założono miasto należał do wójtowstwa wąchockiego. Spór ten wlec się będzie przeszło sto lat. Opat Sierakowski wzniósł w W. kościół murowany i nadał miastu przywileje. Rubrycelle kościelne przypisują erekcya kościoła i parafii opatowi Komornickiemu w r. 1688. Wr. 1674 płaca tu pogłówne od 167 głów. Sprawa z cystersami toczy się jeszcze r. 1788 w trybunale radomskim. Za zgodą obu stron miało nastąpić rozgraniczenie posiadłości ob. kś. Gacki, Benedyktyński klasztor św. Krzyża, Warsz. , 1873. W. par. , dek. iłżecki, 1214 dusz. W. gmina ma 11506 mr. obszaru 4624 wlośc. i 5263 mk. 651 żydów. W skład gm. wchodzą Brody, Dziurów, Herkules kopalnia, Jabłonna, Kuczów, Krzyżowa Wola, Michałów, Ruda, Styków, Starachowice, Świrta, Wanacya Rządowa i Księża, i Wierzbnik. 2. W. , os. , pow. iłżecki, gm. Rzepin, par. Pawłów, odl. od Iłży 26 w. , ma 1 dm. , 21 mr. Br. Ch. Wierzbno 1. fol. i kol, pow. warszawski, gm. i par. Mokotów, ma 32 mk. , 248 mr. Leży przy szosie wiodącej do Piaseczna, po za Mokotowem. W. jest jednym z folwarków, na które się rozpadł obszar Mokotowa. Zajmuje ono zbocze płaskowzgórza mokotowskiego, górującego nad doliną nadwiślańską, w której rozłożyły się Sielce i Czerniaków. Ze zbocza tego tryskają tu źródła wybornej wody, które dały powód do urządzenia w W. zakładu hydropatycznego według metody Priessnitza, istniejącego tu w latach od 1840 do 1866 r. Obecnie urządzono tu letnie mieszkania dla mieszkańców Warszawy. WAvignon 1832 r. wydał Stan. Bratkowski broszurę p. t. Delegowani w Wierzbnie dnia 2 grudnia 1830 r. . 2. W. , wś, pow. warszawski, gm. Nowo Iwiczna, par. Piaseczno, ma 10 osad, 106 mk. , 260 mr. Wchodziła w skład dóbr Chylice. 3. W. , w XVI w. Vyerzbna, kol, pow. łódzki, gm. Brużyca Wielka, par. Aleksandrów, ma 20 dm. , 223 mk. , 248 mr. włośc. i 8 dwor. W 1827 r. było 13 dm. , 187 mk. Na początku XVI w. wś ta należy do par. w Zgierzu. Pleban pobiera tylko kolędę a dziesięcina idzie na stół arcybiskupi Łaski, L. B. , II, 387. 4. W. , wś nad rzką Wierzbiec, pow, słupecki, gm. Ciążeń, par. Słupca odl. 1 1 2 w. , ma 19 dm. , 121 mk. W r. 1827 było 12 dm. , 95 mk. , par. Kowalew. W ostatnich czasach wchodziła w skład dóbr rząd. Koszuty. W dok. z r. 1186 już wspomniane; według dok. z r. 1213 Henryk, arcyb. gnieźn. , nadał dziesięciny z W. klasztorowi w Lądzie. Wr. 1262 dziedzic W. comes Blisborius zamienia W. z klasztorem na wsi klasztorne Twardowo i Bielejewo Kod. Wielk. , n, 27, 80, 395. Przemysław I, ks. polski, pozwala r. 1280 Hermanowi, opatowi w Lądzie, osadzić obszar klasztorny zwany Virbna nad rzką Wierzbiec kolonistami niemieckimi i polskimi theutonicis et liberis polonis na prawie niemieckim i nazwać wieś Lyndenow Dok. Ulanow. , 355, 7. Na początku XVI w. wś W. , w par. Kowalewo, daje z lan. km. i sołtysich plebanowi meszne po 3 kor. żyta i 3 owsa, młynarz zaś jeden korzec maki pszennej Łaski, L. B. , I, 296. W r. 1564 wś W. własność klasztoru w Lądzie płaci stacyi gr. 24 Lustr. , V, 88. Według reg. pob. pow. konińskiego z r. 1579, płacił tu Kuskowski od 1 1 2 lan. , 2 zagr. bez roli Pawiński, Wielk. , 1, 232. 5. W. , wś nad rzką Kitlowiec lewy dopł. Wisły, pow. miechowski, gm. Wierzbno, par. Koniusza, odl. 30 w. od Miechowa, 7 w. od Proszowic. Leży w pobliżu drogi bitej z Krakowa do Proszowic. Posiada szkołę początkową. W 1827 r. było 20 dm. , 267 mk. Fol. . rozl mr. 562 gr. or. i ogr. mr. 441, łąk mr. 67, lsu mr. 32, nieuż. mr. 22; bud. murow. 1, drew. 18; płodozm. 13pol. ; las nieurządzony, Wś W. os. 39, mr. 169. W połowie XV w. wś W. , w par. Koniusza, należała w części do Piotra Masłowskiego, w części do kilku innych. Łany km. płaciły dziesięcinę kolegiacie krakowskiej; 2 folw. dawały dziesięcinę, wartości 9 grzyw. , pleban. w Koniuszy Długosz, L. B. , II, 170. W r. 1581 Ożarowska płaci tu od 7 1 2. km. , 4 zagr. z rolą, 2 kom. z bydl. , 4 bez bydła Pawiński, Małop. , 16, 441. W. gmina należy do sądu gm. okr. V w Proszowicach, tamże i st. poczt. Gmina ma 7994 mr. obszaru i 4033 mk. 8 żydów. 6. W. wś i fol i W. Pokościelne, kol. nad rzką Czerwonką dopł. Liwca, pow. węgrowski, gm. Ossowno, par. Wierzbno, leży pomiędzy Liwem a Kałuszynem, odl. 14 w. od Węgrowa, posiada kościół par. drewniany, szkołę początkową, 37 dm. , 385 mk. , młyn wodny. W 1827 r. było 14 dm. , 95 mk. Pol. Wierzbno z awulusem Sobań al. Lucynówka w r. 1886 rozl. mr. 823 gr. or. i ogr. mr. 615, łąk mr. 92, past. mr. 8, lsu mr. 113, nieuż. mr. 25; bud. murow. 2, drew. 17; płodozm. 4 i 10pol; las nieurządzony, pokłady torfu. W. kol. ma 112 mr. ; W. Pokościelne 112 mr. W skład dóbr poprzednio wchodziły wś W. os. 36, mr. 261; wś Wólka Świniarska os. 28, mr. 376; wś Sobań os. 33, mr. 357; wś Helenów os. 5, mr. 67. Dr. Budrewicz i T. Łuniewski prowadzili tu poszukiwania archeologiczne i znaleźli sporo zabytków przedhistorycznych. W 1476 Mikołaj Szóstak posiada W. i Jawornik Kod. Maz. , 271. Według reg. pob. pow. liwskiego z r. 1563 wś W. , w par. Czerwińsk, miała 29 łan. , 3 kowali, garncarza, krawca Pawiński, Mazowsze, 418. Kościół i parafią erygowała 1583 Dorota Barzowa z Ojrzanowa i syn jej Stan. Miński. W r. 1855 przez wicher obalony i następnie odbudowany. W. par. , dek. nowomiński dawniej siennicki, 1295 dusz. Br. Ch. Wierzbno 1. jezioro, w pow. międzychodzkim dziś skwierzyński, o 6 klm. na zach. płd. od Międzychodu, pod wsią t. n. Ma długości 1

Wierzbno

Wierzbno