obiad lub fertona zapłaci a kmiecie dwa lub 2 fertony Ulanowski, Dok. kujaw. i mazow. , Nr. 82, 259. Wspominana też w dok. z 1412 r. Kod. dypl, II, 379. Na początku XVI w. wś ta należy do par. Nagórzyce. Dziesięciny dawano scholastryi łęczyckiej, zaś plebanowi w Nagórzycach tylko kolędę Łaski, L. B. , II, 184 Widocznie wkrótce potem biskupi kujawscy wznieśli tu kościół i urządzili parafię, o której istnieniu świadczą regestra pobor, z r. 1577. Zapewne ztąd została przeniesiona czy też wcielona do Smardzewic ob. . Według reg, pob. pow. opoczyńskiego z r. 1577 wś T. , własność bisk. kujawskiego, miała 5 łan. Kacper Twardowski płacił od 1 1 2łan. , 2 zagr. Pawiński, Małop. str. 294. Br. Ch. Twarda Góra, niem. Hardenberg, wś i dworzec kolei wschód. między Laskowicami i Warlubiem, nad szosą do Nowego, pow. świecki, st. poczt. w miejscu; par. kat. Nowe; 224 ha 152 roli or. , 20 łąk, 1 lasu; 1885 r. 24 dm. , 47 dym. , 209 mk. , 155 kat. , 54 ew. R. 1891 uchwalił sejmik powiatowy wybu dowanie szosy z Leśnej Jani na Frącę i Kamionkę do Twardej Góry. Wieś powsta ła dopiero r. 1823, przez przeniesienie 8 gburów z pola frąckowskiego na rychłowskie ob. Zeitsoh. d. Westpr. Geschich. Ver. , 1886, Str. 210. Kś. Fr. Twardagóra, niem. Festenberg, mto, w powiecie sycowskim, na Szląsku pruskim, odl 3 mile na zach. od Sycowa, 6 mil na wsch. płd. od Wrocławia, w górzystej okolicy, mię dzy Judenberge a pasmem Schoenwalder Bergen, posiada kościół par. ewang. , kościół par. kat. , szkołę ewang. , 32 ha obszaru 10 ha roli, 2 łąk, 211 dm. , 2202 mk. 1773 ew. , 355 kat. , 74 żyd. . Ludność zajmuje się tkactwem sukna i płótna; cztery jarmarki do roku. W 1840 r. było 251 dm. drewn. , 2458 mk. 180 kat. , 160 żyd. . Miasto składa się z części górnej i dolnej. Kościół par. ewang. w górnej części wzniesiony w r. 1688 przez Charlottę Eleonorę, ks. na Oleśnicy, posiada wieżę z zegarem. Kościół kat. p. w. św. Trójcy, w deinem mielcie, pochodzi z XVI w. , przebudowany w latach 1729 33. Wieża rozebrana około r. 1820. Knie w swym Słowniku podaje, iż na 6000 komunikantów w parafii było 2000 Polaków, lecz kazań polskich w dni świąteczne już nie bywało w r. 1840. Miasto otrzymało prawo niemieckie nowotarskie w r. 1293 od Henryka III, ks. na Głogowie; Bolko II, ks. ziębicki, rozszerzył przywileje dok. z r. 1337. Par. kat. T. , dok. mielickiego, miała 1869 r. 401 kat. , 2486 ewang. , 128 hr. Twardawa, 1369 Swardowa, dobra i wś, przy szosie z Koźla do Głogowy i drodze żel I z Nissy do Koźla o 9 klm. , pow. nowotarski Szląsk pruski, par. ew. Koźle, kat. Twardawa. W r. 1885 dobra miały 671 ha, 11 dm. , 135 mk. 6 ew. ; wś 347 ha, 84 dm. , 645 mk. 6 ew. . Do T. należały Malkowice i kol. Marienhof założona r. 1835. We wsi kościół par. kat. , wzniesiony r. 1603szkoła kat. , st. dr. żel. Par. T. , dek. kościęcińskiego, miała w 1869 r. 2989 kat. , 20 ew. Twardica, słoboda nad rzką KurgizKitaj, pow. benderski gub. bessarabskiej, odl. 75 w. od Bender, ma 219 dm. , 1581 mk, cerkiew wzniesioną w 1830 r. przez Bułgarów rumelijskich. . piotrkow odl 3 w. ., 191 mr, ; Twardocice, ob. Harpersdorf. Twardosławice, wś i kol, pow. ski, gm. Szydłów, par. Piotrków na zach. ; wś ma 20 dm. , 199 mk. , kol 23 dm, , 135 mk. , 385 mr. W 1827 r. 13 dm. , 100 mk. W r. 1867 fol T. rozl mr. 390 gr. or. i ogr. mr. 251, łąk mr. 13, past. i za rośli mr. 16, lasu mr. 48, nieuż. mr. 62. Folw. ten w r. 1865 oddzielony został od dóbr By ki. Wś T. os. 22, mr. 197. Po r. 1867 folw. został rozparcelowany na kolonie. Na po czątku XVI w. łany kmiece dawały dziesię cinę klasztorowi w Witowie, zaś dworskie i folw. , oddawna tu istniejące, kościołowi w Gi dlach. Wś należała do parafii w Piotrkowie Łaski, L. B. , II, 224. Według reg. pob. po wiatu piotrkowskiego z r. 1552 53 Twardosławski płacił od 7 os. , 3 1 2 łan, , Andrzej Brzeski od 3 osad. Pawiński, Wielkop. , II, 250. Br. Ch. Twardoszyn, słowackie Tvrdoszin, węg. Turdosin, miasto na Węgrzech. w komitacie orawskim, nad rz. Orawą, przy ujściu Orawicy. Według szematyzmu dyec. spiskiej z r. 1891 było 2163 mk. , 1649 rzym. katol, 178 gr. nieun. , 15 prot. i 321 izr. Par. istniała według szematyzmu już w r. 1628, metryki zachowane są od r. 1674, ślubów i pogrzebów od r. 1689. Orawa po połączeniu z Orawicą staje się spławną dla drzewa. Dowożą też je górale, zwłaszcza z zakopańskich lasów. To toż ogromne stosy desek, łat i obrobionego budulcu zalegają brzegi rzeki i czekają przyboru wody. Przed zbudowaniem kolei szła i sól z Wieliczki na wozach do Twardoszyna, gdzie ją ładowano na tratwy i spławiano Orawą do Wagu. Lud całego Podhala zaopatruje się tu w serdaki, obuwie i t. p. T. nadaje się na centr komitatu, więcej niż Kubin, położony na płdn. krańcu komitatu, o stosunkach geologicznych okolic T. ob. Die Karpathensandsteine und Klippenbildungen zwischen dem Gebirgszuge v. Turdosin bis Arvavaralia. Verh. der k. k. geolog. Reichsanstalt, 1867, p. 240 i Umgegend

Twarda Góra

Twardagóra

Twardawa

Twardica

Twardocice

Twardosławice