dziedziczną Teodorowi Denhofowi, podkomorzemu koron. Następnie znów stało się własnością narodową, którą w r. 1771 posiadał Kajetan Potocki, rotmistrz chorągwi pancernej, opłacając zeń kwarty złp. 2878 gr. 20 a hyberny złp. 2049 gr. 6. Ostatnim starostą był Ignacy Potocki, marszałek w. lit. , zmarły w 1809 r. Ci magnaci wyręczali się w zarządzie starostwa swoimi podstarościmi i oni to dopuszczali się różnych nadużyć względem mieszczan. Od roku 1726 U. był stolicą ziemstwa i siedliskiem sądów ziemskich. Księgi ziemskie mieściły się na zamku w Dzierzkowicach. Gdy miasto do czasów Stanisława Augusta rządziło się samo, na mocy prawa magdeburskiego, miało landwójta i ławników wybieralnych, posiadało jus gladii, a księgi miejskie zachowywały się w ratuszu i po upadku kraju wraz z mieczem zostały odesłane do Lublina, a nastąpnie do głównego archiwum akt dawnych w Warszawie. U. wydał kilku ludzi zasłużonych Marcin z U. , lekarz nadworny Jana Tarnowskiego, wydał znany Herbarz i wiele dzieł lekarskich; Jan Michałowicz, uczeń i pomocnik Wita Stwosza, znakomity rzeźbiarz krakowski, twórca wspaniałego pomnika bisk. Padniewskiego w katedrze krakowskiej zbudowanego w 1572 r. ; wreszcie Józef z U. , prof. akademii krakowskiej z XVI w. , o którym Paprocki w swym Herbarzu pisze in naturali seurationali philosophia facile princeps. Leon Ulrich, wyborny tłómacz Szekspira, także urodził się w U. , gdzie jego ojciec był pocztmistrzem. Z dóbr rząd. U. w r. 1835 wydzielono na majorat dla generała Gejsmar następujące nomenklatury fol. U. mr. 28; fol. Dzierzkowice mr. 428; fol. Krzywie mr. 404; fol. Zalesie mr. 444; lasy mr. 6427; wójtowstwo U. mr. 127; 5 wybraniectw w Dzierzkowicach mr. 463; probostwo Dzierzkowice mr. 360; ogółem 8672 mr. , oraz wś Dzierzkowice os. 259, mr. 6361; wś Ludmiłówka os. 96, mr. 574. Przy dobrach rząd. U. pozostało fol. Księżomierz mr. 868 i 2 sołtystwa mr. 191; lasy mr. 1387; prebenda św. Anny w Wilkołazie mr. 55; wś Księżomierz mr. 2230; msto U. obszar nieoznaczony. Dzisiejsza gmina U. składa się z osady U. z przedmieściami, wsi Boby, Majdan Bobowski, Kozarów, Skórczyce, Majdan Skórczycki al. Leszczyna, Popkowice, Ostrów, Ewuniu, Moniaki, Majdan Moniacki, Wierzbica; kolonie Białawoda, Mikołajówka, Kondratów. W 1890 r. miała 20, 466 mr. obszaru i 7021 mk. Śród stałej ludności było 7 prawosł. i 260 żyd. Parafia U. obejmuje 3650 wiernych i składa się z tychże samych miejscowości co gmina, za wyłączeniem Skórzyc, Leszczyny, Popkowic, Ostrowa i Ewunina, które stanowią odrębną parafię rzymskoka tolicką w Popkowicach. R. Przegaliński. Urzędówka, też Suką zwana, rzeczka, bierze początek ze źródeł spływających z lesistych wyniosłości wyżyny lubelskiej, otaczających wś Wilkołaz, w pow. janowskim. Płynie w kierunku zach. przez Wilkołaz, Zalesie, Ostrów, Popkowice, Skórczyce, Góry, odtąd skręca ku płd. zach. do Urzędowa i płynie dalej koło Benczyna, doliną śród lesistych wyniosłości do Dzierzkowic, gdzie uchodzi z praw. brzegu do Stróży praw. dopł. Wisły. Stróża niekiedy bywa w dalszym biegu zwana U. Dawniej tworzyła liczne stawy. W Skórczycach przyjmuje strumień z praw. brzegu. Długość biegu około 18 w. Urzut, wś, pow. błoński, gm, Młochów, par. Nadarzyn, ma 109 mk. , 415 mr. W 1827 r. było 12 dm. , 113 mk. Urzuty 1. fol. , pow. grójecki, gm. i par. Błędów, ma 11 mk. , 21 mr. W 1827 r. było dm. , 33 mk. , par. Mogielnica. W r. 1540 wś Urzuty, w par. Goszczyn, płaciła od 11 łanów i cwierci Księgi sąd. ziemi czerskiej, wyd. Lubomir. , str. XV. 2. U. , wś i fol. nad rz. Nidzicą, pow, pińczowski, gm. i par. Opatowiec, odl. 35 w. od Pińczowa. W 1827 r. było 30 dm. , 189 mk. W r. 1886 fol. Urzuty Uściszowice rozl. mr. 808; gr. or. i ogr. mr. 605, łak mr. 47, past. mr. 36, past. wspólnych mr. 92, przestrzenie sporne mr. 6, nieuż. mr. 21; bud. mur. 3, drew. 13; płodozm. i 11pol. ; cegielnia. Wymienione w podrobionej bulli Grzegorza IX z r. 1229 w liczbie posiadłości klasztoru tynieckiego. Bolesław Wstydliwy przebywa tu w r. 1252 i stwierdza akt sprzedaży wsi Ściborzyce nad Dłubnią klasztorowi szczyrzyckiemu Kod. Małop. , I, 43. W połowie XV w. wś ta, w par. Opatowiec, własność klasztoru tynieckiego, miała 7 łan. km. , z których płacono po 1 grzyw. , 20 jaj, 2 koguty, 1 ser. Dawano osep, odrabiano jeden dzień w tygodniu. Karczma z rolą płaciła 8 fertonów i 4 kapłony. Młyn dawał miarki. Wszystkie role dawały dziesięcinę, wartości 12 grzyw. , klasztorowi. Folwarku nie było Długosz, L. B. , II, 410; III, 216. Według reg. pob. pow. wiślickiego z r. 1579 opactwo płaciło tu od 12 osad. , 6 łan. , 2 biedn. Pawiń. Małop. , 214. Br. Ch. Urzuty, Vruti w r. 1136, Wrzuthi 1331, Vrzuty 1357, Wrzuty, Uruty, posiadłość niegdyś arcyb. gnieźn. w okolicy Żnina, na Pałukach, zatwierdzona bullą Innocentego II w r. 1136 i przywilejem króla Kazimierza w r. 1357. Doznawszy najazdu Krzyżaków w r. 1331, znikła z biegiem czasu Kod. Wielk. , n. 7, 1354 i 1192 objaśnia Wrzosami, folwarkiem, leżącym ku północy od Żnina. E. Cal. Urżum, mto pow. gub. wiackiej, nad rz.

Urzędówka

Urzędówka

Urzut

Urzuty