pływ rz. Horynki dopł. Irpenia. Wpada do niej odnoga Dniepru Krywa Poczajna. Tuszasiańce, wś, pow. nowoaleksandrowski, w 4 okr. pol. , o 70 w. od Nowoaleksandrowska. Tuszcza, jezioro, w pow. święciańskim, w dobrach Dubrowlany. Wypływa z niego rzeczka, przepływająca pod wsią Mielnicze i Tuszcza i obracająca młyn wodny. Tuszcza 1. wś nad rzką t. n. , pow. święciański, w 4 okr. pol. , gm. Niestaniszki, okr. wiejski i dobra, Chomińskich, Dubrowlany, o 44 w. od Święcian, ma 5 dm. , 57 mk. kat. w 1865 r. 25 dusz rewiz. . 2. T. , zaśc. , pow. święciański, w 4 okr. pol. , gm. , okr. wiejski i dobra skarbowe Świr o 3 w, , o 46 w. od Święcian, ma 2 dm. , 11 mk. kat. Tuszczewle, wś nad Wilią, pow. wileński, w 1 okr. pol. , gm. i okr. wiejski Niemenczyn o 3 w. , o 25 w. od Wilna, ma 6 dm. , 69 mk. kat. w 1865 r. 36 dusz rewiz. ; należy do dóbr Czarny Dwór, Parczewskich, Tuszebin 1. w dokum. Tuszebiny, wś nad Stubłą, pow. dubieński, na pograniczu pow. rówieńskiego, na płn. wsch. od Dubna. W czasie rewizyi zamku łuckiego z 1545 r. własność Czyża Tuszebińskiego Jabłonowski, Rewizye, 50. Podług reg. pob. pow. łuckiego z 1577 r. należy do włości klewańskiej kn. Iwanowej Czartorejskiej, która płaci z 7 dym. , 5 ogrodn. po 2 gr. , w części zaś do Kości Tuszebińskiego, który wnosi z 1 dym. 10 gr. , 2 ogr. po 2 gr. W 1583 r. kn. Jurii Czartoryski z T. płaci z 12 dym. , 4 ogr. , 3 ogr. , a Konstanty Tuszebiński z części T. od 2 dym. , 2 ogr. Jabłonowski, Wołyń, 47, 61, 88, 104. 2. T. , wś, pow. rówieński, gm. Dziatkowicze, par. praw. Zaryck. Tuszemla 1. wś, pow. prużański, w 4 okr. pol, gm. Masiewo, o 36 w. od Prużany. 2. T. , uroczysko, tamże o 60 w. od Prużany. Tuszewicze, wś i folw. , pow. słonimski, w 5 okr. pol. , gm. Szydłowicze, o 5 w. od Słonima. Tuszewo 1. al. Tuszewa, niem. Tusch, dok. Tuschow, Tawsche, Tusschaw, Tuschino, wś tuż pod Grudziądzem, nad koleją do Jabłonowa, pow. grudziądzki, st. pocz. i par. kat. Grudziądz; szkoła 2 klas. bezwyznaniowa w miejscu 1877 r. 2 naucz. , 115 dz. ; 1885 r. 366 ba 306 roli orn. , 36 łąk; 29 dm. , 35 dym. , 195 mk. , 27 kat. , 168 ew. T. zachodzi już w przywileju łowickim z r. 1222 p. n. Tuseph i Narozsne a w przywileju księcia mazow. Konrada z r. 1223 wymieniona jest wś Tuschino, quae Naroschinik dicitur ob. Preuss. Urkundenbuch, I, 35. Nazwy Naroczne i Naroczniki wzięły swe miano od naroku i dowodzą, że może około r. 1000 niezawodnie w Grudziądzu był gród i że na jego posługi wś Słownik Geograficzny T. XII Zeszyt 141. Taszewo była przeznaczona. Choć r. 1223 narocznicy byli już niepotrzebni, jeszcze stara nazwa Naroczna czyli Naroczniki obok, , Tuszewa była w używaniu. Krzyżacy mieli w T. fol. dla owiec; r. 1398 było tu 1213 owiec i 500 skopów. Obszar wynosił 9 wł. i 4 morgi. R. 1604 odnawia ststa grudziądzki Maciej Konopacki przywilej Tuszowa na 12 wł. i 24 morgów, nadając je na lat 40 Olędrom Andrzejowi Papengut, Joachimowi Heikendorf, Tomaszowi Heidebreker, Pawłowi Papengut, Joachimowi Levin, Pawłowi Mollenhauer, Janowi Ankerholz i Dytrykowi Wissen. Od tłoki mają być całkiem wolni. Czynszu mają płacić po 1 fl. 30 gr. od morgi, i to 192 fl. na św. Marcin, a drugie 192 fl na św. Filipa i Jakuba. R. 1618 nadaje Zygmunt III mieszczaninowi Marcinowi Fritz z Grudziądza 1 wł. i 2 1 2 morgi pod Tuszewem, za opłatą 30 gr. od wł. , na lat 40 wol ne od tłoki. Około r. 1667 pobierał prob. ztąd od 12 wł. 6 korcy jęczmienia i tyleż owsa ob. Wizytę Strzesza, str. 174. Za czasów pruskich nastąpiło uwłaszczenie ob. Gesch. des Graudenzer Kr. von Froehlich, str. 337; gdzie są szczegóły. 2. T. , dok. 1321 Tuschaw, dobra ryc. , pow. lubawski, st. pocz. , tel. i kol. Montowo 35 klm. odl. par. kat. Prątnica. Leży nad strum. Pęcherzem, dawniej Prątnicą zwanem; 523 ha 458 roli or. , 24 łąk, 5 lasu; 1885 r. 9 dm. , 30 dym. , 156 mk. , 116 kat. , 40 ew. ; gorzelnia i cegielnia, hodowla bydła holend. rasy. R. 1321 zapisuje bisk. chełm. Mikołaj Ludwikowi z T. 30 wł. nad rz Prątnicą, w ziemi lubawskiej ob. Woelky Urkb. d. Bist. Culm. , str. 138. R. 1452 bisk. chełm. Jan oświadcza, że spór o nowy młyn, który Fryderyk Mortęski i syn jego Ludwik postawili w granicach wsi biskupiej Tynwałdu nad granicą Tuszowa, oddał sędziom polubownym tamże, str. 483. Wizyta Strzesza z r. 1667 1672 opiewa Tuszewo olim Tausch, bona hereditaria Mortęsciana in praesenti possessionis Generosi Francisci Zeleski detrectant quidpiam dare, cum. 15 mensuras siliginis et totidem avenae temporibus Kostkovianis penderent. Possessores antea feudales erant episcopales str. 236 b. . R. 1789 dobra miały folw. i młyn, 10 dymów; dziedzicami byli spadkobiercy Kosowskich ob. Top. Goldbecka. Ks. Fr. Tuszice, po węg. Tussa, wś, w hr. ziemneńskiem Zemplin; kościół paraf. ewang. , uprawa roli, 354 mk. Tuszka, rzka, w pow. święciańskim, przepływa pod wsią Jaceniki. Porów. Tuszcza. Tuszki, ob. Tuszkowy, pow. kościerski. Tuszków, wś, pow. sokalski, 24 klm. na płd. zach. od Sokala, 4 klm. na płn. zach. od I Bełza sąd pow. , st. kol, urz. pocz. i tel. . Na 43 Tuszasiańce Tuszasiańce Tuszcza Tuszczewle Tuszebin Tuszemla Tuszewicze Tuszewo Tuszice Tuszka Tuszki Tuszków