cegłę i dachówkę. Produkcya torfiarń sięgała w r. 1882 do 2, 000 sążni torfu podczas jednej kampanii. Przez całą długość folw. Koszewo przepływa Noteć u ludu Noc, na której stoi młyn wodny. Pod samym już prawie Warzymowem wpada ona do jez. Gopła, które w tem miejscu przedstawia się jako trzesawisko pokryte trzciną i sitowiem, dajacemi przytułek tysiącom ptactwa wodnego, jak mewy, cyranki, gęsi, kaczki, bąki, bekasy, czaple i in. Gopło dopiero nieco dalej, ale jeszcze w terytoryum dóbr, staje się spławnem; przychodzą tu statki parowe i berlinki z Prus głównie, po kamienie, zboże i drzewo. Granice dóbr są następujące wś Mielnica. os. Skulsk, dobra Lisewo i wś Gawrony, w pow. słupeckim gub. kaliskiej, zaś w pow. włocławskim leżą folw. Noć z jez. Mielno, należące do dóbr Ruszkowo, i wsi Kalina, Broniszewo i Przewóz Duży. Już samo położenie nadgoplańskie dowodzi dawności osady Przed kilku jeszcze laty szczątkami zwierząt zwierząt kopalnych, przeważnie jeleni cervus elephus fossidus, wydobywanemi z torfowisk, włościanie palili na kominkach. Denary, szelągi, szóstaki i inne srebrne monety z czasów bardzo odległych, często dobywa pług lub szpadel. Łzawnice, wyroby bronzowe i i p. trafiają się dość często. W r. 1883 rozkopano na Koszewie grobowisko, w którem, oprócz 10ciu kościotrupów, znaleziono jeszcze trzy toporki krzemienne i popielnicę z resztkami popiołów. Do zabytków przeszłości należą też zwaliska zamku i wieży obronnej. Pozostałości świadczą o wymiarach budowy, składającej się z kamienia i cegły, jakiej w obecnych czasach spotkać nie można. Ciekawym także zabytkiem jest starożytny kościołek, pięknej struktury, w stylu gotyckim, obrócony teraz na spichrz. U ludu przechowuje się podanie, że w małym domku obok starego zamczyska urodzić się miała Rzepicha, inaczej zwana Rzepką, żona Piasta. Pomimo niewątpliwej starożytności osady brak świadectw historycznych objaśniających jej przeszłość. W dokum. z r. 1441 występuje Mikołaj z Warzymowa, kasztelan brzeskokujawski. Ulanowski, Dokum. kujaw, , 279, Nr 98. Regestra pobor. , pow. kruszwickiego z r. 1557 świadczą, iż istniała tu wówczas parafia, z kościołem zapewne. Do par. należały Mielnica, Prosiska i Oldrzenica, a w r. 1532 i Sompolno. Stanisław Sokołowski płacił z W. od 8 łan. , 2 zagr. , 5 rybak. Pawiń. , Wielkop. , II, 36. Po utworzeniu parafii w Sompolnie przyłączono następnie ubogą parafią do kościoła w Skulsku, a opustoszały kościołek stał się spichrzem. Al, Kr. Warzymowskie Mostki. ob. Mostki 5. Warzyn, wś i fol. , pow. jędrzejowski, gm. Prząsław, par. Cierno, odl. 7 w. od Jędrzejewa, przy dawnym trakcie do Szczekocin, ma młyn wodny i tartak. W r. 1827 było 44 dm. , 244 mk. W r. 1889 fol W. i Zagórze rozl 918 mr. gr. orn. i ogr. 822 mr. , łąk 55 mr. , lasu 15 mr. , nieuż, 26 mr. ; bud. mur. 9, drew. 9, pokłady torfu. Wś W. os. 51, 885 mr. Wymieniony w akcie uposażenia klasztoru jędrzejowskiego 1174 1176 r. Kod. Małop. , II, 9, 12, 21. W r. 1241 Konrad, ks. mazow. , nadaje dwa działy in Waslin klasztorowi w Jędrzejowie Kod. Małop. , I, 31. Według reg. pob. pow. krakowskiego z r. 1490, wś Ważlin miała 3 łany. W r. 1851 wś Ważyn, w par. Czierno, w części Ambrożego Psarskiego miała 3 łan. km. , 2 zag. bez roli, 2 kom. bez byd. , 1 2 karczm. ; Albert Ważliński 1 4 łanu, 3 zag. bez roli Pawiński, Małop. , 86, 438. Br. Ch. Warzyn, urzęd. Warin Neuwarin, folw. do Brauna, pow. inowrocławski, o 7 klm. na wschód od Gniewkowa; par. Branno, poczta w Murzynnie GrossMorin, st. dr. żel. w Gniewkowie Argenau; 5 dm, , 76 mk. Warzyn 1. al. Warcin, niem. Varzin, wś w Pomeranii, pow. miastkowski, st. p, w miej scu; 291 ha obszaru 150 roli orn, , 25 łąk, 79 lasu; 1885 r. 24 dm. , 84 dym. , 418 mk. , tylko ew. 2 W. , dobra ryc, tamże, razem z przyległościami 2, 406 ha obszaru 543 roli orn. , 44 łąk, 1, 637 lasu; 1885 r. 45 dm. , 127 dym. , 703 mk. ; 685 ew. , 4 kat. , 14 żyd. Dobra te leżą na lewym brzegu Wieprza Wipper, niedaleko kolei poznańskoszczecinkowsko ruegenwałdzkiej; najbliższa st. kolei w Hammermuehle jest tylko o 3 klm. odl. Okolica pagórkowata, gleba średniej wartości; składa się głównie z gliny i wapna. W pobliżu jest znaczne jez. Lantowskie i rozległe lasy. Nieda leko wsi wznosi się góra Nakelberg z pięknym widokiem. Mieszkańcy trudnią się roln i ho dowlą bydła, albo pracują w lasach, w tutej szych tartakach i papierniach. Miejscowość ta nabyła szerszego rozgłosu dopiero od r. 1867, gdy ją drogą kupna po pierwszej swej dotacyi nabył pierwszy kanclerz rzeszy niem. ks. Bismarck; przedtem posiadali ją Blumenthalowie ob. Das Reichspostgiebiet, Berlin, 1878, sir. 177. Ks. . Fr. Warzyno 1. ob. Ważyno. 2. W. , ob. Cietrziwki W. Warzyny, niem. Wassienen, w dok. Waschin, Weschin, Beyschin, wś, pow. niborski, st. p. Nibork. Założycielem wsi był zapewne Janko z Postolina, o którym wspomina przywilej wsi Szymany z r. 1356. W r. 1411 poniósł szkodę od wojsk polskich Tolle z W. 2 konie i Nycz 5 koni. Poświadczają to Hanusz Polak z Bartoszek, Jan z Wielony, Wawrzyniec z W. , Jakub z Zabłocia, Tomasz z W. Warzyn Warzymowskie Warzyn Warzyno Warzyny