dał tu piękny zamek, otoczony ogrodami. W 1786 r. obszerny pałac stał pustkami i w częj ści był zrujnowany. W r. 1810 rozebrano mury i cegły użyto na budowę gorzelni i browaru. Miasteczko samo rozwinąć się nie mogło dla braku odpowiednich warunków. Jeszcze w r. 1763 dziedzicem U. jest Józef Daniłowicz, poczem dobra przechodzą do Potockioh. Następnie szybko i często zmieniały U. dziedziców. Byli niemi Kuszel, Pwozenberg, SieniutaBaliński, Popławski do 1839 r. , hr. Poletyłło do r. 1853, zięć jego Szydłowski do r. 1877, wreszcie ks. Lubomirski. Pozostały dotąd szczątki starego zamku, wzniesionego podobno jeszcze przez Pawła Jasieńskiego. Zamek ten oparł się najazdowi Tatarów, którzy w r. 1549 splądrowali kościół i klasztor w U. Dziś w sąsiedztwie ruin stoi pałacyk, wzniesiony r. 1874 przez dziedzica dóbr Szydłowskiego. Kościół Założyciel miasta Paweł Jasieński rozpoczął w r. 1482 budowę kościoła, ukończoną w r. 1484. Konsekracyi dopełnił Jan Kazimirski, bisk. I chełmski. Przy kościele osadzono paulinów reguły św. Augustyna. Po najeździe Tatarów i spustoszeniu kościoła zakonnicy, widocznie ubogo uposażeni, opuścili kościół i przenieśli I się w inne strony. Jakub Uchański, arcyb. gnieźn. , dziedzic U. , ustanowił tu proboszcza i uposażył go w r. 1575. Prócz proboszcza ustanowił on jeszcze 4 mansyonarzy. Jan Mikołaj Daniłowicz przebudował i rozszerzył kościół w r. 1625, jak o tem świadczy napis nad drzwiami frontowemi. Ta przebudowa nadała kościołowi jego obecną postać. Jestto budowla w stylu cechującym ówczesne kościoły jezuickie. Fronton z dwoma małemi wieżami, wewnątrz jedna nawa ze sklepieniem beczkowym, po bokach dwie kaplice ośrmioboczne, nakryte kopułkami. Część kapłańska, wewnątrz ozdobiona sztukateryami, między ozdobami są i herby dziedziców Kościół ma ośm ołtarzy. Ołtarz wielki mieści rzeźbiony z drzewa wizerunek Chrystusa na krzyżu; na sklepieniu są dawne malowidła tajemnic Różańca Śgo. Ołtarz w kaplicy N. Maryi, o którym jest podanie, iż malował go niejaki Piasecki który, ociemniawszy ślubował, że gdy wzrok odzyska, da dwa obrazy jeden do Uchań drugi do Sokala. W kaplicy tej na sklepieniu o tle niebieskim z złoterami gwiazdami są herby z gipsu Herburt, Radwan, Oksza. Wymalowany też jest wyższy i niższy zamek uchański, jakoteż król w szkarłacie i śmierć z kosą. Drzwi do kaplicy a jour z żelaza kute a nad niemi orzeł trzymający w szponach żółwia. Ołtarz św. Anny w kaplicy przy mensie, ma antepedium starożytne ze skóry; na sklepieniu o tle białem są herby Herburt, Oksza, Sas, Radwan. OłSłownik Geograficzny T. XII Zeszyt 142. tarz św. Antoniego Padewskiego, włoskiego pędzla piękne malowidło, nieznanego artysty. Ołtarz św. Stanisława Kostki z obrazem, który miał być z Rzymu sprowadzony. W czasie napadów szwedzkich płótno u dołu rozdarte, twarz nietknięta. Ołtarz św. Mikołaja i św. Franciszka nie przedstawiają nic godnego uwagi. Ołtarz Zmartwychwstania na płycie alabastrowej piękna bardzo płaskorzeźba, r. 1750 przez Stanisława Leniewskiego, kaszt. wołyńskiego, dziedzica Drohiczan, ufundowana. Dawniej była umieszczona w grobach pod kaplicą N. P. Maryi, obecnie po wyreparowaniu 1859 r. przez Hegla w Warszawie, w kaplicy. Relikwiarz umieszczony w ołtarzu zamykanym w szafie starożytnej, w 1863 r. odnalezionej i odnowionej. Relikwiarz ten rzeźbiony, mieści w środku obraz N. P. Maryi na blasze miedzianej napierśnik srebrną kryty, podarowany przez Tadeusza Blędawskiego. pułk. 1823, towarzysza Kościuszki w Ameryce. Organ na chórze przy którym dwie statuy wielkie, snycerskie. Oprócz tych relikwii stoją na wielkim ołtarzu pod szkłem dwie głowy, jedna jakoby św. Atanazego, doktora kościoła, druga św. Flawii Domicelli. Głowy to miał przywieźć z Rzymu Paweł Uchańki, sprawując poselstwo do GrzegorzaXIII, przekupiwszy zakrystyana, który je wydał. Na sklepieniu w nawie kościoła są herby Herburt, Sas, Radwan, Oksza. Nad zakrystyą jest loża z kominkiem, w której na dewocyi i rozmyślaniu przepędzała dnie i nocy Anna Uchańska, wdowa po zmarłym w Konstantynopolu Pawle Uchańskim. Mauzoleum w kościele uchańskim należy do najpiękniejszych pomników tego rodzaju w kraju. Od strony północnej, w nawie kościoła, we wspaniałych ramach kamiennych mieszczą się w naturalne wielkości marmurowe postacie na wezgłowiach, Pawła Uchańskiego w zbroi rycerskiej i Anny Uchańskiej w habicie. Postać Uchańskiego, z mitrą u stóp oparta na wezgłowiu, cała z jednej bryły wykuta, ma nad sobą dwie marmurowe tablice z napisami Illustr. et magnifico Domino D. Paulo Uchański comiti de Służewo in Uchanie Dno Palatino Beizen. Gnesnen. Drochobyczenq. capteo, pietate, prudentia, magnitudine animi conspicuo. Na drugiej Post Deum patriam, post hanc amicos imprimis curanti, commoda publica privatis fortunis praeponenti jurium libertatuq. comunium super custodi promotori. U dołu pod postacią Qui sumptibus propriis, legationes Ordinvm ad Imp. Maximil. rege electu Stephani regis ad papam Gregorium, Gregolianam ruraus ad regem laudabiliter obivit cum Sigismundo 3, ad limina regni pactorum, conventorum transactor fuit cumq, private milite stipatus ad solivum, 47

Uchanka