lüej zaś części wapienie formacyi dewońskiej. Gleba piaszczysta, rzadko gliniasta, w większej części uboga. Lasy, rozpostarte głównie w czę ści płn. zachod. , zajmują do 130000 dzies. W drzewostanie przeważa sosna i jodła. W 1860 r. było w powiecie bez miasta 72493 mk. 10568 prawosł, reszta ewang. , zajmujących się głównie rolnictwem. Pod rolą; znajduje się do 45000 dzies. Sieją żyto, jęczmień i owies; pszenica się nieudaje. Dość rozwinięta uprawa lnu. Pod łąkami do 61000 dzies. , pod pastwi skami 43000 dzies. W 1860 r. było w powiecie 11100 sztuk koni, 30100 bydła rogatego, 18000 owiec zwyczajnych, 7500 rasy poprawnej, 12000 trzody chlewnej, 3500 kóz. Przemysł fabryczny ograniczał się na 52 gorzelniach. Han del nieznaczny. W powiecie odbywa się corocz nie 9 jarmarków. J Krz. Werrski al. Wagulski, kanał w Inflantach, łączy zatokę Ryska z jez. pskowskiemi i czuchońskiemi a przez rz. Narwę, z nich wypływa jącą, zatokę Ryską z zatoką Fińską, do której Narwa wpada. Bo tego połączenia użyto z je dnej strony rz. Gauja Liwoń. Aa i Schwarzbachu Czarnego potoku, który w połączeniu z Wajdawą wpada do Gaui od prawego brzegu; z drugiej zaś strony rzeki Woo czyli Woja, która ma źródło w okolicy Odenpe, na jeziora Waggulę i Tammulę płynie, pod mstem Werro przyj muje rz. Miedzę i wpada od zachodu do jęz. Pskowskiego. W. Pol. Werschen, wś, pow. gierdawski, st. poczt. Muldszen. Wersele, jezioro, w pow. suwalskim, przy wsi t. n. , w pobliżu granicy od Prus, na wschódpłn. od jez. Hańcza. Wypływa z niego rz. Blendzianka Blindzianka, dopł. Rospudy. Wersele 1. wś i folw. nad jeziorem t. n. , pow. suwalski, gm. Pawłówka, par. Przerośl, odl. od Suwałk 28 w. , ma 11 dm. , 97 mk. W 1827 r. było 8 dm. , 80 mk. 2. W. al. Werszele, wś, pow. sejneński, gm. i par. Lejpuny, odl. od Sejn 39 w. , ma 14 dm. , 137 mk. W r. 1827 było 12 dm. , 20 mk. . Wersingawe, wś, pow. wołowski, par. ew. Stroppen, kat. Gros Strenz. W r. 1885 wś miała 34 dm. , 182 mk. 15 kat. ; dobra 218 ha, 6 dm. , 69 mk. 7 kat. . We wsi kościół ewang. kaplica cmentarna, wzniesiony przed r. 1586; szkoła ewang. Tutejsze źródło siarczane było już znane i używane w połowie XVIII w. Przy nim urządzono zakład kąpielowy. Wersk 1. wś, pow. złotowski, st. p. Sypniewo, par. kat. Zakrzewo; szk. ewang. w miejscu; 344 ha 204 roli orn. , 24 łąk, 30 lasu; 1885 r. 35 dm. , 57 dym. , 281 mk. , 115 kat. , 166 ew. ; na Staluński młyn przypada 25 mk. i 2 dm. Gdzie dziś wś, tam jeszcze 1467 r. był las; Wyrsk; r. 1653 było tu 3 włościan; r. 1695 tylko 2; trzecie posiadło było puste ob. Wizytę Jezierskiego, str. 55. 2. W. , leśn. do nadleśn. Kujańskiego, tamże. 3. W. , dobra, tamże, 396 ha 309 roli orn. , 61 łąk; 1885 r. 7 dm. , 17 dym. , 99 mk. , 46 kat. , 53 ew. Kś. Fr. Werskerbrueck, wyb. do Sypniewa, pow. złotowski. Werskepchen, wś, pow. piłkałowski, st p. Pillkallen. Wersmeningken 1. wś, pow. tylżycki, st. p. Coadjuthen. 2. W. , leśnictwo, pow. piłkałowski, st. p. Lasdehnen. 3. W. Gross i Klein, dwie wsi, pow. gąbiński, st. p. Judtsehen. 4. W. , ob. Werszmeningken. Wersminia, zaśc. nad stawem, pow. wileński, w 3 okr. pol, gm. Podbrzezie o 3 1 2 w. , okr. wiejski i dobra, Jeleńskich, Glinciszki, o 33 w. od Wilna, 2 dm. , 4 mk. prawosł. , 32 katol. Wersnupie. wś i folw. , pow. wyłkowyski, gm. i par. Olwita, odl. od Wyłkowyszek 10 w. Wś ma 14 dm. , 141 mk. ; folw. 4 dm. , 201 mk. W 1827 r. 9 dm. , 59 mk. Wersoczka 1. wś nad rzką t. naz. , pow. lidzki, w 2 okr. pol, o 35 w. od Lidy a 5 w. od Ejszyszek, ma 5 dm. , 32 mk. katol. 2. W. , zaśc, tamże, 33 mk. katol. Wersoka. rzka, w pow. lidzkim, lewy dopływ Mereczanki. Powstaje z połączenia się strumie ni Kientuła i Dumblanka, w okolicy wsi Jeśmonty, płynie początkowo ze wschodu na zachód pod wsiami Wersoczki, Dojlidy, Podworańce pod mko Ejszyszki, odtąd zmienia kierunek na płn. zacho dni, oblewa Nadwieś, Matujzy, Bołandziszki, Wersoki, Powersocze, Gieniuńce, pod Krumińcami wykręca się na zachód i uchodzi w pobliżu wsi Dziekciary. Długa około 25 w. , szeroka do 3 sąż. , głęboka około 4 stóp; do spławu nie zdatna. Obraca 3 młyny. Przybiera Mka dro bniejszych strumieni, z których ważniejszy Wer soczka, przepływający pod wsią Gumbiszki, zaśc. Krokszle i okolic. szlach. Mongieliszki i Nackiewicze. J. Krz. Wersoka 1. wś i folw. nad rz. t. nazwy, pow. lidzki, w 2 okr. pol, gm. Ejszyszki o 8 w. , okr. wiejski Wersoka, o 46 w. od Lidy. Folw. ma 13 mk. katol. , wś zaś 5 dm. , 42 mk. katol. , 6 żydów w 1865 r. 25 dusz rewiz. ; młyn wodny. Własność Narbutów. 2. W. , wś i folw. , tamże, o 14 w. od Ejszyszek, 7 dm. , 50 mk. w 1865 r. 32 dusz rewiz. ; własność Szalewiczów. 3. W. , wś, tamże, o 12 w. od Ejszyszek, 24 dusz rewiz. Spis w 1866 r. podaje nadto 3 dwory i folw. , mające 25, 12 i 18 mk. katol. w jednym młyn wodny oraz zaśc, mający 1 dm. , 9 mk. katol. Miejscowości te położone są o 14 do 18 w. od Ejszyszek a 50 do 54 od Lidy. W skład okręgu wiejskiego wchodzą wsi Anciuszki, Baciulańce, Bondziszki, Dowgilańce, Koleśniki, Korsaki, Matujzy, Pojedubie, Powersocze, Purwiany, Sznury, Wersoka i Zubiszki Ząbisżki, w ogóle w 18. 65 r. 334 dusz rewiz. Werrski Werrski Werschen Wersele Wersingawe Wersk Werskerbrueck Werskepchen Wersmeningken Wersminia Wersnupie Wersoka