Wesenberg, estońskie Rakwerelin, w latopisach ruskich Rakobor, mto pow. gub. estlandzkiej, przy linii dr. źel. bałtyckiej, pod 59 21 pln. szer. i 44 2 wsch. dług. , o 97 w. na pld. wsch. od Rewela odlegle. W 1860 r. było 150 dm. 14 murow. 4 kościoły, 20 sklepów 5 murów. , 120 ogrodów i 1547 mk. 150 prawosŁ, reszta ewang. . Obecnie liczba mk. wzrosła do 8374 dusz. W mieście była szkoła powiat. , dwie szkoły prywat. , dom przytułku, szpital, 4 zakłady przemysłowe 2 garbarnie, browar i cegielnia, 175 rzemieślników, st. poczt. i st. dr. źel. Własność mta stanowiło 385 dzies. ; dochody w 1860 r. wynosiły 4050 rs. Handel nieznaczny; trzy jarmarki doroczne, obrót których nie przewyższał 22000 rs. Na wzgórzu, u stóp którego rozłożyło się miasto, znajdują się malownicze rozwaliny zamku, wzniesionego z polnego kamienia i piaskowca. Miasto wraz z zamkiem założone zostało przez króla duńskiego Waldemara II w 1224 r. , otrzymało prawa miejskie w 1302 r. od Eryka VI a w 1347 r. dostało się pod władzę zakonu niemieckiego. W ciągu XIV i XV w. W. był kwitnącem mtem handlowem i posiadał do 400 dm. W 1568 r. zajęte przez wojska ruskie, przeszło w 1581 r. we władanie Szwedów i odtąd poczęło chylić się ku upadkowi. W r. 1631 Gustaw Adolf podarował W. wraz z zamkiem Reinholdowi von Brederode; po wygaśnięciu rodu w 1669 r. mto przeszło do Tyzenbauzów, od których odkupione zostało w 1783 r. przez rząd. Wesenbergski al. wirlandzki powiat, leży we wschodniej części gubernii i zajmuje 116 mil al. 5619 w. kw. Powierzchnia wogóle wzgórzysta, oprócz części płn. wsch. i płd. wsch. , które opadają ku jez. Czudzkiemu i Narwie Narowie. Średnie wzniesienie pozostałej części powiatu wynosi od 200 do 400 st. npm. Najwyższe punkty dochodzą w szczytach Emmomegi do 516 i Ebbafermegi do 454 stóp. Z rzek powiatu zasługuje na uwagę Narwa, stanowiąca granicę na przestrzeni 68 w. , dochodzi ona tu do 300 saż. szerokości i o 1 1 2 w. od Narwy tworzy słynny wodospad. Pozostałe rzeczki są nadbrzeżnemi ruczajami. W powiecie jest 120 jezior, przeważnie niewielkich, za wyjątkiem Czudzkiego, które przylega do płd. wsch. części powiatu. Z pozostałych największem Ulasto, mające 4 1 2 w. dług. i Konza, 2 w. długie. Błota zajmują wielkie przestrzenie. Najważniejsze Likowskie w części płn. wsch. , Ampferskie w części płd. wsch. 40 w. dług. i 20 szer. , Sircy 40 w. dł. i do 30 szerokie i Simoniskie w części płd. zach. Gleba napływowa, gliniasta, miejscami marglowata, zawierająca w sobie niezliczoną ilość głazów narzutowych, które w postaci wałów okalają północne wybrzeże Estonii. Ubogą wogóle glebę w niektórych miejscach pokrywa słój urodzajnej ziemi, najgrubszy w części płd. zach. i zachodniej powiatu, które należa do najurodzajniejszych części gubernii. Podłoże powiatu składa się przeważnie z wapieni, w części zaś z piaskowców i łupków formacyi dolnosyluryj ökiej. Bogate łomy kamieni budowlanych. Lasy zajmują do 282000 dzies. , t. j. stanowią przeszło 1 3 częśó ogólnej przestrzeni. Drzewostan stanowi sosna i jodła. W 1860 r. było w powiecie bez miasta 82136 mk. 2938 prawosł. , zresztą luteranów, zamieszkujących 451 miejscowości, mające 4800 dm. W powiecie było 176 dóbr prywat. i 1 skarbowe. Główne zajęcie mieszkańców stanowi rolnictwo. Pod rolami jest 98000 dzies. , pod łąkami do 88000 dzies. Hodowla bydła dość rozwinięta. W 1860 r. było 19600 sztuk koni, 48800 bydła rogatego, 29950 owiec zwyczajnych, 26950 rasy poprawnej, 17400 trzody chlewnej. Przemysł fabryczny reprezentowany był w 1860 r. przez 166 fabryk i zakładów przemysłowych 98 gorzelni, 42 browarów piwnych, 4 fabr. octu, 2 likierów, 21 cegielni, 1 garbarnia, 1 folw. cukru ołowianego, 1 farb i 1 przędzalnia bawełny, zatrudniająca 1546 robot. i produkująca za 1314248 rs. . Nadto na dość wysokim stopniu rozwoju stoi przemysł leśny, mianowicie budowa statków wodnych, zwłaszcza przy ujściu Narwy we wsi Gungerburg i przy wsi Kunda. Pod względem administracyjnym powiat dzieli się na 3 okręgi Allenhaken, StrandWirland i LandWirland i 10 parafii. Wesendorf, wś, pow. kluczborski, par. ew. Wilmsdorf, kat. Lowkowitz; 72 ha, 23 dm. , 100 mk. 89 ew. . Wesiht, ob. Wehsiht. Weska, Veska szczyt 948 mt. , w Beski dach zach. , na granicy pomiędzy Węgrami a GaHcyą pow. żywiecki; dwoma przełęczami niż szymi o 80 do 90 mt. jest W. oddzieloną od Beskidu 923 mt. i Studenej 935 mt. . Przez W. idzie teź linia wodo dzielna między dorzeczem Soły i Orawy. E. R. Weskeim, dobra ryc, pow. pruskoiławski, st. p. Landsberg Ostpr. Weslaien folw. dóbr pryw. Nodaggen, w okr. i pow. hazenpockim, par. amboteńska Kurlandya. Weśnino wś, pow. dryssieński, par. Oświej. Wesoła 1. wś, pow. sochaczewski, gm. i par. Rybno, ma 6 mk. , 109 morg. włośc. 2. W. os. nad rz. Bzurą, pow. łowicki, gm. Kompina, par. Łowicz, oberża i kuźnia przy szosie, pod miastem Łowiczem. W 1827 r. 1 dm. , 5 mk. 3. W. , os. , pow. łęczycki, gm. Rogoźno, par. Gieczno, odl. od Łęczycy 16 w. 4. W. al. Krupka os. , młyn. nad rz. Prosną, w pow. wieluńskim. Należy do dóbr Łubnice. W r. 1827 był 1 dm. , 10 mk. 5. W. al. Stare Pławno, os. nad rz. Wiercicą, pow. noworadomski, gm. Gidle, par. Pławno, ma 6 dm. , 36 mk. , 50 morg. dwor. W 1827 r. było 3 dm. , 20 mk. 6. W, , Wesenberg Wesenberg Wesendorf Wesiht Weska Weskeim Weslaien Wesoła