2. W. , wś i fol. nad rzką Raciążnicą, pow. płoński, gm. Sochocin, par. Wierzbowiec, odl. 7 w. od Płońska, posiada kościół murowany, młyn wodny, 44 dm. , 212 mk. W 1827 r. było 15 dm. , 123 mk. W r. 1885 fol. W. rozl. mr. 1333 gr. or. i ogr. mr. 559, łąk mr. 52, past. mr. 26, lasu mr. 659, nieuż. mr. 37; bud. mur. 3, drew. 16; płodozm. llpol, las nieurządzony, młyn wodny. Wś W. os. 23, mr. 20; wś Koliszewo os. 40, mr. 119. Według reg. pob. pow. sąchockiego z r. 1567 Piotr Koszobucki płacił od 1 włóki, prócz tego była druga włóka Pawiński, Mazowsze, 352. Kościół i parafia erekcyi niewiadomej. Istniała już w 1567 r. i obejmowała wsi Wierzbowiec, Chodziszewo, Milewo, Żelechy, Brzeźnicę Pawiń. , Mazowsze, 352. Obecny kościół murowany, poświęcony był r. 1774. Z powodu szczupłych rozmiarów parafii bywa ona zwykle pod wspólnym zarządem z par. Sarbiewo. W. par. , dek. płoński, 856 dusz. Br. Ch. Wierzbowiec 1. w dok. Werbowa 1545 r. , wś, pow. krzemieniecki, okr. pol. i par. katol. Wiśniowiec o 15 w. na płd. wsch. , przy trakcie z Ułaszczyniec do Hnidawy, o 7 w. od Wyżgródka, posiada cerkiew paraf. , kaplicę katol. na cmentarzu, ślady dawnego zamku i zwierzyńca, tudzież pałac wzniesiony przez Stanisława Mniszcha, chorążego w. koron. W czasie rewizyi zamku krzemienieckiego z 1545 r. wś Werbowa była własnością ks. Wiśniowieckiego, mieszczanie bowiem krzemienieccy skarżą się na niego, że nieprawnie pobiera myto po 2 grosze Jabłonowski, Rewizye, 105. Podług reg. pobor. pow. krzemienieckiego z 1583 r. ks. Michajło Wiśniowiecki, kaszt. kijowski, płaci z mka Wierbowcza z 15 dym. rynkow, po 6 gr. , z 14 dm. ulicznych, 20 chałup ubogich, z 16 ogrodów, 2 szewców, 1 kuśnierza, 3 garncarzów, 1pieka rza, 5 komorn. Jabłonowski, Wołyń, 132, W XVIII w. należał do klucza nowowiśniowieckiego dóbr ks. Wiśniowieckich, następnie Mniszchów. 2. W. , urzęd. Wierbowiec, w dokum. Wierzbowiecz, Więrbowiecz, Vyrbovyecz, mto nadetatowe przy ujściu rz. Dożwy Bachtynki do Żwanu Werbowej, pow. uszycki, pod 48 98 płn. szer. a 48 7 wsch. dług. , o 84 w. na płn. wsch. od Kamieńca a 19 w. od Uszycy, 67 w. od Żmerynki st. dr. żel. . Położone między górami, przy trakcie poczt. z Jaryszowa do Letniowiec, ma 2584 mk. Poprzednio było tu 337 dm. , 4643 mk. 287 katol. , 533 żydów. Cerkiew paraf. Wniebowzięcia N. M. P. , wzniesiona w 1771 r. i uposażona 33 dzies, ziemi, kościół par. katol. , dom modlitwy żydowski, apteka, 26 targów co drugi czwartek, 4 sklepy, 1 dom zajezdny, 143 rzemieślników 59 majstrów, zarząd policyjny dla 5 gmin powiatu Kapuściany, Kuryłowce Murowane, Osłamów, Piątkówka i Struga, zarząd miasta dumę, zaprowadzony w 1882 r st. pocztowa. Dochód miasta wynosi 4696 rs. w 1860 r. tylko 290 rs. ; do miasta należy 559 dzies. ziemi, dającej 980 rs. dochodu. Kościół paraf. katol. , p. w. św. Michała Archanioła, z muru w 1802 r. ze składek parafian wzniesiony, na miejscu dawnego, drewnianego, fundowanego w 1607 r. przez Zygmunta III, a przez biskupa Mackiewicza w 1829 r. konsekrowany. Paraf. katol. , dekanatu uszyckiego, 2143 wiernych w 1890 r. . Do parafii, oprócz W. , należą mka Kalus i Kuryłowce Murowane, wsi Bachtyn, Bachtynek, Berezowa, Durniaki, Głębówka, Hałajkowce, Karaczyńce, Huta Nowa i Stara, Kurażyn, Maciorskie, Petrymany, Rudkowce, Skazińce, Szurka, Złotohorka i Żytniki. Stara osada, już w 1530 r. wpisana do regestrów pobor. , choć była pusta, podobnie jak w 1542 r. , prawdopodobnie zniszczona przez Tatarów. W 1566 r, trzymał ją Roch Górecki, miała 3 łany. W 1569 r. Górecki płaci od 2 pługów a 1578 r. trzyma Górecka, pobór niewykazany ob. Jabłonowski, Wołyń i Podole, 170, 199, 219, 303. W 1607 r. Stanisław Górecki otrzymał przywilej od Zygmunta III na założenie miasta gdy nam ur. Stanisław Goreczki sam i imieniem małżonki swojej Anny Łojowskiej sprawę dał, że w dzierżawie naszej wsi Wierzbowcu, w pow. kamienieckim, miejsce jest, między rzekami Wierzbowcem i Bachtynem, na granicy wołoskiej, w dobrem położeniu, na którem zamek i miasto, gdyby było założone, miało to być z dobrem wszystkiej Rzpltej a za czasem i z pożytkiem stołu naszego. My tedy przyczynę za niemi nam uczynioną dobrze zważywszy, i to przedsięwzięcie ich wdzięcznie przyjąwszy, umyśliliśmy na to pozwolić, jakoż pozwalamy tym listem naszym, założyć tam miasto Wierzbowiec, tym sposobem, ze dajemy obywatelom, którzy tam osiędą, przywilej, pozwalając na prawo magd. , oddaliwszy wszelakie prawa, sposoby i zwyczaje wszystkie, którekolwiek prawu magdeb. zwykły przeszkadzać, wyjmując i wolnymi czyniąc. mieszczany z mocy i juryzdykcyi wojewodów, kasztelanów, podkomorzych, sędziów, podsędków i wszelkich urzędników. A chcąc, aby mieszczanie pożytkami do rozmnożenia większego opatrzeni byli, jarmarki dwa na każdy rok 1 na dzień Bożegowstąpienia, 2gi w poniedziałek po św. Wawrzeńcu, a każdy ma trwać i kończyć się przez 8 dni, także i dzień targowy w czwartek naznaczamy. Miasta będą te granice z jednej strony zacząwszy öd rz. Żwańcu Żwan do lasu Demenin, od tego lasu przez dolinę dąbrowami idąc aż do rz. Bachtyna i Berestowca, od tych rzeczek idąc doliną przez dąbrowy aż do łóż, od łóz, idąc doliną aż do lasu nazwanego Szczurów, a od Szczurowa idąc prosto przez pole aż do mogiły, która jest pod lasem Wytanowem, a od tej mogiły idąc dąbrową aż do doliny Sabiny, na której jest Krynicza, tamże i las nazwany Horocki; pod tem lasem idąc aż do zro

Wierzbowiec

Wierzbowiec