mionow i Funduklej, lewy dopływ Ilii al. Ilszy. Wiałcza, uroczysko, pow. radomyski, w 4 okr. pol. , gm. Martynowicze, o 152 w. od Radomyśla, ma 4 mk. Wiało, fol. w pobliżu rz. Mocz, pow. miń ski, na pograniczu pow. oszmiańskiego, w gm. Pierszaje, w miejscowości leśnej, odosobnionej. Należy do domin. Pierszaje hr. Tyszkiewiczów. Przed kilku laty Benedykt hr. Tyszkiewicz urządził tu wielkim kosztem wspaniały zwierzyniec i pawilony mjśliwskie. Fantazya ta zachwiała nawet interesa dziedzica, więc rezydencyą; ło wiecką zwinięto, a w leśnem pustkowiu stoją te raz mury i gustowne pawilony bez żadnego po żytku. A. Jel. Wiałorucz, fol. , pow. wilejski, w 1 okr. pol, o 39 w. od Wilejki, przy b. dr. pocz. z Mołodeczna do granicy pow. mińskiego, 1 dm. , 7 mk. praw. Wiałówka, rzeczka, w gub. mohylewskiej, prawy dopływ Olszy pr. dopł. Dniepru. Wiały 1. zaśc, pow. oszmiański, w 4 okr. poL, gm. , okr. wiejski i dobra skarbowe Bakkszty, 7 dusz rewiz. 2. W. , fol. , pow. miński, w 2 okr. pol. rakowskim, gm. i st. pocz. Iwieniec o 9 w. , o 67 w. od Mińska. A. Jel. Wianek, os. , pow. sochaczewski, gm. i par. Młodzieszyn, ma 12 mk. , 26 mr. Wianek, przyl. Michocina, w pow. tarnobrzeskim. Wianowice, mylnie, za Ujanowice. Wianucino al. Wianuszczyno, mylnie Wia nuszczyzna ob. Sitce, wś i fol. , pow. wilejski, w 3 okr. poL, gm. , okr. wiejski i dobra, Domejków, Sitce o 5 w. , o 79 w. od Wilejki. Wś ma 16 dm. , 61 mk. prawoł, 40 katol. w 1865 r. 31 dusz rewiz. ; fol. zaś 1 dm. , 21 mk. katol. Wianuszczyno, ob. Wianucino. Wianuszczyzna, ob. Wianucino. Wianuża, fol. nad rzką Powianużką, pow. dzisieński, w 4 okr. poL, gm. Mikołajewo, okr. wiejski Wianuża, o 12 w. od Dzisny, 1 dm. , 10 mk. katol. , 2216 dzies. ziemi dworskiej; własność hr. Platerów. W skład okręgu wiejskiego wchodzą wsi Cerkowlanie, Horawce, Iwanki, Krasnowce, Nowińce, Prudy, Szantyrewo, w ogóle w 1865 r. 189 dusz rewiz. włośc. uwłaszczonych. W. stanowiła dziedzictwo Oskierków, z których Marcin, kasztelan oszmiański, sprzedaje w 1794 r. Augustowi i Annie z Rzewuskich hr. Platerom za 250000 złp. Następnie syna ich Seweryna, potem hr. Adama, dziś jego sukcesorów. Wiar, rus. Wihor, Strywihor, rzeka, prawy dopływ Sanu. Bieg jego rozpada się na trzy załomy, podobnie jak u wielu innych rzek z tej strony Karpat płynących. Pierwszy od źródeł na północ i zachód, drugi ku wschodowi i południu, w trzecim załomie wyróżnia się W. , jak i wogóle dopływy Wisły od Dniestrowych tem, że pierwsze płyną na północ i często na zachód, drugie zaś na północ i wschód, stosując się do pochyłości stoków baltyckiego i czarnomorskiego. Jest on rzeką podkarpacką, bo źródła tryskają na samym rozgórzu między górami a pagórkami podkarpackiemi. W górnym biegu W. towarzyszą mu pasma górskie z kierunkiem ku płd. wschodowi, które ten kierunek przyjmują już od Wisłoku wyraźnie; od załamu W. na wschód, góry tracą pasmowy charakter i tworzą garby lesiste, w różne strony się rozbiegające. W. powstaje pod grzbietem Chwaniów zwanym, na obszarze wsi Jureczkowy, w pow. dobromilskim. Źródła jego tryskają na płn. stronie działu wód wiślanych a dniestrowych. Płynie najprzód ku płn. wschod. , a wyparty przez pasmo górskie równoległe z Chwaniowem, zwraca się ku płn. za chodowi. W tym kierunku płynie przez Jureczkową, Wojtkówkę, Wojtkowę, przyjąwszy pot. Klimowy z lew. brzegu, zwraca się nieco ku płn. wschodowi i wpływa na obszar Graziowej. Po przyjęciu zaś z praw. brzegu pot. Mszańca płynie wprost na płn. przez Grąziowa, a dalej granicą wsi Trójcy i Łomny. Od ujścia pot. z Łomny zwraca się W. ku płn. wschodowi. W tem miejscu kończy się podłużna dolina W. , ujęta przez dwa równoległe a z płn. zachodu ku płd. wschodowi biegnące pasma, to jest grzbiet Chwaniów z lew. brzegu i pasmo b. n. z praw. brzegu. Grzbiet Chwaniów na płd. narożniku wznosi się do 685 mt. , na płn. obniża się coraz bardziej, bo w szczycie Chwaniów wynosi 657 mt. , dalej zaś 620 mt. Silnie rozwinięte jogo stoki wysyłają odnogi do samej doliny W. Wznoszą się nad tą doliną na płd. we wsi Jureczkowej góra Truszowska 617 mt. , na płn. od niej na granicy Jureczkowy i Netrebki góra Kiczera 595 mt. , w Wojtkówce Soń 537 mt. ; w Trzcieńcu Suszyca 528 mt. stanowi już osobne dla siebie pasemko, którego wschodnie stoki nad Wiarem i pot. Klimowym nazywają się Rajkowem. Od ujścia pot. Klimowego stanowi wielki las lewy brzeg doliny W. prawie aż do Łomny. Z praw. brzegu zaczyna się prawy stok doliny szczytem Roztoką 625 mt. ; zkąd ku płn. i płd. ciągnie się pasemko granicą Jureczkowy. Na północ pasemko to obniża się w szczytach wznies. 604 do 585 mt. , w lesie Hniła 554 mt. Od grzbietu Na Opalonem wysuwa się płaski pagórkowaty obszar lesisty pomiędzy W. a jego praw. dopływem Mszańcem, w granicach wsi Wojtkówki, wznies. na płd. 572 mt. , na płn. ztąd 488 mt. i 517 mt. Wracając do grzbietu Na Opalonem mamy drugi położysty grzbiet z kierunkiem płn. wsch. Braniową 489 mt. i 546 mt. . Od szczytu wznies. 611 mt. , zaczyna się długie pasmo, ciągnące się w kierunku płn. zach. ; stanowi ono lewy stok doliny. Pasmo to jest działem wód pomiędzy Mszańcem a pot. Wiałcza Wiałcza Wiało Wiałorucz Wiałówka Wiały Wianek Wianowice Wianucino Wianuszczyno Wianuszczyzna Wianuża Wiar