wiecie 19800 sztuk koni, 38650 bydła rogatego, 18249 owiec, 12095 trzody chlewnej. Oprócz tego mieszkańcy zajmują się budowa statków wodnych, wyrobem naczyń domowych, sań, wozów, darciem kory, rybołówstwem i skupywaniem i przeróbką szczeciny. Przemysł fabryczny słabo rozwinięty, reprezentowany był przez 1 garbarnię i 4 gorzelnie. Wielkie Miedwieże, pow. łucki, ob. Miedwieże. Wielkie Mierwiny, wś poradziwiłłowska, pow. słucki, o 55 w. od Słucka, ob. Mierwiny, Wielkie Niehniewicze, pow, borysowski, o 22 w. od Berezyny, ob. Niehnowicze. Wielkie Oczy z Futorami, Horyszną i Mielnikami, miasteczko, w pow. jaworowskim, 21 klm. na płn. zach. od Jaworowa, 8 klm. na płn. od sadu powiat. w Krakowcu, urz. pocz. w miejscu. Na wsch. leży Wólka Źmijowska i Żmijowiska, na płd. Świelnica i Skolin, na zach. Kobylnica Wołoska, na płn. zach. Łukawiec, na płn. Majdan 3 ostatnie w pow. cieszanowskim. Wody płyną, strugami na płd. i dązą do pot. Szkło. Zabudowania leżą w płd. stronie, na płd. zach. od nich klasztor dominikański, a na płd. wsch. zamek 242 mt. . W płn. stronie lesistej wzn. sięga 281 mt. W zach. stronie Łysa góra do 269 mt. , a na płd. zach. Księża góra do 244 mt. Obszar wynosi 3509 mr. własn. więk. ma roli or. 401, łąk i ogr. 152, past. 53, lasu 2113 mr. ; wł. mn. roh or. 572, łąk i ogr. 133, past. 81, lasu 1 mr. . W r. 1880 było 286 dm. , 1842 mk. w gm. , 8 dm. , 94 mk. na obsz. dwor. 589 rz. kat. , 388 gr. kat. , 996 izr. , 3 innych wyzn. ; 1870 PoL, 66 Rus. . Par. rz. kat. w miejscu, dek. jaworowski, dyec. przemyska. Niegdyś należały do paraf. w Krakowcu. Pod koniec w. XVIII utworzono tu parafię osobną i powierzono ją dominikanom. Bo parafii należą Boża Wola, Drohomyśl, Skolin, Wólka Żmijowska i Żmijowiska. Klasztor dominikanów fundował tu Jędrzej Modrzewski w r. 1667. Kościół murowany wzniesiono w r. 1684, konsekrowano w r. 1740 p. w. Niepokal. Pocz. N. M. P. Siostry miłosierdzia mają tu swą filię, założoną w r. 1872. Par. gr. kat. w Żmijowiskach. Cerkiew p. w. św. Mikołaja, szkoła etat. lklas. męzka i lklas. żeńska. Przywilejem wydanym d. 11 maja 1671 r. zezwala Michał Wiśniowiecki ze względu na wojskowe zasługi Jędrzeja Modrzejewskiego, cześnika sieradzkiego, ażeby wieś swą dziedziczną Wielkie Gezy przeistoczył na miasto, które obdarza prawem magdeburskiem, uwalnia do lat kilku od podatków, ceł i powinności i postanawia, aby z 12 mężów dziedzic wybierał 2 burmistrzów, co pół roku ster prowadzić mających, 4 rajców i wójta, ustanawia 4 ławników i powierza wójtowi sądzenie spraw kryminalnych, a spraw cywilnych burmistrzowi i rajcom, których liczba w miarę powiększenia się ludności moze być przyczyniona; nakoniec zaprowadza targ we czwartek i 3 Jarmarki. Ulryk Werdum, podróżujący w r. 1670 1672, wspomina, źe był tu szlachecki dwór, dość warowny, otoczony walem z ziemi, wraz z czterema basztami z ziemi Liske, Cudzoziemcy w Polsce, str. 112. W. 0. przeszły z rak Modrzejowskich w posiadanie Łaszczów, potem Potockich, a około r. 1786 należały do Lubomirskich. Za czasów konfederacyi barskiej uwolnił Fr. Ks. Puławski dobra te od zaopatrywania woj. ska Rozmaitości, Lwów, 1859, str. 43. Lu. Dz. Wielkie Orły, wś, pow. piński, na Zarzeczu, o 72 w. od Pińska; oh. Orły. Wielkie Ostrowczyce wś poradziwiłłowska i folw, ordynacyi dawniej kleckiej teraz nieświeskiej, pow. słucki, gm. Zaostrowiecze, o 54 w. od Słucka; ob. Ostrowczyce, A. Jel, Wielkie Pole 1. kol. , pow. piotrkowski, gm. i par. Ręczno, ma 10 dm. , 77 mk. , 182 mr. 2. W. Pole, ob. Wielkopole. Wielkie Pole, część gm. Pogórska al. Podgórska Wola, w pow. tarnowskim. Wielkie Pole 1. wś, pow. wilejski, w 1 okr. poL, gm. Hermaniszki, okr. wiejski Starzynki, o 10 w. od gminy, 8 dusz rewiz. ; należy do dóbr Mańkowszczyzna, Ratyńskich. 2. W. P. , fol. prywat. , pow. wilejski, w 1 okr. pol. , o 54 w. od Wilejki, przy b. dr. poczt. z Mołodeczna do granicy pow. mińskiego, 1 dm. , 13 mk. 3. W. P. , zaśc. pryw. , pow. wilejski, w 1 okr. poL, o 58 w. od Wilejki, przy b. dr. poczt. z Mołodeczna do gran. pow. mińskiego, 2 dm. , 13 mk. prawosł. 4. W. P. , białorus. Wialikoje Pole, wś u źródeł Wilii, pow. borysowski, w 3 okr. poL, gm. Witunicze, o 73 w. od Borysowa, ma 5 osad; miejscowość leśna, grunta lekkie. Należała do sstwa wilejskiego. 5. W. P. , białorus. Wialikoja Pola, wś u źródeł Czerniawki, dopł. Bołoczy, pow. ihumeński, w 3 okr. pol. berezyńskim, gm. Jurewo, o 12 w. od Ihumenia, przy dr. z Kołodzicz do Horki, ma 21 osad; grunta lekkie. J. Krz. A. Jel. Wielkie Rogalskie, jezioro, w pow. leckim, ob. Rogalskie, Wielkie Sielutycze, wś, pow. mozyrski, ob. Sielutycze. Odl. o 54 w. od Petrykowa, 97 w. od Mozyrza, A. Jel. Wielkie Sioło 1. wś, pow. dzisieński, w 2 okr. pol. , gm. i dobra, ks. Puzynów, Ihumenowo o 1 w. , okr. wiejski Ksaweryn, 74 dusz rewiz 2. W. S. , wś, pow. lidzki, w 1 okr. poL, gm. , okr. wiejski i dobra, hr. Tyszkiewiczów, Żyrmuny o 2 w. , o 12 w. od Lidy ku Wilnu, 9 dm. , 112 mk. katol. w 1865 r. 42 dusz rewiz. . Obok karczma, zwana Sielanka. 3. W. S. , wś nad rzką. Chmielowszczyzną, pow. lidzki, w 3 okr. poL, gm. i dobra, hr. Uruskich, Żołudek, okr. wiejski Krasule, o 45 w. od Lidy, 32 dm. , 272 mk. w 1865 r. 100 dusz rewiz. , 4. W. S. , Wielkie Miedwieże Wielkie Miedwieże Wielkie Mierwiny Wielkie Niehniewicze Wielkie Oczy Wielkie Orły Wielkie Ostrowczyce Wielkie Pole Wielkie Rogalskie Wielkie Sielutycze Wielkie Sioło