Wel, dawniej Wkra, niem. Welle, w dok. z r. 1260 Vela, zwana niekiedy Orzechówką i Dąbrówkę, rzeczka, w pow. lubawskim, bierze początek z jeziora we wsi Rumiana, przy granicy Prus wschodnich, przepływa jezioro Rumiańskie, należące do grupy jezior dąbrowińskich, i w początkowym biegu nosi nazwę Rumienicy. Od wsi Lesiak przybiera nazwę Wel, płynie granicą pow. lubawskiego i niborskiego, zbacza na płd. aż pod Lidzbark, przepływa jezioro Lidzbarskie, następnie zwraca się ku płn. i tworzy granicę pow. lubawskiego i brodnickiego. Przechodzi do pow. lubawskiego i uchodzi powyżej Bratyana do Drwęcy. Odprowadza wody jeziora przy wsi Kopaniarze i przyjmuje strugę Katlewkę pod wsią Grodziczno. Obraca kilka młynów i hamarnie w Kurojadzie. Welasto, ob. Welesto. Welaten al. Uszkulmen, wś, pow. tylżycki, st. p. Langszargen. Welawa al. Wielawa, niem. Wehlau, ob. Rawa nad Preglem. O traktacie welawskim z r. 1657 pomieścił obszerny artykuł J. Bartoszewicz w Encykl. Orgelbr. p. t. Welawski pokój. Welbachy, niem. Eulenbach al. Eilbach, węg. Welbach, wś, w hr. spiskiem, pow. le wockim, w wąskiej kotlinie górskiej, na płd. od Podegrodzia Spiskiego Szepés Varalja, o 2 klm. na zach. od Włachów Wailendorf. W r. 1890 było 91 dm. , 597 mk. , 525 Sło waków, 33 Niemców, 7 Madyarów i 32 innej narod. , 580 rz. kat. i 17 izr. Obszar wsi wy nosi 2478 mr. Wieś wspomnioną już w dok. z r. 1209. Kościół paraf. erekcyi nieznanej, istniał już r. 1672. Izraelici mają synagogę w Podegrodziu Spiskiem. W. należą do sądu powiat. w Podegrodziu Spiskiem i urzędu po datk. w Lewoczy. W. H. Welbiany, wś, pow. rossieński, paraf. Kielmy. Welden, łotew. Welde, dobra prywat. , w okr. i pow. hazenpockim, par. amboteńska Kurlandya. Velejte, ob. Weljati. Welekiemie, wś i dwor, pow, poniewieski, w 2 okr. pol, o 33 w. od Poniewieża. Welerowo, dobra, pow. kowieński, w 3 okr. pol. , o 17 w. od Kowna. Welesa, rzeka, w gub. smoleńskiej, lewy dopływ Dźwiny. Wypływa z błotnistego lasu, w pow. bielskim, w pobliżu granicy gub. twerskiej, płynie lesistemi okolicami na płd. do wsi Siemionowskie, pod którą przerzyna trakt z Białego do Toropca w gub. pskowskiej; dalej zmienia kierunek na płd. zachd. i płynie prawie równolegle do Dźwiny wąską doliną, zarosłą lasem jodłowym i sosnowym, do wsi Bondarewoj, poniżej której brzegi jej są urwiste, piaszczyste, miejscami kamieniste. Długość biegu 73 w. , szerok. od 1 do 20 saż. , niezbyt głęboka. Od ujścia rzki Arbuzowki W. podczas przyboru wiosennego jest spławną. Są na niej trzy stałe mosty, obraca trzy młyny wodne i 1 tartak. Przybiera Arbuzowkę, Kamionkę, Sereźenkę, Krapiwnę, Uszycę. Rudnię i Trośnicę. Weleśnica 1. Dolna i Górna, dwie wsi, pow. nadworniański, 18 klm. na płn. wsch. od sądu pow. w Nadwornie, 8 klm. od urz. poczt. w Ottynii. Na płn. leżą Hawryłówka i Wołosów, na płn. Kamienna, na płn. wsch. i wsch. Winograd w pow. tłumackim. Zach. część obszaru przepływa Worona i jej lewy dopł. pot. Poliński al. Rakitna, obok środkiem ob szaru płynie Weleśnica, prawy dopł. Worony, a wzdłuż granicy wschd. Stebnik, też prawy dopł. Worony. W dolinie Weleśnicy leżą za budowania. Wznies. obszaru sięga na wschód 342 mt. Własn. więk. w W. Dolnej ma roli or. 32, łąk i ogr. 116, pastw. 88, lasu 249 mr. ; własn. mn. roli or. 104, łąk i ogr. 29, pastw. 7 mr. ; własn. więk. W. Górnej. roii or. 4, łąk i ogr. 39, pastw. 1; własn. mn. roli or. 205, łąk i ogr. 181, pastw. 9 morg. W r. 1880 było w W. Dolnej 31 dm. , 145 mk. 139 gr. kat. , 3 izr. , 3 innych wyzn. ; w W. Górnej 47 dm. , 237 mk. w gm. ; 2 dm. , 11 mk. na obsz. dwor. 198 grkat. , 17 rz. kat. , 24 izr. , 9 innych wyznań; 222 Rus. , 18 Poi, 10 Niem. Par. rzym. kat. w Ottynii, gr. kat. w Winogradzie. We wsi jest cerkiew i szkoła etat. lklas. Za czasów Rzpltej należała wś do dóbr kor. , dzierżawy Bratkowce, w ziemi halickiej. Dokum. d. 27 list. 1687 zezwala Jan III Albertowi Kosowi, sędziemu ziem. buskiemu, zrzec się dożywocia na dobrach król. Weleśnica na rzecz Józefa Potockiego, ststy kołomyjskiego Arch. kraj. we Lwowie, C. , t. 171, str. 37; ob. także Rkp. w Bib. Ossol. Nr. 2127, str. 12, Lustr. star. halickiego w r. 1556 i 1661, i Rkp. w Bib. Ossol. Nr. 1892, str. 40, Lustr. star. halickiego w r. 1765. 2. W. , ob. Weleśniczka. Lu. Dz. Weleśniczka al. Weleśnica, Weleśniczka Leśna, częśó Majdanu Górnego, pow. nadworniański. Weleśniów, wś, pow. buczacki, 18 klm. na płd. zach. od Buczacza, 8 klm. na płd. od Monasterzysk sąd pow. i urz. poczt. . Na płn. leżą Dubienko i Barysz, na wsch. Barysz, na płd. Zaleszczyki Małe al. Zalesie, na zach, Komarówka. Zach. częśó obszaru przepływa Koropiec, lewy dopł. Dniestru, W jego dolinie leżą zabudowania. Wznies. sięga na wsch. do 387 mt. Własn. więk. ma roli mr. 48, łąk i ogr. 7, pastw. 93, lasu 272 mr. ; własn. mn. roli or. 345, łąk i ogr. 192, pastw. 24 morg. W r. 1880 było 106 dm. , 598 mk. w gm. ; 3 dm. ;

Wel

Wel

Welasto

Welaten

Welawa

Welbachy

Welbiany

Welden

Weljati

Welekiemie

Welerowo

Welesa

Weleśnica

Weleśniczka

Weleśniów