56 51 płn. szer. a 59 4 wsch. dłg. g. , odl. o 102 w. na płn. wschód od Włodzimierza. Na praw. brzegu Tezy, po obu brzegach rzki Siechy, powstało w nowszych czasach przedmieście Zarjeczie; oprócz tego do msta należy słoboda Sołdacka. Sz. w 1881 r. miała 1255 dm. 157 mur. , 240 sklepów 84 mur. , 8 cerkwi praw. i 1 jedynowiercza wszystkie murowane, 18, 722 mk. 149 kat. , 7 prot. , 146 jedynowierców, 137 rozkoln. , 110 żyd. , 34 mahomet. . W mieście znajduje się progimnazyum klasyczne męzkie od 1873 r. , gimnazyum żeńskie, szkoła duchowna męzka od 1816 r. ,. szkoła powiatowa od 1824 r. , szkółka parafialna od 1803 r. , szkółki początkowe dla chłopców od 1871 r. i dla dziewcząt od 1878 r. , dom przytułku dla biednych, szpital, 2 apteki, bank miejski od 1867 r. . Własność miasta stanowi 853 dzies. , 2 domy, 196 sklepów, młyn wodny. W 1881 r. dochody wynosiły 99, 943 rs. Z powodu rozwoju w Sz. i w okolicach przemysłu fabrycznego, większość mieszkańców zajmuje się pracą na miejscowych fabrykach, dalej rzemiosłami, handlem, zarobkiem na st. drogi żel. i przystani; nieliczni tylko mieszkańcy zajmują się ogrodnictwem i rolnictwem na gruntach miejskich. Przemysł fabryczny tutejszy powstał w XVII w. ; za panowania cesarzowej Katarzyny II założono pierwszą fabrykę płótna, w 1847 r. powstała pierwsza fabryka mechaniczna tkacka i przędzalnia bawełny. W 1849 r. było w mieście 20 fabryk, zatrudniających 3000 robotników i produkujących za 2, 075, 200 rs. ; w 1881 r. zaś 37 fabryk, zatrudniających 5489 robotników i produkujących na 5, 298, 600 rs. 13 fabryk wyrobów bawełnianych i przędzalni, produkujących za 4, 901, 640 rs. i 9 fabryk kożuchów, z produk. na 201, 900 rs. . Z rzemiosł najbardziej rozwinięte jest kowalstwo, ciesielstwo i kuśnierstwo. Pod względem handlowym Sz. stanowi bardzo ważny punkt dla zboża, przędzy bawełnianej, drzewa, desek, futer, skór i in. Boczny obrót handlu dochodzi do 3 milionów rubli. Targi odbywają się co wtorek, jarmarki zaś dwa razy do roku. St. dr. żel. Sz. odległą jest o 56 w. od st. Nowki a 115 w. od st. Kineszma. Sz. , zwana dawniej także Borysoglebską słobodą, niewiadomo kiedy została założoną, fundowaną została jednak prawdopodobnie przez jednego z kn. Szujskich, ród których występuje w dziejach od 1403 r. W 1539 r. miasto było zniszczone przez napad Tatarów, w 1548 r. nadane przez Iwana Groźnego bojarowi Gołochwastowowi, lecz wkrótce potem 1565 r. przyłączone do dóbr carskich. W 1609 r. wojsko polskie spaliło drewniano obwarowanie miasta z basztami, w następnym zaś roku wojsko litewskie obróciło w gruzy całe miasto. W 1708 r. Sz. przyłączona zostałe do gub. moskiewskiej, od 1778 r. miasto powiatowe namiestnictwa a od 1796 r. gub. włodzimierskiej. Szujski powiat leży w płn. części gubernii i podług wymiarów Strielbickiego zajmuje 53. 02 mil al. 2565. 2 w. kw. Z ogólnej liczby 242, 859 dzies. w 1877 r. należało 94, 872 dz. 39. l do właścicieli większych, 135, 346 dz. 55. 7 do włościan, 8229 dz. do skarbu, 2751 dz. do cerkwi i monasterow, 1172 dz. do miast. Powierzchnię powiatu stanowi nizina błotnista, nachylająca się ku płd. W płn. części powiatu gleba jest gliniasta, w płd. wsch. piaszczysta, w płdzach. przeważnie błotnista. Liczne fabryki i zakłady przemysłowe wpłynęły na wyniszczenie lasów, które w niewielkiej ilości zachowały się śród niedostępnych błot płd. zach. części oraz na płn. pograniczu. Pod względem hydrograficznym powiat należy do dorzecza rz. Klaźmy, płynącej poza jego granicami, za pośrednictwem lewobocznych dopływów Uwodi i Tezy. Pierwsza z nich, ze swemi dopływami Uchtomą, Wostrą i Wiaźmą zrasza zach. połowe powiatu, Teza zaś z Małochtą część wschodnią. Jeziora nieliczne i w ogóle niewielkie, błot natomiast bardzo wiele, zwłaszcza w płd. zach. części powiatu. Najważniejsze błoto Dawiatskie, długie do 15 w. a szerokie od 3 do 7 w. W 1881 r. było w powiecie, bez mta Szui i IwanowaWoznieseńska, 80, 573 mk. U kat. , 11 prot. i 467 rozkoln. , zamieszkujących w 870 osadach, mających 17, 993 dym. 257 mur. . W powiecie znajduje się 1 monaster męzki, 61 cerkwi praw. 57 mur. i 1 jednowiercza. Pod względem zajęcia mieszkańców powiat należy do czysto przemysłowych. Rolnictwo, którem zajmują się zresztą tylko w niektórych okolicach, nawet w najbardziej urodzajne lata nie produkuje dostatecznej ilości zboża na miejscowe potrzeby. Sieją głównie żyto, jęczmień i owies. Hodowla bydła również znajduje się na bardzo nizkim stopniu. W 1881 r. było w powiecie 10, 500 sztuk koni, 15, 800 bydła rogatego i 8100 owiec; świń, powodu niedostatku odpowiedniej paszy, wcale nie hodują. Główne zajęcie mieszkańców stanowi zarobek w miejscowych fabrykach i przemysł domowy. W 1881 r. było w powiecie w ogóle 134 zakładów fabrycznych, zatrudniających 22, 646 robotn. i produkujących za 30, 995, 095 rs. Przemysł fabryczny, oprócz Szui, koncentruje się przeważnie w IwanowieWoznie sieńskim, mającym 53 fabryk, t 11, 325 robotnikami i 19, 399, 535 rs. wartości produkcyi. Z rodzajów przemysłu najbardziej rozwinął się przemysł bawełniany. Z przemysłu domowego pierwsze miejsce trzyma wypalanie

Szuja