Wereże, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, w 4 okr. pol, o 63 w. od Nowoaleksandrowska. Wergań al. Werganie, Nowy i Stary, dwie wsi, pow. oszmiański, w 3 okr. pol. , gmina i dobra, Wolskich, Lipniszki o 4 w. , o 51 w. od Oszmiany a 22 w. od Dziewieniszek, mają 42 dm. , 233 mk. katol. W 1865 r. W. Nowy miał 34 a W. Stary 68 dusz. rewiz. W skład okręgu wiejskiego wchodzą, wsi W. Nowy i Stary, Czobryno, Bulki, Kowale i Niekrasze, w ogóle w 1865 r. 270 dusz rewiz, wlośc. uwłaszczonych. Werglinówka 1. folw. , pow. nowogródzki, w 3 okr. pol, gm. i par. katol. NowaMysz, o 67 w. od Nowogródka. 2. W. , uroczysko leśne, pow. nowogródzki, w pobliżu rzki Koczereszki i uroczyska t. naz. , w gm. NowaMysz, o 5 w. od st. dr. żeL mosk. brzeskiej Lesnaja. A. Jel. Wergunie, mko, pow. chorolski gub. połtawwskiej, o 7 w. na płn. wschd od Chorola, ma 227 dm. , 1608 mk. Założone w 1669 r. Werhów, chutor, pow. owrucki, gm. Iskorość, par. praw. Wyhów o 6 w. . Werhuny, wś na lew. brzegu Taśminy, pow. czerkaski, w 1 okr. pol, gm. Werhuny, o 15 w. od Czerkas, ma 2466 mk. W 1741 r. było 80 sadyb, w 1863 r. 1725 mk. prawosł. i 26 żydów. Części wsi noszą nazwy Charkówka i Kumejki. Położona na pln. krańcu pasu piaszczystego, ciągnącego się po nad Taśminą ku Czehrynowi, rozrzucona na przestrzeni 5 w. , posiada cerkiew p. w. św. Trójcy, z drzewa wzniesioną w 1730 r. i uposażoną 64 dzies. ziemi. Pomiędzy mieszkańcami rozpowszechnione pszczelnictwo. Wś wchodziła w skład sstwa czerkaskiego obecnie należy do okręgu czerkaskiego dóbr państwa. Gmina W. składa się z 7 okręgów starostw wiejskich, obejmuje 7 wsi, mających 1385 dm. , 12209 mk. , 14141 dzies. ziemi 13622 wlośc, 208 dworskiej, 311 cerkiewnej. Werkały, białorus. Warkały, wś i folw. , pow. ihumeński, w 1 okr. pol. i par. katol. Uzda, gm. par. praw. , st. poczt. i sąd Szack o 10 w. , o 80 w. od Ihumenia. Wś ma 14 osad. Włościanie za poddaństwa mieli na każdą chatę przeszło po 26 morgów, odrabiali na rzecz dziedzica po 156 dni pieszych i po tyleż sprzężajnych, przytem po 8 dni gwałtów od osoby i dawali daniny. W 1861 r. przy formowaniu listów nadawczych oceniono dzień sprzężajny 15 kop. , pieszy po 10 kop. ; daniny kurę 7 1 2 kop. ; 10 jaj 1 2 kop. ; 2 kopy, grzybów 15 kop. ; 2 garnce orzechów 5 kop. ; jagód leśnych garniec 5 kop. ; lnu funt 10 kop. ; chmielu 8 funtów 40 kop. i wyliczono czynsz roczny na 43 rub. 5 kop. , z którego późniejsza komisya weryfikacyjna strąciła większą połowę. Niegdyś W. leżały w ks. słuckiem, jako własnośc ks. słuckich Olelkowiczów i przez zapis ostatniej ks. Zofii mężowi Januszowi Radziwiłłowi, 1612 r. przeszły do imienia Radziwiłłów. W posiadanych dokumentach znajdujemy wzmiankę pod 1572 r. , że w dniu 15 kwietnia otrzymał w zastaw W. za 100 kop. pieniędzy zapewne gro szy od Jana Szczerbiny zapewne plenipotenta ks. słuckiego niejaki Szabłowiński. W 1601 r. Janusz Radziwiłł, będąc już mężem Zofii Olelkowiczówny oddaje W. w zastaw Pruszyckiemu na mocy dokumentu z d. 17 października. W 1620 r. był proces Pruszyckiego z Radziwiłem o W. , które w 1626 r. widzimy już w zastawie u Hrebnickich. Dokument 1680 r. wykazuje W. we władaniu zastawnem Korsaków, wydzierżawiają cych je Janowi Duszewskiemu. W r. 1694 za stawnicy Korsakowie ustępują swych praw na W, małżonkom Wojnom, którzy w r. 1695 intromitują się do W. W r. 1733 Wojnowie ustępu ją swych praw na W. Chodorowskiemu, ale wkrótce, gdyż w r. 1736 byli tu jako wieczyści właściciele Bendinellowie, a w r. 1739 Petronela Bendinellowa odprzedaje W. Oskierce, dziedzico wi Szacka. Między Oskierkami a sąsiadującymi Radziwiłłami, toczyły się ciągłe spory o granice, a w r. 1751 rozpoczął się proces pomiędzy Os kierkami i ks. Hieronimem Radziwiłłem, chorążym i podczaszym litewskim. Choć książę zmarł w r. 1760, to sukcesor jego i brat Michał Kazimierz Radziwiłł prowadził dalej proces, aż dopiero w r. 1764, już za dziedzictwa ks. Karola Panie kochanku, Oskierko, referendarz lit. , uzyskał dekret generalny, przeciwko któremu Radziwiłł zaapelowawszy, pozwał Oskierkę w r. 1768 przed instancyę Ultima. Zdaje się, że odtąd Os kierkowie władali już swobodnie W. Około r. 1755 cześnik lit. Oskierko oddał w zastaw W. Pawłowiczowi, a w r. 1778 Józef Gerwazy Os kierko puszcza W. w dożywotnie władanie Lu dwikowi Hruszwiekiemu i małżonce jego Zofii z Jaworzyńskich. Następnie przyszło do zupeł nego okupna W. na rzecz Hruszwickich. Michał Hruiszwicki, jeden z trzech synów Ludwika, po siadłszy W. , fundował tu kościołek filialny, który został zamknięty około 1850 r. Po śmieci Mi chała Hruszwickiego W. wzięła córka Michalina, wydana za Tadeusza Obrąpalskiego, prezydenta izby cywilnej mińskiej; syn zaś Michała Rudolf odziedziczył fol. Michałów, oddzielony od W. Michalina Obrąpalska po śmierci męża zawarła powtórnie związki z Arkadyuszem Szystowskim, po jej zaś śmierci W. przeszły na własność syna jej Mieczysława Szystowskiego, profesora aka demii inżynierów. Oszuszył on tu znaczne prze strzenie błot, przez co się dziś stały urodzajnemi. Obszar W. wynosi przeszło 53 włóki, w gruntach lekkich, piaszczystych; łąk i past wisk dużo, rezydencya porządna. Przed laty kilkunastu W. miały obszar nieco większy, lecz częśó zwana Waniacze oddzieloną została na schedę Józefa Obrąpalskiego. A. Jel Werki Borki, dziś Borki Wyrki, wś, pow. siedlecki, gm. Jasionka, ob. Borki 1. Według reg. Werkały Were e Wergań Werglinówka Wergunie Werhów Werhuny Werkały Werki