Czynsz od włościan wynosił 244 złp. 24 gr. W 1827 r. 26 dm. , 185 mk. . W 1846 r. postanowiono urządzić wś kolonialnie; na 812 mr. utworzyć 10 osad czynszowych i 10 kolonii, karczmę i szkolą. . Ustanowiono czynsz roczny 308 rs. 46 kop. Kolonizacyi opierali się koloniści Niemcy. Wielgołęka, wś, pow. ciechanowski, gm. i par. Gołymin, odl. 20 w. od Ciechanowa, ma 13 dm. , 108 mk. , 357 mr. 43 nieuż. . W r. 1827 było 7 dm. , 57 mk. Według reg. pob. pow. ciechanowskiego z r. 1567 w jednej części było włók 8, ogr. 3; Jan Goliński miał włók 5, ogr. 4 Pawiński, Mazowsze, 328. Wielgomłyny 1. Prywatne, wś i folw. i W. Poduchowne, w XVI w. Wielgy Młyn, wś i folw. , pow. noworadomski, gm. i par. Wielgomłyny, odl. 21 w. od Radomska, przy drodze z Przedborza do Silnicy, posiadają, kościół par. murowany, szkołę początkową. , urząd gm. , browar piwny. . Wś W. Prywatna ma 24 dm. , 182 mk. ; folw. i prob. 14 dm. , 17 mk. ; W. Poduchowne, wś, 7 dm. , 64 mk. , 69 mr. i folw. 2 dm. , 192 mr. W r. 1827 W. Prywatne miały 25 dm. , 157 mk. , a W. Poduchowne 11 dm. , 16 mk. Dobra W. składały się w r. 1885 z folw. W, i Amelin, rozl. mr. 1082 folw. W. gr. orn. i ogr. mr. 422, łąk mr. 102, pastw. mr. 30, lasu mr. 22, nież. mr. 18; bud. mur. 6, drew. 15; płodozm. 4, 6 i 8pol. ; folw. Anielin gr. orn. i ogr. mr. 177, łąk mr. 2, pastw. mr. 9, lasu mr. 294, nieuż. mr. 6; bud. mur. 1, drew. 9. Wś W. os. 32, mr. 233; wś Anielin os. 4, mr. 81. Na początku XV w. wś ta zostaje w posiadaniu Koniecpolskich, których gniazdo Koniecpole leży około 3 mile na płd. od W. Jakub z Koniecpola piastuje godność wojewody sieradzkiego, a Jan jest kanclerzem królewskim. Syn tego ostatniego Jakub wraz z matką swą Dorotą z Sienna siostrą arcybiskupa Jakuba, jako właściciele W, wznoszą tu około r. 1465 na miejsce dawnego drewnianego kościołka zapewne z końca XIV w. nowy, dotąd istniejący, murowany, z dwoma kaplicami. Przy kościele budują klasztor na 7 zakonników i oddają kościół z parafią i dochodami klasztorowi częstochowskiemu. R. 1468 Jakub z Sienna, jeszcze wtedy biskup kujawski, nadaje klasztorowi w W. dziesięciny stołu biskupiego z Nieskurzowa w Opatowskim, wywdzięczając się tem za bogatą infułę, wysadzoną drogiemi kamieniami, jaką siostra biskupa Dorota podarowała katedrze kujawskiej. Zostawszy arcybiskupem potwierdza fundacyę klasztoru w W. aktem z r. 1476. Na początku XVI w. zarządza parafią jeden z paulinów, delegowanych przez klasztor częstochowski, mając do pomocy 3 do 4 braci. Uposażenie kościoła w ziemi stanowią prócz plebanii i placu dwa łany roli, zagrodnik i karczmarz z placami i rolami, dający czynszu po fertonie i obowiązani do 8 dni robocizny. Prócz tego należał do kościoła specyalny folwark z rolami, łąkami, ogrodami i sadzawką, zwaną Rudnik, kawał boru z pasieką i jeszcze cztery sadzawki. Łany kmiece i folw. we wsi dawały kościołowi dziesięcinę i za konopną po 2 gr. z łanu, tudzież kolędę po groszu z domu. Z rąk Koniecpolskich wyszły W. może na początku XVI w. W r. 1552 mają tu części Gmossinska Gmoszczyńska i Marta Zwierzchowsła. Pierwsza płaci od 5 osad, na 3 1 2 łan. ; druga teź od 5 osad. ; jest teź łan sołtysi Pawiński, Wielkop. , II, 276. W r. 1819 klasztor został zniesiony, lecz w r. 1823 na prośbę paulinów częstochowskich przywrócono klasztor, z przeznaczeniem na pobyt emerytów z klasztoru częstochowskiego. Obowiązki proboszcza miał pełnie przeor. Emerytów miał utrzymywać klasztor częstochowski, bo dochody zabrał rząd w r. 1819. W r. 1866 emeryci zostali usunięci, a zarząd parafii oddano księżom świeckim. Przy klasztorze była piękna biblioteka, z której Linde miał wybrać do 600 dzieł. Istniał teź szpital dla ubogich, założony przez Gołkowskiego, prowincyonała paulinów od r. 1818. W kościele, odnowionym r. 1859 staraniem dziedzica W. Aleksandra Ostrowskiego, przechowały się marmurowe pomniki Jana Koniecpolskiego 1455, syna jego także Jana 1471, Przedbora Koniecpolskiego 1475, Marcina Kłobukowskiego 1650, Franciszka Wierusz Kowalskiego, kawalera maltańskiego 1742. Sześć istniejących ołtarzy konsekrował w r. 1591 przy odbudowie sufragan krakowski Paweł Dębski Lib. Ben. Łaskiego, II, 206, 207 i przypisy wyd. . W. par. , dek. noworadomski, 2840 dusz. W. gmina, należy do sądu gm. okr. VII we wsi Chełmo, st. poczt. w Przedborzu odl. 24 w. . Obszar gminy wynosi 15, 031 mr. , ludność 4432 głów. Śród stałej ludności jest 239 protest. i 27 żydów. W gm. istnieje pięć szkół początkowych, 7 młynów wodnych, wielka gorzelnia, browar, cegielnia, papiernia. Wielgopole 1. al. Wielkopole, w spisie z 1827 r. Wielopole, wś i folw. , pow. słupecki, gm. Wilcza Góra, par. Kleczew, odl. 28 w. od Słupcy. Wś ma 5 dm. , 50 mk. ; folw. 4 dm. , 72 mk. W r. 1827 było 7 dm. , 60 mk. 2. W. , folw. , pow. turecki, ob. Olesiec 3. . 3. W. , ob. Wielopole. Br. Ch, Wielgopole, os. , pow. ropczycki, ob. Wielopole 4. . Wielgórz, dawniej Wielgor Kowiesy i Zajce, wś, pow. siedlecki, gm, Czuryły, par. Pruszyn, ma 32 dm. , 243 mk. , 796 mr. Wchodziła w skład dóbr Krzymosze. W XVI w. mieszka tu częściowa szlachta. Według reg. pob. pow. łukowskiego z r. 1552 wś Wielgor Kowiesze, w par. Zbuczyn, miała 1 lan; r. 1580 p. Stanisław Struś od 5 włók, które sam z sąsiady orze, płaci fl. 2 gr. 15, od zagród bez ról gr. 8, suma fl. 2 gr. 15. W części W. Zaicze było w 1552 r. 1 1 4 łan. ; r. 1580 Paweł Wielogórski,

Wielgołęka

Wielgołęka

Wielgomłyny

Wielgopole

Wielgórz