mechaniczna może prać odrazu piętnaście centnarów bielizny. Suszarnia i piekarnia mają również urządzenia mechaniczne. Zakład cały oświetlony jest elektrycznością, za pomocą 8 lamp łukowych o sile 1000 świec każda i 573 lampach żarowych. Wentylacyi dokonywa też elektryczność. Budowa zakładu rozpoczęta w lipcu 1888 r. , ukończoną została w jesieni r. 1891. Plany zakładu wykonał budowniczy Sztrom, akademik petersburski. Koszta wynosiły blisko 800, 000 rs. , z tych 200, 000 rs, z zapisów i funduszów na cele dobroczynne przeznaczonych i 500, 000 z funduszu użyteczności publicznej, zebranego przez Towarz. kred. ziemskie. Dyrektorem zakładu jest dr. Hardin. W chwili otwarcia zakład mógł pomieścić 316 chorych i 104 nieuleczalnych w połowie mężczyzn, w polowie kobiet. Napływ ciągły chorych zniewala do zwiększenia liczby miejsc przez wznoszenie nowych pawilonów. Widoki zakładu wraz z opisem pomieścił Tygodnik Illustrowany z roku 1891, Nr. 94; inne pisma warszawskie podały również z okazyi otwarcia zakładu opisy, niekiedy połączone z rysunkami. 2. T. , wś i fol. , pow. grójecki, gm. i par. Jasieniec, odl. 8 w. od Grójca, ma 125 mk. W 1827 r. było 12 dm. , 69 mk. W 1873 fol. T. rozl. mr. 255 gr. or. i ogr. mr. 221, łąk mr. 26, nieuż. mr. 8; bud. mur, 2, drewn. 8. Wś T. os. 16, mr. 165. 3. T. , pow. siedlecki, ob. JastrzębieT. Według reg. pob. pow. łukowskiego z r. 1531 wś szlach. T. miała 1 łan, 1 młyn Pawiński, Małop. , 381. Kazimierz Zahowicz Zaleski, ożeniony z Maryanną Jastrzębską, jest dziedzicem na Jastrzębiu i Tworkach Inscr. Lucov. , 1715, ks. 28, fol. 190; ob. Księga Złota, X, 308. 4. T. , wś i fol. , pow. szczuczyński, gm, Bełda, par. Rajgród. W 1827 r. było 7 dm. , 49 mk. W r. 1867 fol. T. rozl. mr. 197 gr. or. i ogr. mr. 17, łak mr. 16, lasu mr. 20, past. i zarośli mr. 42, nieuż. mr. 2. Wś T. os. 6, mr. 13. 5. T. Świerze, pow. ostrowski, ob. Świerze 5. 6. T. , pow. mazowiecki, ob. Dąbrowa. . T. 7. T. , pow. makowski, ob. ChrzanowoT. Br, CL Tworki 1. al. T. Nowe, wś, pow. bielski gub. grodzieńskiej, w 2 okr. pol. , gm. Malesze, o 13 w. od Bielska. 2. T. , ob. Kołodzieje T. 3 T. , fol. szl. nad jez. Ramesza, pow. święciański, w 2 okr. pol. , o 74 w. od Święcian; 1 dm. , 3 mk. katol. Tworków, niem. Tworkau, 1416 Iwurkaw, dobra i wś, pow. raciborski, par. kat, w miejscu, ew. Raciborz. Przy wsi st. dr. żel. na przestrzeni RaciborzBogumin, odl. 164 klm. od Wrocławia. W r. 1885 dobra miały 1091 ha, 21 dm. , 307 mk. 4 ew. ; wś 587 ha, 237 dm. , 1717 mk. Kościół obecny pochodzi z r. 1690. Posiada ciekawe freski; nad organami przedstawiony jest sąd ostateczny. Kaplica w polu za wsią, p. w. św. Urbana. Na obsza rze dóbr stary, wielki zamek, z ciekawemi malowidłami. Oh, Bękowice, Par. T. , dek. ra ciborskiego w 1869 r. miała 1943 katol. 7, ewang. , 4 izr. Br. Ch. Tworkowa, wś, pow. brzeski, przy drodze z Tymowy 3 klm. do Zakluczyna, na płn. od Czchowa. Wraz z wólką Łacniową na płn. od wsi nad pot. Ziliną lew. dopł. Dunajca, i wólką, , Granicami, na płd. , nad potokiem t. n. liczy 111 dm. i 650 mk. 639 rz. kat. i 11 żyd. Większa posiadłość dawniej Ad. Marassego, teraz Oz. Goldberga wynosi 27 mr. roli, 1 mr. łąk; pos. mn. 648 mr. roli, 39 mr. łąk, 48 mr. past. i 124 mr. lasu; do tego je dnak dodać należy około 377 mr. z większej posiadł. rozparcelowanych między włościan, Par. rz. kat. w Tymowy, Dyplom klasztoru mogilskiego dok. 68, str. 59 z r. 1407 wy mienia Ottona de Tworców. Za Długosza posiadali T. Wielogłowscy h. Starykoń. Było w niej 14 łan. km. a dawniej sołtystwo, które dziedzic wykupił i na jego miejscu postawił dwór, dalej karczmy i zagrody. Ze wszystkich ról pobierała dziesięciny kapituła krak. wartości 13 grz. Predium, mające 2 łany, uprawiał w części dziedzic, w części kmiecie a dziesięciny oddawano probostwu w Tymowy L. B. , I, 175 i II, 270. W 1581 Magd. Wielogłowska płaciła tu od 8 1 2 km. łan. , 3 kom. z bydłem i 1 kom. bez bydła. Wś graniczy na zach. z Tymową, na wsch. z Jurkowem, na płn. z Lewniową. Mac. Tworkowicze, dobra i hutor, pow. bielski gub. grodzieńskiej, w 3 okr. pol. , gm. Skorzec, o 51 w. od Bielska. Tworkowizna, fol. nad strum. t. n. , pow. sieradzki, gm. Wróblew, par. Charłupia Wielka, odl. 9 w. od Sieradza, ma 3 dm. , 41 mk. W 1827 r. 3 dm. , 32 mk Fol. T. , w r. 1874 oddzielony od dóbr Charłupia Wielka, rozl. mr. 318 gr. or. i ogr. mr. 269, łąk mr. 36, past. mr. 5, nieuż. mr. 8; bud. mur. 6, drewn. 2. Tworkowo, Tworcowo r. 1386, raz Tworkowicze w r. 1397, potem Tworcow, Thworkowo, wś i dwór, pow. obornicki, przy granicy pow. poznańskiego, o 9 klm. na zach. od Gośliny Murowanej, za Trzuskotowem; par. Chojnica, poczta w Chludowie, st. dr. żel. o 10 klm. w Rogoźnie. Wś ma 1 dm. , 9 mk katol. , 46 ha 41 roli. Dwór ma 15. dm. , 280 mk. 212 kat. , 18 prot. i 856 ha 606 roli, 113 łąk, 110 lasu, 27 nieuż. . Między r. 1386 i 1400 pisali się z T. różni Tworkowscy Akta gr. wielkop. , mieszani Tworowskimi Tworowa małopol. ob. Tworów, w pow. jędrzejowskim. Wr. 1386 prawował się Mala z Goleńczewa z panią Baranowa o 4 grzyw. gro Two Tworki Tworkowa Tworkowicze Tworkowizna Tworkowo