55 przyp. ; r. 1523 kmiecie i sołtysi dawali do Sławna moszne po ćwierci żyta i tyleż owsa; r. 1578 było łan. km. 2 1 2 z których około r. 1620 wcielono 1 łan do folw. ; rege stra pobor, wykazują prócz tego 4 zagrodn. , karczmarza i młyn o jednem kole; między r. 1557 i 1603 odgraniczono U. kilkakrotnie od Węgorzewa, Charzewa i Głębokiego, a w r. 1603 od Myszek Akta ziem. gnieźn. . U. za brany przez rząd pruski, wcielony był do do ustanowionej w Gnieźnie domeny. 2. U. , Uiazd w r, 1280, Uiasd i Uyastd 1398, Uyast 1399, Wyast 1440, Uiasd maior 1580, wś i dwór, pow. kościański Szmigiel, o 4 klm. na płd. wsch, od Grodziska poczta i st. dr. żel. , na drodze do Kościana, nad strumykiem dopł. kanału Obry; par Kamieniec. Wś ma 13 dm. , 91 mk. 52 kat. , 39 prot. i 86 ha. Dwór z Lechowem 2 dm. 40 mk. i drugim folw. 2 dm. , 49 mk. na Kowalewie ma 22 dym. , 377 mk. kat. i 927 78 ha 802 08 roli, 23 78 łąk, 8 79 past. , 66 31 lasu, 25 57 nieuż. , 1 25 wody; czysty dochód z ziemi 12, 602 mrk; właści cielką jest hr. Żółtowska. Przy drodze z U. do Kowalewa stoi trupiarnia z ciosanych pol nych kamieni, którą tu w r. 1884 wystawiła Celina z hr. Czarneckich hr. Żółtowska. U. należał w r. 1280 do cystersów osadzonych w Obrze, którym Przemysław II pozwolił osadzać tę włość naprawie niem. ; r. 1398 po siadała ją szlachta, pisząca się z Ujazdu, Markuszy, Świętosław Swenteg, Dobrogost i Frącko Szkapa, z którym prawo wali się opat z Obry i Nasław z Kowalewa, graniczącego z U. W r. 1564 biskup pozn. pobierał z 6 łan. na U. jedne grzywnę; r. 1580 było tu łan. km. 4, osadn. 2 i 1 zagr. , własność różnych Ujejskich. Około r. 1793 posiadał U. Józef Żółtowski, miecznik wschowski. Na obszarze U. odkopano cmentarzysko z popielnicami i znaleziono żarna granitowe w zbiorach Pozn. Towarz. Prz. Nauk. 3 U. , urzęd. Polnisch Ujazd, wś, pow. krotoszyński, o 4 klm. na wsch. płd. od Zdun par. , poczta i st. dr. żel, na drodze do Sulmirzyc, przedzielona granicą Szląska od Ujazdu szląskiego z pod Frcjna; 9 dra. , 67 mk. ; wchodzi w skład okr. wiejs. Kochale; powstała około r. 1720. 4. U. , Wyazd w r. 1523, mylnie Wjazd, folw. , pow. szubiński, pod Tupadłami, o 3 klm. na płn. wschód od Kcyni Exin, gdzie par. , poczta i st. dr. żel; w okolicy wzn. 105 do 110 mt. npm. ; 2 dm. , 26 mk. i 87 25 ha; wchodzi w skład okr. dwors. Krzepiszyn i jest wła snością probostwa kcyńskiego. Około r. 1523 stało w U. dworzyszcze plebańskie, otoczone łąkami; bywało trzech zagrodn. Łaski, L. B. , I, 125, mylnie objaśnione Wjazdem. Re gestra pobor. z r. 1580 1620 nie wykazują tej osady. E. Cal. Ujazd 1. niem. Ujest, 1222 Wyasd, mto nad rzką Kłodnicą, przy ujściu rzki Jor dan, w pobliżu początku kanału Kłodnickiego, pow. wielkostrzelecki do r. 1817 toszec ki. Posiada kościół par. kat. , dwie kaplice św. Mikołaja przy szpitalu i N. P. Maryi przed miastem, przy źródle uważanem za cu downe i leczące choroby, szkołę miejską kat. , synagogę, szpital na 12 chorych, ratusz zbu dowany 1821 r. . Par. ewang. jest w Jakobewalde. Z zakładów przemysłowych są, bro war, gorzelnia, trzy młyny wodne, tartak, olejarnia. Ludność trudni się przeważnie rol nictwem. W r. 1885 było 256 dm. , 563 go spodarstw, 2518 mk. 55 ew. , 65 żyd. . Do miasta należało 919 ha 741 ha roli, 59 łąk i 33 lasu. W r. 1840 było 237 dm. 164 drewnian. , 1272 mk. 1006 kat. , 109 ew. , 157 żyd. ; 1843 liczono 2312 mk. 2076 kat. , 80 ew. , 156 żyd. . W r. 1222 Kazimierz I, ks. opolski, nadał miasto U. i okoliczny obszar biskupom wrocławskim. Jednocześnie nadał miastu prawo niemieckie i pozwolił je osadzić kolonistami niemieckimi. W r. 1223 pozwala osadzać w okolicy wioski i targowiska na prawie niemiec. , wójt U. będzie sołtysem dla tych wsi. Do r. 1639 mieszczanie byli pod danymi biskupa, odtąd przeszli na czynszowników. Do sekularyzacyi dóbr kościelnych w r. 1810, biskup posiadał tu najwyższą wła dzę sądową. Pożary niszczyły miasto kilka krotnie; ostatni wielki przypadł r. 1770. Do par. U. należą; U. miasto, zamok i dobra, U. Stary, Kopanina, Gaj, Lalok i Niezdrowice. 2. U. Stary, niem. Alt Ujest, wś, dobra i za mek, pow. wielkostrzelecki. Wś ma 440 ha 363 roli, 26 ha łak, 124 dm. , 945 mk. kat. dobra i zamek, z folw. Kopaniną i lesniczów ką mają 416 ha 309 roli, 10 łąk, 87 ha lasu, 4 dm. , 88 mk. kat. Właściciem dóbr jest ks. HohenloheOehringen. Parafia U. , dek. t. n. , 1869 r. miała 4285 kat, 70 ew. , 92 izr. Dek. ujezdzki, dyec. wrocławskiej miał 40152 kat, , 858 ew. , 200 izr. , w U parafiach Koźle Sta re, Chechło, Jaryazów, Klucz, Leźnica, Poniszowice, Rokicie, Rudno W. , Sławęcice, Ujazd, Zalesie. 3. U. , niem. Ujast, dobra i wś, pow. mielicki, par. ew. i kar. Frejno. W r. 1885 dobra miały 333 ha, 2 dm. , 82 mk. 10 kat. ; wś 250 ha, 55 dm. , 388 mk. 7 kat. , szkoła ew. 4. U. , serbs. Wujesd i Uhyst, wś, pow. wojrowicki, kościół par. ew. w miejscu. W r. 1885 wś miała 582 ha, 87 dm. , 451 mk. 2 kat. , szkoła ew. serbska. W r. 1342 stała tu już kaplica, 1392 r. Ka sper Nostiz wzniósł pierwszy kościół z drze wa. Obecny z r. 1716. Do r. 1815 wś nale żała do saskich Łużyc. Br. Ch. Ujazdek, wś i folw. , pow. opatowski, gm. Malkowice, par. Kiełczyna, odl. od Opatowa Ujazd Ujazd Ujazdek