dzi pod Mrzygłodem. Wypływa z pod szczytu Kamionka, w pow. liskim, i płynie w kierunku płn. zach. przez wś Paszowe pow. liski, Rakowę, Tyrawę Wołoską, Hołuczków, Siemuszowę i Tyrawę Solną pow. sanocki, I uchodząc w obrębi tej ostatniej do Sanu. i Z dopływów przyjmuje z praw. brzegu pot. z pod góry Chwaniów 603 mt. w Paszowej, Tarnawkę w Rakowej, pot. Roztoki w Tyrawie Wołoskiej i takież pot. w Hołuczkowie, Siemuszowej i Tyrawie Solnej. Długość biegu pot. T. dochodzi 19 klm. Tad Wiśn. Tyrbark, pow. ostródzki, ob. Thierberg. Tyresowa łotew. , ob. Terenhof. Tyrgart al. Tyrgard, niem. Thiergart, wś kośc. na małych żuławach malborskich, nad Białą Belan, pow. malborski, agent. poczt. i szkoła katol. i ewang. w miejscu, także apteka i lekarz. Zawiera 26 chełm. posiadeł i 37 zagród; 726 ha 371 roli or. , 102 łąk. W 1885 r. 90 dra. , 184 dym. , 766 mk. , 242, kat. , 467 ew. , 51 dysyd. , 6 żyd. Kościół par. , p. w. św. Michała, należy do dek. malborskiego; r. 1884 było dusz 401. Przywilej odebrała wś od w. mistrza Dusmer v. Arfberg r. 1350. Włościanie płacili po pół grz. i 4 kury od włóki. Między 83 wł. było 40 lichych, te płaciły tylko połowę czynszu po wiardunku i 2 kury. Prob. posiadał tu wyjątkowo 5 włók. R. 1426 nadaje w. mistrz Paweł v. Russdorf mieszkańcom wś i dobra Kępnowo na prawie chełm. , z wyjątkiem lasu; czynszu mają płacić 50 grz. na św. Marcin, nadto pomagać przy sypaniu grobli jakoby od 20 włók, a prob. dawać dziesięciny od 26 włók; od tłoki będą wolni ob. Bormann Gesch. d. Kr. Marienburg, str. 91. Kościół w r. 1696 na nowo odbudowany, na co król Jan III wyznaczył z ekonomii zamku malborskiego 1500 II, parafianie złożyli 2014 fl. , resztę dał ówczesny prob. tyrgardzki i sufragan chełmiń. Tomasz Skotnicki. Wsi paraf. były Tyrgard dawał żyta korcy 54, owsa 54, kolendy fl. 41, za drzewo fl. 13, kwarty fl. U gr. 10, jaj 20; Kępnowo żyta korcy 46, owsa 46, kol. fl. 46, za drzewo fl. 6, jaj 9, kwarty fl. 9; Markusy owsa łasztów 2, kol fl. 60, za drzewo fl. 60, kwarty fl. 10; Pruski Rozengart żyta korcy 34, owsa 34, kol. fl. 30, za drzewo fl. 12, kwarty fl. 6; Stary Rozengart jęczm. korcy 21, kol fl. 21, za drzewo fl. 6, kwarty fl. 3; Kroanest kol fl. 30; Sergen ort fl. 5 kol. Każdy gbur w parafii mędel jaj ob. Wizyt. Potockiego z r. 1700, str. 957 961. Tutejsza agentura poczt. połączona z Pozylią, została urządzona 1886 r. Kś. Fr. Tyrbowicze, wś, pow. wilejski, w 3 okr. pol, gm. Łuczaj o 5 w. , okr. wiejski i dobra Mostowskich, Oleszyn, 91 dusz rewiz. Tyrkieliszki, wś i folw. , pow. maryampolski, gm. Aleksota, par. Godlewo, odl. od Maryampola 50 w. ; folw. ma 8 dm. , 108 mk. wś 4 dm. , 62 mk. W 1827 r. 4 dm. , 37 mk W r. l882 fol. T. z nomenkl. Pochulanka i Zujkinia rozl mr. 391 gr. or. i ogr. mr, 305, łąk mr. 3l, past. mr. 34, nieuż. mr. 21; bud. mur. 8, drewn. 15; płodozm. 10pol. Wś T. os. 9, mr. 7. Br. Ch. Tyrkszlany 1. dobra, pow. poniewieski, w 2 okr. pol, gm. Rozalin, o 43 w. od Poniewieża. 2. T. , okolica, tamże, o 30 w. od Poniewieża. Posiada tu Bobkiewicz 38 dzies. 2 lasu, 2 nieżytków, Wismont 10 dz. 1 la su, l 1 2 nieuż. , Giegierowa 35 dz. 5 lasu, 12 nieuż. , Inczuro 40 dz. 20 lasu, Ludkiewiczowie 47 dz. 5 lasu, 7 nieuż. , Ludkiewicz Szymon 53 dzies. 7 lasu, 13 nieuż. , Okuliczowie i Zenowiczowie 29 dz. 2 lasu, 3 nieużyt. , Poszakińscy 19 dzies. 1 nieuż. , Rajuńcowa 72 dz. 10 lasu, 4 nieuż. , Sondagowie 45 dz. 4 lasu, 3 nieuż. , Stefanowiczowie 30 dz. 4 lasu, 9 nieuż. , Symonajtis 40 dz. 8 lasu, 9 1 2 nieuż. , Tynterysowie 32 dz. 4 lasu, 6 1 2 nie. , Trzcińscy 42 dz. 6 lasu, 3 1 2 nieuż. , Jaroszewiczowie 18 dzies. 2 la su, 2 nieuż, . J. Krz. Tyrkszle 1. wś, pow. kowieński, w 1 okr. pol, o I7 1 4 w. od Kowna. 2. T. , żmujdz. Tyrkszlu, u Echarda Tyrkszlew, mko rząd. nad rzką Stulpą, dopł. Windawy, pow. telszewski, na pograniczu pow, szawelskiego, w 1 okr. pol, gm. i par. Tyrkszle, o 42 w. od Telsz a 6 w. od st. dr. żel Możejki, miało w 1859 r. 25 dm. , 396 mk. później 27 dm. , 716 mk. , kościół par. kat. , dom przytułku dla 6 biednych, dom modlitwy żydowski, zarząd gmi ny, szkołę ludową. W mczku odbywają się jarmarki 12 marca, 14 kwietnia, 19 maja, 10 sierpnia i 17 grudnia. Kościół par. , p. w. św. Trójcy, w 1612 r. z drzewa wzniesiony przez Ważyńskiego. Parafia kat. , dek. olsiadżkiego, 4455 wiernych. Filia w Pienianach, ka plica w Gajdziach p. w. św. Anny. Gmina należy do 1 okr. pok. do spraw włośc, obej muje 3 okręgi starostwa wiejskie, 19 miejsc zamieszkałych i ma 5180 mk. włośc. 2480 męż. i 2650 kob. , uwłaszczonych na 11, 307 dz. 373 nieuż. , ze spłatą po 9244 rs. 50 kop. rocznie. T. stanowiły niegdyś ststwo niegrodowe, będące podług spisów podskarbińskich z 1766 r. w posiadaniu Ważyńskich, z opłatą 1099 złp. 23 gr. kwarty. W 1775 r. posiadał je Feliks Ważyński. J. Krz. Tyrkszlewska puszcza, lasy w pow. telszewskim, w pobliżu rz. Wenty i Wardawy, zajmowała w 1859 r. przeszło 2670 dzies. Tyrmiany, wś, pow. władysławowski, gm, Światoszyn, par. Poniemoń, odl od Władysławowa 54 w. , ma 18 dm. , 134 mk. W 1827 r. 8 dm. , 65 mk. Tyrbark Tyrbark Tyresowa Tyrgart Tyrbowicze Tyrkieliszki Tyrkszlany Tyrkszle 1 Tyrkszlewska puszcza Tyrmiany