Stan. Ciołka, bisk. pozn. , prawo miejskie niemieckie. E. 1458 dostarcza dwu zbrojnych ma wy prawę malborską. Kościół i parafia istniały już zapewne w XV w. Obecny kościół katolicki wzniesiony r. 1781 kosztem Władysława Walknowskiego, sufragana pozn. , opata trzemeszeń skiego. Istniał też kościołek p. w. P. Maryi na przedmieściu zwanem Błonie i kaplica św. Wa lentego. Parafia W. w r. 1873 miała 3380 dusz. W skład klucza wielichowskiego dóbr biskupów poznańskich wchodziły wsi Dębsko, Trzcinica, Gradowice, Mokrzec, Lubnica i Wielichów. Ob szar obecny tych dóbr wynosi 4110 ha, w tem 2956 wlośc. i 1154 dwor. Około 1840 r. właści cielem byt Mikołaj Mielżyński. Br. Ch. Wielick, wś i dobra, pow. kowelski, okr. pol. i st. dr. źel. Hołoby o 13 w. , gm. Wielick, o 8 w. na płd. wschód od Mielnicy; cerkiew, zarząd gminny. Dobra mają około 1600 dzies. ziemi dworskiej. Starożytna osada. Kn. Iwan Hrehorowicz Welicki zeznał, że w. ks. Świdrygajłlo Olgierdowicz nadał jego ojcu, kn. Hrehorowi Kożanowiczowi, dobra Welicko w pow. łuckim, Król Zygmunt potwierdził to nadanie w 1525 r, Metr. Lit. , 15. Podług rewizyi zamku łuckiego z 1545 r. własność kn. Iwana Welickiego, który zobowiązany był dostarczać dwie tesnicy do mostu prowadzącego z miasta do zamku, wspólnie z Korowajową z Sielec do wznoszenia i pobijania blanków u jednej z horodni zamkowej, oraz do opatrywania drugiej wspólnie z Andrzejem z Korowajewa Jabłonowski, Rewizye, 33, 38, 49. W 1683 r W. był własnością Mikołaja Malińskiego, podsędka łuckiego, dalej ks. Józefa Sapiehy, żona którego Teresa z Jabłonowskich sprzedała około 1802 r. Ignacemu Łobarzewskiemu, szambelanowi Stan. Augusta. Ten około 1804 r. funduje tu cerkiew. Dziś własność wnuka jego Stanisława. Do dóbr należy mko Janówka al. Iwanówka, w którem poprzednio był klasztor bernardynów. Za czasów Sapiehów dobra były rozleglejsze, należały do nich bowiem wsi Arsenowicze, Litohoszcz, Podlisy, Sielce i Uhły. Gmina, położona w płd. wsch. zakątku powiatu, graniczy od zach. z gm. Hołoby, od pln. z gm. Powórsk pow. kowelskiego i gm. Horodziec pow. łuckiego, od wschodu z gm. Horodziec i Kolki pow. łuckiego, od pld. z gm. pow. łuckiego Kolki, Trościaniec i Rożyszcze, obejmuje 20 miejscowości, ma 1011 dm. wlośc. obok 282 należących do innych stanów, 8258 mk. wlośc, uwłaszczonych na 15409 dzies. Wielicka, rzeczka, dopływ Iłżanki, ma źródła w gm. Łaziska, pow. iłżeckim, a ujście na łąkach pod Kazanowem. Wielicka dolina, w Tatrach, na pld. stronie, łączy się przez Polski Grzebień z górną częścią doliny Białej Wody po pln. stronie Tatr. ścianę jej od płn. tworzą szczyty; Wielicki 2218 mt. , Polski Grzebień 2154 mt. i Mała Wysoka 2190 mt. , od zachodu potężne rozgałęzienia szczytu Garłuchowskiego 2663 mt. a od wschodu Staroleśniański Wierch 2490 mt. , zwany teź Waże Warze. Budowa tej doliny przedstawia ciekawy układ kotliny z jeziorami rozmieszczonemi po nad sobą piętrami. Najniżej mieści się Wielckie 1 50 ha obszaru, wyżej Długie 0, 68 ha, najwyższem jest Zamarzłe 2, 53 ha pod Polskim Grzebieniem. Dolina ta i przyległy szczyt noszą nazwy od osady miasta Wielka niem. Felka, leżącego u stóp Tatr na Spiżu. Wody tej doliny uprowadza potok Wielicka Woda do Popradu z lew. brzegu, między miastami Wielką a Sobotą Spiską. W odległości około 10 Mm. na płd. wsch. od górnego końca doliny leży wieś Gierlachowce a o 6 Mm. dalej na wschódpłd. miasto Wielka. Przy wyjściu z górnej części doliny nad jez. Wielickim leży urocza polana Kwietnik ob. . Mr. Ch. Wielicki, niem. Felkaerspitze, jeden z ważniejszych szczytów 2218 mt. we wschodnich Tatrach, oddzielony jest przez tak zw. Polski Grzebień stanowiący przejście od doliny Białej Wody do doliny Wielickiej od szczytu Malej Wysokiej 2190 mt. . Wielicki potok, dopł. Popradu, ob. Wielicka dolina. Wielickie, jezioro, ob. Wielgie, Wieliczka, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, w 4 okr. poL, o 67 w. od Nowoaleksandrowska. Wieliczka, w dok, łacińskich z XIII w. Magnum Sal, w XIV w. Veliczka, Viliczka, zapewne pierwotnie Wielicza Sól, miasto powiatowe, słynne kopalnią soli kamiennej, leży 11, 5 Mm. na pld. wschód od Krakowa, pod 38 17 wsch. dług. a 50 0 30 pln. szer. Zajmuje owalną kotlinę, o nierównem położeniu; największe zagłębienie dochodzi 234 mt npm. Ku płd. wsch. podnosi się teren w Sierczy do 370 mt. , na płd. w Rożnowy do 390 mt. , na zach. w Zabawie do 267 mt. , na płn. w Bogucicach do 252 mt. npm. Owalna kotlina, której główna oś idzie w kierunku z zach. na wschód, jest tylko w płn. zach. stronie wązką dolina otwartą, którą przerzynają się do Wisły wody pot. Srawa u Długosza Srzanka, Rzanka, mającego tu źródłowiska. Potok ten, według Długosza, łączył się pod młynem wsi Bieżanowa z pot. Wieliczka Wielicki. Wzniesienia w stronie pld. należą geologicznie do najniższych podgórzy karpackich, składają się one z iłów w rozmaitych odmianach, przechodzących w aluwia nadwiślańskie. Budowa geologiczna okolicy W. jest zanadto zawiłą by mogła być jasno wyłożona w ramach niniejszego opracowania. Szczegółowe przedstawienie stosunków tych znaleźć można w dziele prof. Juliana Niedźwieckiego Stosunki geologiczne formacyi solnonośnej Wieliczki i Bochni. Lwów t. I 1883, t. II 1884, t. III 1886, gdzie także podano całą dawniejszą literaturę tego prze Wielick Wielick Wielicka Wielicki Wielickie Wieliczka