12402 mr. wyciętych świeżo a nie zadrzewionych, 4555 mr. oddanych włościanom za serwituty, 946 mr. należących do osad miejskich. Największe lasy mają dobra Kuźnica Grabowska, Radoszyce, Węglewice. Gospodarstwo rybne, zaprowadzone w majątku Kuźnica Grabowska na dość znacznej przestrzeni wód stojących, z chwilą przejścia dóbr tych od hr. Raczyńskich w ręce obce uległo zniszczeniu. Majątek Ożarów i Radlice hodują przeważnie karpie, dobra Czarnożyły, Masłowice, Rychłocice mają również urządzone gospodarstwo stawowe, lecz to wszystko nie zaspakaja nawet miejscowych potrzeb. Przemysł rolny polega przeważnie na uprawie roślin zbożowych oraz okopowych, ztąd, choć brak cukrowni dotkliwie daje się uczuć, liczbą jednak gorzelni powiat przewyższa inne okolice kraju. Przeciętny plon pszenicy jest od 6 do 9 ziarn, żyta zaś od 4 do 7 ziarn z morga. Pomimo ciężkich warunków dla rolnictwa, produkcya majątków ziemskich, w porównaniu do lat dawniejszych, znacznemu uległa powiększeniu. Gospodarstwa mniejsze, włościańskie, oprócz żyta, owsa i kartofli, uprawiają wiele lnu. Pod względem gleby, to na 353723 mr. obszaru całego powiatu, posiada 192002 glebę piaszczystą, 33053 kamienistą, 128668 mr. gliniastą i inne odmiany. Ziemi ornej jest 194650 mr. , pastw. 22120 mr. , lasu 69352 mr. , zarośli 37159 mr. , łąk 25009 mr. , ogr. 3281 mr. , wód i nieuż. 2152 mr. Folwarków jest 282 a wsi 384. Większa własność ma 186055 mr. , włościanie 165070 mr. W roku 1892 3 wysiano oziminy 33900 czet. , jarzyny 45368 czet. , kartofli 154810 czet. ; zebrano oziminy 203400 czet. , jarzyny 241566 czet. , kartofli 1083670 czet. Bydła rogat. było 28923 sztuk, owiec zwycz. 31350, owiec rasowych 29500 sztuk. Hodowla bydła kwitnie w majątkach Kowale, Starzenice, Czarnożyły, Masłowice, Niedzielsko, Dąbrowa, Mokrsko, Kraszkowice. Hodowla koni w dobrach Masłowice, Ruda, Starzenice, Walichnowy, Radoszewice, Skrzynno i Wielgie. Hodowla owiec Negretti w dobrach Świątkowice, Radoszewice, Mokrsko, Praszka, Czarnożyły, Siemkowice i Dylów. Ogrodnictwo w Wieluniu i dużych majątkach. Pszczelnictwo rozwija się wśród włościan, mieszczan i drobnych posiadaczy. Chmielarstwo w Ożarowie produkcya w roku 1893 na 15000 rs. i u kolonistów. Fabryk parowych, konnych, wodnych, było w powiecie 44 gorzelnie 4 parowe i 8 konnych, browary 3, młyn parowy 1 Praszka, tartaki 2, huta szklanna 1, młynów wodnych 17, garbarnie 3, mydlarnie 3, fabryka guzików 1, fabryka zapałek 1, fabryka spinek do trzewików 1. Produkcya roczna 1892 r. około 1 2 miliona rs. Ilość robotników 175. Przemysł rękodzielniczy miejski przedstawiają piekarze 52 z prod. na 53200 rs. , rzeźnicy 60 z prod. na 23300 rs. , szewcy 492 Słownik Geograficzny T. XIII. Zeszyt 149. z prod. na 75700 rs. , krawcy 94 z prod. na 16900 rs. , cieśle 280 z prod. na 12000 rs. , stolarze 70 z prod. na 23400 rs. , kotlarze i blacharze 9 z prod. na 1970 rs. , ślusarze 10, z prod. na 3570 rs. , kowale 74 z prod. na 25520 rs. , farbiarze 8 z prod. na 1700 rs. Przemysł wiejski warsztaty tkackie 125 z prod. na 1980 rs. , kuśnierze 80 z prod. 13500 rs. , bednarze i tokarze 190 z prod. na 8970 rs. , garncarze 9 z prod. na 1200. Jarmarków ważniejszych niema. Przedmiotem wywozu jest zboże, kartofle, okowita, wełna, konie, drzewo, słoma, siano; dowozu zaś węgiel kam. , żelazo, stal, farby etc. Główny przedmiot handlu zboże. W obrębie powiatu obecnie znajduje się Kościołów katol. 51, klasztorów katol. 1 bernardynek, parafii 35, kaplic katol. 5, cerkwi 1, kościołów protest. 2, synagog 7. 1 szpital W. W. św. na 50 chorych w Wieluniu, 1 ochrona dla dzieci w Wieluniu; 3 domy dla starców w Praszce, Wieruszowie i Czarnożyłach; 3 straźe ogniowe ochotnicze, komitet sanitarny 1, aptek 8, lekarzy 9, weterynarz 1, felczerów 15, akuszerek 3; kas pożyczkowych gminnych 21, kasa oszczędności rządowa 1, kasa pożyczkowowkładowa przemysłowców wieluńskich w Wieluniu. Zarząd powiatu, 25 gmin i magistrat, sąd pokoju, 7 sądów gminnych, 2 sędziów i śledczych, 2 komisarzy sądowych, 1 woźny sądowy, komisarz właściański i jeometra komisyi włościańskiej, 3 rewizorów i 3 kontrolerów akcyzy, kasa powiatowa, sztab straży pogranicznej, komory celne I klasy 1, II klas. 1, III klas. 3. Zarząd lasów rządowych. Budynków wszelkiego rodzaju 32766 w r. 1892. Pod względem zbytu produktów rolnych powiat jako pograniczny w wyjątkowo korzystnem zostaje położeniu, lecz wielką niedogodnością jest brak dróg żelaznych. Wprawdzie po nad samą granicą, znajdują się pruskie drogi żelazne, strategiczne i handlowe, nie wpływają one jednak na zmianę stosunków ekonomicznych pow. wieluńskiego. Dróg bitych 1go rzędu znajduje się w powiecie 94 wiorsty, a mianowicie trakt wieluńskoczęstochowski, w. sieradzki, w. wieruszowski, rudnicko praszki i sieradzkowieruszowski. Dróg bitych, prywatnych, jest wszystkiego 3 1 2 wiorsty. Linia telegraficzna jedna, od Wielunia do granicy powiatu sieradzkiego długości 18 w. Linia telefonowa dla władz pogranicznych od Wielunia do Praszki, i od Praszki przez Bolesławiec, Wieruszów do Podgrabowa na granicy pow. kaliskiego, na przestrzeni 86 w. Stacya telegraficzna w Wieluniu, stacye pocztowe w Wieluniu, Ossyakowie, Działoszynie, Rudnikach, Praszce, Bolesławcu, Wieruszowie i Lututowie. Komory celne główne w Wieruszowie i Praszce. Leśnictwo rządowe Wieluń. Ludność powiatu z 87539 dusz w r. 1867 wzrosła do 138160 w r. 1890. Śród zapisanych do ksiąg

Wieluń