165 gr. katol. 5 rz. kat. 4 izr. , 6 innych wyw. ; 174 Rusinów, 6 Polaków. Par. rz. kat. i gr. kat. w Dolinie. We wsi jest cerkiew i kasa poi. gm. z kapit. 282 złr. Za czasów Rzpltej należała wś do dóbr kor. , pow. żydaczowskiego. W lustracyi z r. 1661 i 1662 Rkp. w Bib. Ossol. , Nr 2834, str. 142 czytamy, , Ta wieś loży w woj. ruskiem, ziemi lwowskiej, pow. żydaczowskim. Posesorem jest Imć Pan Aleksander Żurakowski, chorąży Imć. Pana Leszczyńskiego, krajczego koronnego, za konsensem króla lana Kazimierza Varsavie die 24 aprilis a. 1655 i cesyą przez Imć Pana Macieja Hroszowskiego ma osobę swoją wlaną, także i za intromisyą urzędownie w tęż wieś wziętą. Ta wieś zasiadła na łamie jednym i teraz się pierwszy raz po expiraoyi starych sum przez mas lustruje i do skarbu podaj. Poddanych w tej wsi jest kilku, którzy robią po jednym dniu w tydzień. Czynszu powinni dać po gr. 20. Owsa po macy miary dolińskiej. Prząść półsetek płótna z konopi dworskich. Tych teraz powinności dla ubóstwa ni dąją, jednak feliciori tempore, dawać będą powinni. Urodzaj Zyta kóp 6. Pszenica tu się mi rodzi. Jęczmienia kóp 3, owsa kóp 5. Tatarka się mie rodzi. Siana sterta jedna. Młynek jest o jednym kamieniu, al ten spustoszał. Taxuje się tedy ta krescencya i powinnościami jako to z malej i lichej wioski na zł. 15. Summa prowentu, od którego kwarta do skarbu Rzpltej na świątki do Rawy płacona być ma, facit na rok zł. 15. W Krakowie d. 11 czerwca 1702 r. nadaj August II Aleksandrowi Żurakowskiemu, skarbnikowi halickiemu, towarzyszowi chorągwi syna króla, wieś Tarza Arch. krajowe we Lwowie, C. , t. 479, str. 1690. Według wykazu kwarty na r. 1770 była wieś w posiadaniu Jakuba Sasimowskiego. Kwarta wynosiła 119 złp. 24 gr. Wieś zajął rząd austryacki 24 maja 1785 i przydzielił do dóbr doliniańskich. 4. T. Wielka, wś pow. dolimiański, 21 klm. na płn. płn. wsch. od Doliny sąd pow. , 7 klm. na płd. zach. od urz. pocz, w Sokołowi koło Stryja, Na płd. leży Rachin, na płdzach. Belejów i Czołhany, na płn. zach. Dzieduszyce Małe, ma płn. Sokołów obi w pow. stryjskim i Balicze Podgórne, Korozówka i Łysków wszystkie 3 w pow. żydaczowskim, na wsch. Bołochów, na płd. wsch. Zawadka obie w pow. kałuskim. Płn. zach. część wsi przepływa pot. Turzanka, prawy dopływ Sukiela. Wchodzi tu z Belejowa, a płynie na płn. wsch. do Halicz. Na zach. od Turzanki nastaje pot. Dryzyn i płynie na zach. do Belejowa. Wzdłuż granicy wsch. i płd. wsch. płynie Siwka i zabiera sporą strugą płynącą od płn. ma płd. Na płn. wsch. powstają potoki Żydów i Zbora i płyną la wsch. do Bołochowa. Zabudowania leżą w dolinie Turzanki 811 do 318 mt. wzn. . Wznios. dochodzi ma płd. w lesie t, Widły 369 mt. , a na płn. w lesie, , Mostoczna 397 mt Własn. więk. rzadowa mt roli or. 229, łąk i ogr. 253, past. 60, lasu 3174 mr. ; wł. mm. roli or, 1072, łąk i ogr. 2314, past. 664 mr. W r. 1880 było 289 dm. , 1519 mk. w gm. 1351 gr. kat. , 24 rz. kat. , 144 iw. ; 1385 Rusinów, 2 Polaków, 132 Niemców. Par. rz. kat. w Sokołowie, gr. kat. w miejscu, dek. bolechowski. Do par. należy Belejów. W wsi jest cerkiew p. w. św. Parask wii, szkoła etat, 1klas. i kasa pożyczk, gm. z kapit. 339 złr. Za czasów Rzpltej byta tu żupa solna. Zródła solne odkrył tu Wacław Dzieduszycki i otrzymał ma nie i ma żupę przywilej od Zygmumta Augusta w r. 1553 Dzieduszycki Maurycy Kronika Dzieduszyckich str. 59. Żupa istniała tu do początku XIX w. Rząd nabywszy ją od Broniewskich, kazał zapieczętować. Ob. , Jahrb. der geolog. Reichsanst, t. 26, p. 180. Mac. Lu Dz. Turza, Thura i Thuran w r. 1153, Thuzu 1208, Thure 1218, Thurza 1356, wś, pow. wągrowiecki, o 12 klm. na płn. od Janowca, przy trakcie bitym i drodze żel. gnieźn. na kielskiej, wzn. 108, 7 mt. npm. Graniczy z Domasławkiem, Mokronosami, Srebrną Górą i Piotrkowicami; par. Srebrna Góra, szkoła w miejscu, poczta i st dr. żel. w Domasławku Elsenau; 43 dm. , 366 mk. 352 katol. , 11 prot. , 3 żydów i 614 ha 498 roli, 84 łąk; większą własność 93 ha posiada Ferd. Drews. W r. 1153 Ogeriusz darował T. kla sztorowi w Łeknie, któremu przekazano też dziesięcinę z tej włości; darowiznę zatwier dził w r. 1208 Władysław Odonicz a r. 1218 Honoryusz III Kod. Wielkop. , 18, 63, 101. W r. 1356 opat Herman sprzedał sołtystwo w T. tamże, n. 1348. O dziedzictwo T. rozpoczął spory z klasztorem Wojciech z Modliszewa, lecz przed śmiercią wyznid, że do T. nie ma prawa; to samo zeznali w r. 1448 spadkobiercy jego. Pleban w Srebrnej Górze pobierał po groszu od łanu km. i po 4 trojaki od karczmarzy; w r. 1577 było w T. 6 ślad. os. i 2 zagr. , a około 1620 r. 5 os. i 1 pusty; po r. 1793 rząd pruski zabrał T. i ustanowił w niej domenę, którą następni przeniesiono do Wągrówca. E. Cal. Turza Wielka i Mała niem. Taucree i T. Klein, wś i dobra, pow. niborski, st. poczt. Koschlau i Lautenburg. W r. 1408 mieszka w T. Thurze Otto Kikoł. W końcu togo stulecia mieszka tu Pasko, sędzia ziemski ostródzki. Nadaje on 1486 r. 2 włóki lemańskie niejakiemu Stanisławowi Stenzel ma prawie chełm. E. 1544 zamienia Albrecht Fink z Zybułtowa, sędzia, z Fryderykiem v.

Turyskowicze