tucz bydła, chów nierogacizny; właścicielkaFe cya z Kozłowskich Dębińska, dawniej Bronisława Kozłowska. W, były własnością norbertanek strzelińskich, nadaną przed r. 1195 przez ks. Bolesława i zatwierdzoną, przez Mieszka Starego i około r. 1216 przez ks. kujawskiego Konrada Kod. Wielk. , n. 125; Ulan. , Dok. kuj. , 118 9. W r. 1215 przysądzono norbertankom dziesięci nę z W. przeciw uroszczeniom biskupa kujaw skiego Kod. Wielk. n. 84; Ulan. , Dok. kuj. , 117. Majętność ta przeszła później w ręce Kościeleskich. W r. 1488 biskup włocławski Piotr z Bnina, ustanawiając mansyonarzy przy kościele w Kościelcu, przekazał im między innemi dziesię ciny z W. Kod. Dypl. Pol, II, 572. Około r. 1580 posiadał Kościelecki 2 zagrod. w W. a Mał gorzata z Kostków, wojewodzina brzeskokujaw ska, 8 łan. os. i 3 zagr. E. Cal Wągierce 1. niem. Wengerz, wś na Krajnie, pow. złotowski, st. p. Tarnówka, par. kat. Krajenka, 58 ha 48 roli orn. , 8 łąk; 1885 r. 4 dm. , 4 dym. , 27 mk. kat. 2. W. , dobra, tamże; 436 ha 400 roli orn. , 23 łąk; 1885 r. 6 dm. , 17 dym. , 114 mk. , 1 kat. , 113 ew. Według topogr. Goldbecka z r. 1789 folw. o 7 dym. posiadał Korytkowski; obecnie właścicielem jest Dembiński. Węgierka al. Mrówka, rzeczka, bierze początek w pow. przasnyskim, z wyniosłości otaczających wś Pawłowo Kościelne, płynie w kierunku wsch. płd. przez wś Węgrę, od której otrzymuje nazwisko, następnie przepływa pod Obrębem, wsią Klewki, miastem Przasnyszem, Sierakowem, pod Dobrzankowem przybiera z lew. brzegu Murawkę i ubiegłszy około 30 w. uchodzi pod Młodzianowem do Orzyca w pow. makowskim z lew. brzegu. Węgierka, potok, lewy dopł. Soły, zbiera wody z lesistej Bujakowskiej góry i z lasu wsi Kozy, w pow. bialskim. Płynie przez Oślak, Bujaków, granicą pomiędzy Bujakowem a Kobiernicami, przez Kobiernice Dolne i na granicy Kobiernic Dolnych i Podlesia wpada do Soły, Długi do 7 klm. Mapa wojs. , 6, XX. St. Maj. Węgierka, wś, w pow. jarosławskim, nad gór nym biegiem Mleczki, wzn. 248 mt. npm. , w oko licy pagórkowatej i lesistej. Od zachodu i wscho du otaczają wś lasy na pagórkach, sięgających do 400 mt. wznies. Na płd. graniczy z Wolą Wę gierską a na płn. z Chorzowem. Wraz z obsza rem dwors. ma 128 dm. i 818 mk. 357 rz. kat. , 421 gr. kat. i 22 izrael. . We wsi jest szkoła. Par. rzym. i gr. kat. w Pruchniku o 5, 7 klm. . Pos. tabularna Klementyny hr. Szembekowej ma gorzelnią, browar, dwa młyny, tartak, cegielnią i dwa folw. i wynosi 580 mr. roli, 20 mr. łąk, 9 mr. 1086 sąż. ogrodów, 12 mr. pastw. , 409 mr. lasu, 21 mr. 682 sąż. stawów i mocza rów, 8 mr. nieuż. i 7 mr. 432 sąż. parcel budow; pos. mn. ma 767 mr. roli, 104 mr. łąk i ogr. , 13 mr. pastw. i 202 mr. lasu. Mac. Wągierki 1. al. Wengierki pierwotnie Węgry, Wangri w r. 1391, de Wanger r. 1393, Vingry r. 1394, Wengry około r. 1430, wś i dwór, w pow. wrzesińskim, o 7 klm. na wschód od Wrześni, na trakcie warszawskim, przy drodze żel. wiodącej do Strzałkowa; par. Gozdowo, poczta i st. dr. źel. w miejscu. Wś ma 142 mk. katol. i 188 ha 174 roli. Dwór miał w grudniu 1885 r. 15 dym. , 194 mk. 185 kat. , 9 prot. i 410 ha 385, 14 łąk, 9 nieuż. ; czysty doch. z ziemi 5213 mrk; właścicielem był Genge, któ ry tę majętność sprzedał Kolonizacyi niemieckiej. Po dokonanej parcelacyi przezwano obszar dwor ski Wilhelmsau. Między r. 1390 i 1400 wy stępują różni Węgierscy, z których jedni pocho dzili z W. , a drudzy z Węgierskiego, o kilka mil oddalonego, w tym samym pow pyzdrskim Akta gr. Wielk. , I, II. W. były siedzibą drobnej szlachty bez kmieci; między r. 1578 i 1620 sie dzieli tam równocześnie Przyborowscy, Węgier scy, Wydzierzewscy, Skąpscy, Bardzcy i Bartochowscy. Do W. należała wówczas dezerta Kołubiel. Przy schyłku zeszłego wieku dziedziczył tę majętność Romowski, pisarz ziemski gnieźn. , a w nowszych czasach około r. 1843 Adam Ży chliński; składały ją wówczas Karczew, Sołeezna. Węgierki i karczma Nowy Świat. 2. W. , mejscowość na Siedlcu, w pow. inowrocław skim. E. Cal Węgiermuca, niem. Wengermuz al. Wengermutze, w dok. Wangermocza, Wangraemitza, Vangromandiza, rzeczka, prawy dopływ Wierzycy. Wypływa z małego jeziora pod Czarnym Lasem, w pow. starogardzkim, wzn. 93 mt. npm. Płynie na płd. wsch. między Skórczem, gdzie do niej wpada młyński rów, a Wolentalem, przerzyna szosę starogardzką, zwraca się ku północy, mija os. Polko Daridsthal, odgranicza Grabów, Pączew, przerzyna dużą wś kościelną Bobowo. Tu wykręca się ku wschodowi, mija Smoląg, Smolążek i Grabowiec, przerzyna następnie po raz drugi szosę starogardzką, wije się między Lipinkami i Ropuchami wśród łąk, okala wysoko i malowniczo położony Marywil i zwracając się ku wschodowi, przecina drogę z Pelplina do Klonówki, tworząc granicę między polami nowodworskiemi a klonówskiemi. Wreszcie między Dębiną a Rajkowskim Młynem wpada do Wie rzycy. Brzegi olszyną zarosłe. Obfituje w ryby, mianowicie w szczupaki, węgorze, okonie i mnó stwo raków. Długość biegu wynosi 3 1 3 mili. Ponieważ w dolnym biegu ciągnie się przez sławne niegdyś opactwo pelplińskie, dla tego w dokum. często wspomniana. Przy ujściu W. do Wierzycy znajduje się podłużny okop, do brze jeszcze zachowany, a w jego pobliżu znaleziono groby skrzynkowe. W r. 1893 od kryto grób z urnami, z których kilka dziedzic Klonówki Kalkstein posłał do muzeum w To runiu. Kś. Fr.

Węgierce

Węgierka

Węgiermuca