na płd. Jazów Stary, na zach. Zawadów, na pln. Niemirów pow. Rawa Ruska. Pld. część wsi przepływa potok Gniła dopływ Lubaczówki, zwany w dalszym biegu Zawadówką. Wchodzi on tu od płd. wsch. z Kurnik, a płynie na płn. zach. do Zawadowa, gdzie na granicy obu wsi rozlewa się w staw. W obrębie wsi przyjmuje Gniła od praw. brz. kilka potoków, z nich ważniejszy pot. Walena. Do granicznego stawu wpada Uniaczka, powstająca na płn. w lesie Wierzbiany z kilku strug. Główna część zabudowań wiejskich leży w dolinie Waleny i Gniłej. Prócz tego są liczne grupy domów rozrzucone po całym obszarze, jako to Borowe, Jupiny, Szypki, Huki, Kuleki, Chudykie, Dackie, Debry, Gary, Góra, Horajec, Kałytraki, Kąty, Pisockie, Tisteczkie i Zapust. Wznies. na płd. 289 mt. Własn. więk. hr. Karola Lanckorońskiego ma roli orn. 181, łąk i ogr. 147, pastw. 36, lasu 2347 mr. ; własn. mn. roli or. 2040, łąk i ogr. 732, pastw. 197, lasu 66 mr. W r. 1880 było 347 dm. , 1935 mk. w gm. , 18 dm. , 98 mk. na obsz. dwor. 1881 gr. kat. , 85 rz. kat. , 69 izr. ; 1859 Rus. , 170 Pol. , 4 Niem. . Par. rz. kat. w Niemirowie, gr. kat. w miejscu, dek. jaworowski. We wsi jest cerkiew zbudowana w r. 1865, szkoła lklas. z jęz. wykł. ruskim w r, 1876, kasa pożycz. z kapit. 76 złr. Jest tu tartak wodny o 1 gatrze i 1 pile. Za czasów Rzpltej należała wś do dóbr kor. , ststwa jaworowskiego. We Lwowie d. 6 lutego 1663 r. pozwala Jan Kazimierz Janowi z Sobieszyna Sobieskiemu, chor. kor. , star. jaworowskiemu, zastawić W. itd. na 2 lata u Marcina i Barbary Głębockich Arek kr. we Lwowie, 0. , t. 411, str. 784. W r. 1688 nadaje Jan III Jakubowi Chodorowiczowi, Stefanowi Sawczakowi, Mikołajowi Mucejkowi i Wasylowi Wojnarowi, popom w W. , łan pola 1. c, C, t. 593, str. 985. W r. 1695 nadaje Jan HI Barbarze i Andrzejowi Sadurskim grunta we wsi W. c. 1. , 0. , t. 522, str. 2197. W r. 1710 potwierdza August II prawa Mikołaja i Katarzyny Kliszów, małżonków, do cywuństwa alias wójtowstwa w W. 1. c, C, t. 495, str. 908, a wr. 1749 zatwierdza to prawo August III 1. c, O, , t. 557, str. 1540. W r. 1750 nadaje August HE Józefowi I i Agnieszce Szadurskim półłanek roli, Tereszczakowski nazwany, we wsi W. l c, C, t. 599, str. 1290. W lustracyi z r. 1661 i 1662 Rkp. Ossol, 2834, str. 177 czytamy W tej wsi juxta lustrationem A. 1627 było osiadłych półłanków 3 1 2. Teraz osiadłych półłanków 5 1 2 Poddanych w tej wsi jest 30. Czynszu z półłanku dają. po 1 zł. 2 gr. Owsa czynszowego z półłanku dają po 2 półmiarki, przychodzi półmiarków 11, po gr. 15, czyni 5 zł. 15 gr. Kur prostych z półłanku po 4, przychodzi kur 22, po gr. 3, czyni 2 zł. 6 gr. Za furę solną, na 3 razy rachując z półłanku dają po zł. 12, przychodzi z półłanków 5 1 2 zł. 66, Dziesięciny jagnięcej od dziesiątka jagniąt dziesiąte jagnię; tego roku dostało się jagniąt 4 po 1 zł; dani miodowej, albo plastrów miodowych od 5 starych pszczół po plastrze jednym; tego roku dostało się plastrów 20, za nie zł. 6 gr. 20. Poddani tej wsi robić powinni z półłanku od niedzieli do niedzieli po dniu jednym od południa, lubo sprzężajem, lub pieszo; prząść z półłanku łokci 6 z przędzy dworskiej. Zagrodników w tej wsi było 8, teraz ich tylko 3. Płacą, czynszu po gr. 6. Robić powinni po 2 dni w tydzień od południa. Za dań leśną, tego roku dostało się zł. 17; za sianożęci zł. 14. Pop daje i z furą. zł. 7; Kaliczelwinie dają, z młyna furę winnej zł 6; mielnik Borowy z młyna daje furę zł. 6, Daniło kozak z roli karczemnej daje zł. 20. Suma prowentu z tej wsi facit zł. 160 gr. 14 den. 9. Na str. 184 czytamy Tywoństwo we wi Wierzbianach alias Scultetia Pan Aleksander Klisz pokazał konsens króla Władysława IV uczciwemu Pawłowi Kliszowi, cedendi de omni jure suo advitalitio super tyvonatum in villa W. in personas Alexandrorum Kliszow, nepotum suorum. Przy którym przywileju, wolnościach i prerogatywach i my pomienionego pana Aleksandra Klisza zachowujemy. Mielnictwo we wsi W Uczciwy Iwan Koleta, Stach, Paweł, Waśko i drugi Waśko, bracia rodzeni, posesorami są. mielnictwa we wsi W. Przywileju żadnego przed nami nie pokazali, tylko dekret referendarski króla Imci w Wilnie r. 1643, z podpisem WPana Wacława z Leszna, referendarza kor. , ex remissione od komisarzów króla Imci między tymże Iwanem Kaletą, a JWIM Panem Jakubem Sobieskim, wojew. ziem ruskich, starostą, jaworowskim, względem pól i gruntów do młyna z dawna należących odjęcia, do robocizn niesłusznych przymuszania, tak i inszych krzywd uczynienia, którym dekretem grunta odjęte, jako to ćwierć pola wedle folwarku Wierzbiańskiego, i niwę z sianoźęcią, nad stawem Wierzbiańskim u rzeki, a od Wiszni leżącą ze wszystkiemi przynależnościami do niego służącemi, jako niesłusznie odjęte nazad wrócić, albo względem przyległości tej ćwierci do folwarku zamianę dać rozkazano. Także dwie pary wołów zagrabionych oddać, albo złp. 100 zapłacić nakazano; więc też robocizn i powinności aby nie przymuszano, ale tak jako wszyscy młynarze starostwa jaworowskiego zachowano, którzy też powinności przykładem innych młynarzów, jako to dwie miarki z młyna, furę, zł. 6 gr. 15 oddawać i odprawować powinni. Tedy i my przy tymże dekrecie króla Imci pomienionych mielników zachowali i powagą, naszą. utwierdzili. Lu. Dz, Wierzbiatyn, wś, pow. buczacki, 10 klm. na zach. od Buczacza sąd. pow. , 3 klm. na płn. od urzęd. poczt. w Baryszu. Na płn. leżą Jezierzany, na wsch. Buczacz, na pld. Barysz, na zach. Bortniki. Środkiem obszaru płynie od płn. na

Wierzbatyn

Wierzbiatyn