dusz rewiz. b. włośc. skarb. . Gmina należy do 2 okr. pok. do spraw włośc, 2 okr. sądowego oraz 2 okr. konskrypcyjnego, składa się z 4 okręgów starostw wiejskich T. , Orwieta Dzisna i Gontowniki, obejmuje 83 miejsc zamieszkałych, mających 883 dm. , 6020 mk. włościan. Urząd gminny we wsi Popówka, szkoła ludowa w Twereczu. J. Krz. Twergaiten, wś, pow. królewiecki, st. p. LiskaSchaaken. Twerjańce, wś, pow, nowoaleksandrowski, w 2 okr. pol. , o 55 w. od Nowoaleksandrowska. Twerkta, rzką, w pow. trockim, prawy dopływ Niemna, uchodzi pomiędzy Niemonajciami a Olitą. Twerschseyfen w dok. , ob. Querseifen. Twery, mko rządowe nad Ajtrą, pow. telszewski, w 4 okr. pol, par. Twery, gm. i st. poczt. Żorany, o 20 w. od Telsz, 14 w. od Worni a 65 w. od Kurszan st. dr. żel. , w r. 1856 miała 30 dm. , 336 mk. podług później szych danych 35 dm. , 228 mk. ; kościół par. i kaplicę kat. , szkolę ludową. Kościół par. , p. w. N. M. P. , z drzewa wzniesiony w 1614 r. przez Zygmunta III. Kaplica p. w. św. Józefa, zbudowana w 1814 r. przez kanonika Steckiego. Parafia kat. , dek. worniańskiego, 3979 wiernych. Miasteczko zbudowano na wyniosłej górze, przed którą rozciąga się roz legła płaszczyzna, posiadało niegdyś zamek warowny ks. Wikinta, wuja Towciwiłła. W r. 1237 Mendog oblegał ten zamek, lecz ranio ny i rozbity odstąpił od oblężenia; dowódca jego Wissymont poległ na placu boju. W r. 1569 ciwunostwo twerskie zaliczało się do dóbr stołowych królewskich, następnie zamie nione na starostwo niegrodowe, było w 1776 r. w posiadaniu Bidlewicza, z opłatą 503 złp. 1 gr. kwarty. T. były wówczas głównem miastem jednego 14 powiatów, na które w ostatnich czasach Rzpltej dzieliło się ks. źmujdzkie. Ks. Dobkiewicz ma w T. 76 dzies. 3 nieużytków. J. Krz. Twibie, wś, pow. szawelski, gm. Podubiś, o 28 w. od Szawel. Twierdowo, wś i folw. , pow. bychowski, gm. Głuchy o 12 w. . Wś ma 62 dm. , 429 mk. ; centralny magazyn zapasowy zbożowy gminny. Folw. , 1907 dzies. ziemi dwor. 1225 lasów, 120 roli, 96 łąk; młyn wodny i karczma. Własność Prosolnych. Twierdza 1. wś, w pow. jasielskim, na lewym brzegu Wisłoka, przy drodze z Frysztaka 18 klm. do Krosna. Par. rzym. kat. w Frysztaku. Mała osada, ma 54 dm. i 360 mk. 298 rz. kat. i 67 żyd. . Pos. więk. dawniej Kiernickich, dzieli się na dwie części Chilli Wagschala i Izaka Melka; pierwsza wynosi 65 roli, 4 łąk, 3 mr. past. , druga 35 roli, 2 mr. past. ; pos. mu. ma 94 roli, 11 łąk i 7 mr. past Graniczy na płd. z Glinikiem Dolnym, na zach, z lasami. 2. T. rus. Cwiria, wś, pow. mościski, 7 klm. na wsch. od Mościsk, 10 klm. na zach. od sądu pow. w Sądowej Wiszni, tuż na płd. od Chorośnicy urz. poczt. . Na płn. leży Arłamowska Wola i Chorośnica, na wsch. Słomianka, na płd. Wojkowice, na zach Laszki Gościnne. Płn. część obszaru przepływa Wisznia, dopływ Sanu. Wchodzi ona tu ze Słomianki, płynie do Laszek i przyjmuje w obrębie wsi od lew, brzegu pot. Młynówkę. Zabudowania leżą na lew. brzegu Wiszni; wzn. sięga 232 mt. na granicy płd. , a 216 mt. na płn. Płn. narożnik przebiega kolej Karola Ludwika, mająca tu stacyę Chorośnicę. Własn. więk. ma roli or. 519, łąk i ogr. 68 past. 39, lasu 111 mr. ; wł. mn. roli or. 680, łąk i ogr. 100, past. 187, lasu 27 mr. W r. 1880 było 177 dm. , 794 mk. w gminie, 7 dm. , 33 mk. na obsz. dwor. 546 rz. kat. , 261 gr. kat. , 20 izr. ; 650 Polaków, 177 Rusinów. Par. rz. kat. w Stojanicach, gr, kat. w miejscu, dek. mościski. Do par. należą Wojkowice i Zawadów. We wsi jest cerkiew i szkoła etat. 1klas. Wyorano tu w r. 1837, wraz z popielnicą i grotem, hełm starożytny, z żelaznej blachy. Opis i rysunek podał Żegota Pauli Starożytn. Galicyi, sir. 27. Hełm ten ma piękną formę. Przytwierdzony był, jak widać, do czapki skórzanej, od której pozostał ćwiek, spajający go ze skórą. W górze kończył się ostrzem, dokoła otaczał go daszek. Hełm pochodzi, o ile się zdaje, z przed wieku X ob. Kraszewski, Sztuka u Słowian, Wilno, 1860, str. 331. Jan Jaruntowski, właściciel wsi, podał w Rozpr. Galicyjsk. Towarz. gospod. t. XII, Lwów, 1852, str. 122 do 164 Krótki rys gospod. w T. i przyległej okolicy. Mac Lu. Dz, Twierdzielewo, urzęd. Schwirle, wś, pow. międzychodzki Skwirzyna, o 9 klm. na płd. wschód od Skwirzynyi 1000 kroków od jez. Żabna, zwanego też Twierdzielewskiem; par. Rokitno, kościół fil i szkoła w miejscu, poczta w Skwirzynie Schwerin a. d. Warthe, st. dr, żel w Międzyrzeczu Meseritz o 10 klm. ; 20 dm. , 185 mk. kat. i 1 prot. , 790 ha 416 roli, 10 łąk, 280 lasu. T. było własnością cystersów bledzewskich, którzy je osadzili w r. 1447; w r. 1590 było tu 6 1 2 łan. km. , 6 zagrod. , 20 owiec, pasterz i kowal Kościół p. w. św. Anny istniał przed r. 1640. T. zabrane przez rząd, wcielone było do Rokitna. Twierdzielewskie, jezioro, ob. Żabno. Twierdzin 1. al Ćwierdzin urzęd. , też Czwierdyn, Dzwirdzino w r. 1390, Twierdzino r. 1453, Cwyerdzyno r. 1523, Czwierdzino r. 1580, wś, pow. gnieźnieński Witkowo, o 4 klm. na płn. wschód od Witkowa poczta. Twergaiten Twergaiten Twerjańce Twerkta Twerschseyfen Twery Twibie Twierdowo Twierdza Twierdzielewo Twierdzin