z klasztorem ks. dominikanów skasowanym w 1835 r. , nadając im dobra Jatwież. Staro żytne portrety fundatorów, znajdujące się w kościele, przechowywały się następnie w Czombrowie u Karpowiczów. Ód Kurczów W. przeszła do Niezabytowskich wraz z fol warkami Miratycze, Pieszczauką i Świtezią, upamiętnioną balladą Mićkiewicza. Po 1830 roku zajęta na skarb, od 1874 r. jest wła snością urzędnika I. Krzywołuckiego i należy do domin. Czombrów. W mczku jest cerkiew paroch. , p. w. św. Piotra i Pawła, fundacyi Kurczów, uposażona około 50 dzies. ziemi. Do 2500 parafian. Filia w Miratyczach, pod wez. św. Michała, fundowana w 1713 r. przez Jeśmana. Szkółka parochialna. O parę wiorst ku północy od W. leży jezioro Świteź; cała okolica usiana kurhanami, świadczy o dawności osiedlenia. Miejscowość dość leśna, grun ta wyborne. A. Jel. Walowo, ob. Walew. Walpoenen, łotew. Walpene, folw. dóbr pryw. Dondangen, w okr. goldyngskim, pow. windawski, par. Dondangen Kurlandya. Walsnów 1. al. Wałznów, w XVI w. Welznow, wś i fol, pow. radomski, gm. Orońsk, par. Wysoka, odl. od Radomia 19 w. , ma 12 dm. , 112 mk. W r. 1884 fol. W. rozl. mr. 478 gr. or. i ogr. mr. 145, łąk mr, 95, pastw. mr. 116, lasu mr. 105, nieuż. mr. 17; bud. drew. 9, las nieurządzony. Wś W. os. 8, mr. 176. W połowie XV w. własność Jan kowskiego, miała łany km. , z których dzie sięcinę płacono kościołowi w Wysokiej Dłu gosz, L. B. , II, 523. W r. 1569 we wsi Welsniów, w par. Wysoka, Mikołaj Welsniowski płaci od 5 półłanków i 2 komor. Pawiń. , Ma łop. , 309. 2. W. , w XVI w. Welznow, wś i fol. , pow. opatowski, gm, i par. Grzegorzewice, odl. od Opatowa 22 w. , 7 dm. , 49 mk. , 200 mr. dwor. i 36 mr. włośc. Folw. W. al. Poniatowszczyzna wchodzi w skład dóbr Ku nin. W r. 1578 we wsi Welznow, w paraf. Grzegorzewice, Mikołaj Kochowski płaci od 1 os. , 1 1 4 łanu, 1 2 łanu pustego Pawiński, Małop. , 185. . Br. Ch. WalspeckRosenhain wś, pow. oleśnicki, par. kat. i ew. Oleśno. W r. 1885 wś miała 223 ha, 48 dm. , 373 mk. 22 ew. . Walsz, niem. Walsch, jezioro w Warmii, ob. Passarya. Walsza al. Wałsza, rzeczka na Warmii, w pow. brunsberskim, płynie pod Melzakiem, jest prawym dopływem Passaryi. Waltdorf al. Walddorf, 1337 Waltdorph, 1360 Waltheriulla, 1368 Waltdorf, dobra i wś, pow. nissański, par. kat. Waltdorf, ew. Nissa. W r. 1885 dobra miały 288 ha, 7 dm. , 89 mk. 6 ew. ; wś 832 ha, 182 dm. , 987 mk. 3 ew. We wsi kościół par. katol. i szkoła. Dawna posiadłość biskupów wrocławskich. Walteka Pils, ob. Neuhausen. Valtenberg al. Falkenberg, góra na Łużycach ob. t. V, 840. WaltenbergaMuiża, ob. Salisburg. Walterkehmen, wś nad rz. Romintą, pow. gąbiński. Stacya poczt. w miejscu. Kościół par. ewang. W r. 1704 zmarł tutejszy pastor Donalejtys, poeta litewski. W r. 1709 50 był tu pastorem Ruhig, autor pierwszego słownika litewskiego, wydanego 1747 r. w Królewcu. Walterowa, góra, stanowi wraz ze szczy tem Swimbarg i górą Węglową odgałęzienie pasma Łuczywniańskiego w kierunku na płn. zachód pasmem Łuczywn. nazywa prof. Rehmann pasmo wododzielne dorzecza Po pradu i Hornadu z jednej, Popradu i Wagu z drugiej strony; por. Przewodu. lit. i nau kowy r. 1891, str. 195. W. góra jest 918 mt. wys. , składają ją wap. liasowe, numilitowe i wapienie węglowe, które także sąsiednią gó rę Węglową zbudowały. U zachodnich sto ków góry Walt. powstaje z połączenia się pot. Młynicy i pot. Zadniego Mały Poprad, który w dalszej części swego biegu zmywa jąc północne i wsch. stoki g. W. przebija się wąskim wąwozem między górą Walterową a Węglową. E. R. Walterowo, fol. , pow. władysławowski, gm. i par. Giełgudyszki, odl. od Władysławowa 30 w. , ma 1 dm, , 20 mk. Waltersdorf, wś, w okr. tukumskim, pow. talseński, par. kandawska Kurlandya. Waltersdorf 1. 1349 Walteri Villa, 1371 Walthersdorff, dobra i wś nad rzką Zippelwasser, pow. lwowski Szląsk, paraf. kat. i ew. Wleń. W r. 1885 dobra miały 425 ha, 6 dm. , 90 mk. 12 katol. ; wś 68 ha, 63 dm. , 262 mk. 23 kat. ; szkoła ewang. Starożytny zamek miał jeszcze do 1830 r. napis z datą 1163r. Ślady grodziska dotąd widoczne na górze. 2. W. , 1370 Walthersdorf, wś, pow. szunowski, par. kat, i ew. Kupferberg. W r. 1885 miała 314 ha, 86 dm. , 441 mk. 14 kat. ; szkoła ewang. 3. W. , wś, pow. szprotowski, par. kat. w miejscu, ew. Otendorf. W r. 1885 wś miała 1683 ha, 207 dm. , 1080 mk. 263 ew. . Szkoła katol. i kościół par. katol. 4. W. Alt, 1416 Alden Waltersdorff, wś nad rzką Kolich Wasser, pow. bystrzycki, par. kat. i ew. Bystrzyca. W r. 1885 miała 1443 ha, 248 dm. , 1335 mk. 9 ew. ; szkoła katol. i kościół katol. filialny. Przy wsi sołtystwo z 6 młynami wodnemi. 5. W. Nieder Alt, dobra, pow. bystrzycki, par. ew. Bystrzyca, katol. Waltersdorf Alt. W r. 1885 miały 120 ha, 3 dm. , 19 mk. 6 ew. . 6. W. Ober Alt, dobra, tamże, miały 262 ha, 6 dm. , 39 mk. 7 ew. . Walowo Walowo Walpoenen Walsnów Walspeck Walsz Walsza Waltdorf Walteka Waltenberga Walterkehmen Walterowa Walterowo Waltersdorf Walteri