Wąsowo, wś rząd. , pow. dzisieński, w okr. poL, o 4 w. od Dzisny, 6 dm. , 53 mk. Wąsowo, urzęd. Wonsowo, wś, dwór i ma jorat, pow. bukowski Lutomyśl, o 10 klm. na półn. wschód od Lutomyśla; par. katol. Witomyśl, par. prot. Kuślin, szkoła i poczta w miejscu, st. dr. źel. na Bukowcu Eichen horst o 8 klm. i w Lutomyślu Neutomischel. Wś ma 148 dm. , 1050 mk. 910 katol. , 135 prot, 5 żyd. i 821 ha 593 roli, 25 lasu. Dwór z Wąsówkiem 1 dm. , 21 mk. , leśni czówką 3 dm. , 15 mk. i cegielnią 2 dm. , 21 mk. tworzy okrąg dworski, mający 28 dm. , 394 mk. 294 kat. , 100 prot. i 1425 ha 753, 73 roli, 111 łąk, 2, 47 pastw. , 531 lasu, 27, 20 nieuż. , 2, 60 wody; czysty dochód z ziemi 18255 mrk; nabiał, uprawa chmielu, chów bydła szwajcarskiego i nierogacizny. Majo rat, utworzony niedawno z W. , Chraplewa, Głuponia, Tomaszewa, Kuślina i Wydorów, obejmuje 3243 hekt. ; właścicielem jest Ri chardt v. Hard. W. uważają niektórzy za dawną posiadłość benedyktynów lubińskich. Ta wiadomość opiera się może na zapisce kla sztornej Pomn, Dziej. PoL, V, 636, że ks. Henryk na Głogowie, 1309 zatwierdził i rozszerzył przywileje klasztoru, który mu za wdzięcza włości Gniewowo i Wąsowo. O ile pierwsza część tej zapiski odnosić się może do aktu z r. 1302 dnia 7 grudnia Kod. Wielk. , n. 860, o tyle druga jest bałamutna. Gniewowo bowiem już dawno przed r. 1302 było własnością klasztorną, potwierdzoną dwu krotnie, raz przez ks. Bolesława, syna Odoni cza, w r. 1258, drugi raz przez Przemysława II w r. 1294. A ponieważ obok Gniewowa kilkakrotnie wymieniony jest w dokumentach postronny Wonieść, o Wąsowie zaś żadnej wiarogodnej z tych czasów nie mamy wiado mości, wnioskujemy, że w zapisce klasztornej czytać należy Wonieść nie zaś Wąsowo. W r. 1564 biskup pozn. pobierał z 20 łan. na W. po fertonie, czyli razem 5 grzywien; r. 1580 posiadał tu Jakub Niegolewski z Niegolewa 24 łany os. , 3 półłanki karczm. , 4 zagr. , 6 komor. , kowala, 15 owiec i owczarza. Przy schyłku zeszłego wieku Katarzyna Sczaniecka, starościna średzka, dziedziczyła tę majętność, w której skład wchodziły W. , Śliwno i Wymysłowo. Spadkobiercy po niej sprzedali W. Niemcom około r. 1860. Za jej dziedzictwa stała tu w r. 1786 kaplica, przy której dwór utrzymywał kapelana. Na ob szarze W. odkopano grobowisko, w którem znaleziono, między innemi, popielnicę twa rzową. E. Cal. Wąsowski, właściwie Wąsoski, powiat dawnej ziemi wiskiej, ob. Wąsosz. Wąsowszczyzna, urzęd. Usowszczyna, wś włośc, pow. wilejski, w 3 okr. poL, o 49 w od Wilejki, ma 3 dm. , 30 mk. Wąsy 1. folw. i wś, pow. warszawski, gm. Zaborów, par. Leszno, o 5 w. na płn. od Błonia, o 26 w. od Warszawy, ma 165 mk. , 300 mr. gruntu folw. , 190 mr. włośc. Własność wraz z Zaborówkiem Jana Wodzińskiego. W r. 1827 było 16 dm. , 89 mk. 2. W. , wś, pow, nowomiński, gm. Chróścice, par. Kałuszyny ma 130 mk. , 157 mr. W 1827 r. było 14 dm. , 93 mk. 3. W. , pow. siedlecki, ob. Izdebki W. Według reg. pob. pow. łukowskiego z r. 1580 wś Wąsy Izdebki leżała w par. Zbuczyn. Pan Adam Pomian Izdebski i od sąsiad swych od 4 włók, które sami orzą, płacił fl. 2, zagród 3 nie masz, juravit jako spustoszało Pawiń. , Małop. , 418. Wątkowa, najwyższy 847 mt. wys. szczyt w pasmie Magóry, w pow. jasielskim. Szczyt Wątkowy objęty jest dwoma strumieniami źródliskowymi pot. Kłopotnica, które otaczając północne stoki Wątk. od zachodu i wschodu, oddzielają ją od reszty pasma. Stru mienie Kłopotnicy wryły się głęboko, two rząc wąskie i głębokie doliny, skutkiem cze go wydaje się, że północna spadzistość W. jest większa niż południowa. Rzecz ma się jednak przeciwnie Grzbietem Magóry więc i przez W. prowadzi granica między powiatem jasielskim a gorlickim. Magóra jest dobrze zalesioną. E. R. Wątkowice, ob. Watkowice. Wątog, potok, 3 1 2 klm. długi, wypływa na Terlikówce przedmieście Tarnowa, płynie ku zach. głęboko wryty i uchodzi z praw. brzegu do Białej. E. R. WątróbkiMyślin, pow. sierpecki, ob. Myślin 3. Wątrobów, potok, 2 1 2 klm. długi, wypływa u stóp Solniski 848 mt. , góry w grzbiecie Jaworzyny, w pow. żywieckim. Płynie na północ w dolinie zalesionej w pierwszej, bezleśnej w jej drugiej połowie. W obrębie gm. Lachowic łączy się z innym znacznie dłuższym potokiem t. n. Po zlaniu się tych dwu strug otrzymuje potok nazwę Lachówki. Wątrobowo, niem. Wontrobowo, 1773 Bunterbow, dobra i kol. , pow. świecki, st. poczt. i paraf. kat. Serock; 107 ha 79 roli or. , 20 łąk; 1885 r. 15 dm. , 16 dym. , 82 mk. , 31 kat. , 51 ew. Na kolonią W. przypada 14 dm. , 71 mk. Kolonia obejmowała 1773 r. 4 chełm. włóki i 25 mr. roli włośc. , 4 dymy i 6 mk, luter. ob. Zeitsch d. Westpr. Gesch. Ver. , 1886, str. 352. Kś. Fr. Wąwał 1. folw. , pow. włocławski, gm. Lubień, par. Białotarsk, odl. 28 w. od Włocławka, ma 124 mk. W 1827 r. było 39 dm. , 235 mk. W r. 1886 fol. W. rozl. mr. 410 gr. on i ogr. mr. 367, łąk mr. 28, nieuż. mr. 15; Wąsowo Wąsowo Wąsowski Wąsowszczyzna Wąsy Wątkowa Wątkowice Wątog Wątróbki Wątrobów Wątrobowo Wąwał