do Iwanowskich. Wierzch Lida, wś, pow. lidzki, w 1 okr. poL, gm. Lida, okr. wiejski Kołyszki, o 7 w. od Lidy, 12 dm. , 135 mk. w 1866 r. 38 dusz rewiz. ; należy do dóbr Owsiadowo Sikorskich. WierzchReki, białoros. WierchReki, osada, pow. nowogródzki, w 3 okr. poL i gm. Nowa Mysz, o 71 w. od Nowogródka. A. Jel. Wierzchabno, Wierztabno, holendry, pow. skwierzyński, o 10 klm. na zach. od Międzychodu. Kolonię W. przechrzczono na Striche. Ob. Strychy. Wierzchaczew al. Wierzchaczewo, wś i dobra, pow. szamotulski, na wsch. płn. od Pniew a płd. zach. od Szamotuł odl. 12 klm. . Par. rz. kat. w Kazimierzu, sąd w Szamotułach, urząd poczt. w Lipnicy. Dwór posiada 328 ha. Wspominana w dok. z r. 1398. Znaleziono tu zabytki przedhistoryczne. Siedziba niegdyś Wierzchaczewskich, obecnie z rąk Mierzyńskich przeszedł razem z Lipnicą do hr. Łąckich. Wł. Ł. Wierzchlas 1. w dok. z r. 1362 Wnschlas, w Lib. Ben. Łaskiego Wyerszchlasch w reg. pob. z 1552 r. Viersliass. wś dwie części i folw. , pow. wieluński, gm. Starzenice, paraf. Ruda, odl. od Wielunia 6 w. Częśó lit. A. ma 49 dm. , 457 mk. ; część lit. B. ma 72 dm i 393 mk. wraz ze wsią Wilkowice; folw. ma 9 dm. , 20 mk. W r. 1827 było 67 dm. , 552 mk. We wsi kościół par, murowany. Dobra W. składały się w r. 1884 z folw. W. i Piechów, rozl. mr. 1937 fol. W. gr. or. i ogr. mr. 823, łąk mr. 4, past. mr. 2, lasu mr. 177, nieuż. mr. 28; bud. mur. 14, drew. 9; płodozm. 5, 6 i 11pol; las nieurządzony; fol. Piechów i gr, or. i ogr. mr. 236, łąk mr. 338, past. mr. 29, lasu mr. 280, nieuż. mr. 19; bud. drew. 5; pokłady torfu. Wś W. A os. 60, mr. 607; wś W. B os. 89, mr. 615. W sądzie ziemskim wieluńskim staje r. 1362 Halka wdowa Wrzoczslai heredis de Wuschlas z czterema zięciami, z których jeden Witek siedzi w W. , inny Frederyk jest wójtem w Wieluniu Kod. Wielk. , n. 1488. Jestto gniazdo Wielrzchlejskich. Oni to zapewne założyli tu parafią i kościół, p. w. św. Mikołaja, istniejący już na początku XVI w. Ubogo uposażoną parafią zarządzał za czasów Łaskiego mansyonarz z Wielunia. Łany szlacheckie i sołtysie dawa Wierzbowo Wierzbowo Wierzbowska Wierzbowskie Wierzbuszki Wierzby Wierzchy Wierzch Wierzchabno Wierzchaczew Wierzchlas