osada, jak o tem świadczą znajdujące się na graniach wsi stare mogiły, odnoszące się do epoki scytyjskiej. Na jednej z nich, zwanej Rozkopaną, w czasie kolijszczyzny przygotowywano saletrę i proch. W połowie zeszłego wieku T. była znacznem rokiem pogranicznem, w którem przebywał jeden z gubernatorów rozległych dóbr ks. Lubomirskich. Pobliskie 3mka Złotopol i Mirhorod nie miały wówczas obecnego znaczenia. Z podniesieniem się Złotopola upadły tutejsze jarmarki i osada utraciła prawa miejskie. W 1787 r. od ks. Ksawerego Lubomirskiego T. przeszła do ks. Potemkina, po którym odzieddczył wś gen. Mikołaj Wysocki, następnie własność Piotra Łopuchina, od którego w 1857 r. nabyła ks. Darya Meszczerska, od 1879 r. von Bekka. 2. T. , w dok. Turza, wś nad Ikwą, pow. dubieński, na pograniczu pow. krzemienieckiego, gm. Werba, par. praw. Mińkowce o 3 w. , ma 43 dm. , 873 mk. praw. , 5 kat, 4 żyd. Posiada cerkiew drewnianą p. w. iw. Anny, wzniesioną w 1773 r. przez dziedzica hr. Stanisława Gruję i uposażoną z jego zapisu 28 dzies. ziemi. Podług miejscowego podania wś założona została śród głuchych lasów, w uroczysku Turyanka, przez mieszkańców wsi Wolicy, chroniących się przed zagonem Tatarów. Do 1846 r. właścicielką T. była hr. Marya Gruja, następnie jej zięciowie Rojtarusz i Kielkiewicz, którzy w 1852 r. sprzedali ją Niepokojczyckiemu, a od tego w 1864 r. nabył Julian Turkiewicz. Jego spadkobiercy w 1883 r. sprzedali wś kupcowi dubieńskiemu Bursteinowi, posiadającemu tu około 800 dzies. 3. T. , wś nad rz. Turyą, pow. włodzimierski, na pograniczu pow. kowelskiego, na płn. wsch. od Włodzimierza. Podług rewizyi zamku krzemienieckiego z r. 1545 własność Iwana Chreptowicza, który zobowiązany był do opatrywania jednej horodni zamkowej Jabłonowski, Rewizye, 97. Turya, rzeka, w pow. sosnickim gub. czernihowskiej, lewy dopł. Snowu praw. dopływu Desny. Przybiera od praw. brzegu Brecz i Breczycę. Turyakowo, folw. nad dopł. Piereczuty, pow. miński, w 3 okr. pol, gm. i par. kat. Kojdanów o 5 w. , o 45 w. od Mińska, ma około 5 włók. własność Drzeżyńskich; miej scowość falista, dość leśna, grunta urodzajne, szczerkowe. A. Jel. Turyanowo, osada, pow. miński, w 3 okr. pol. i par. kat. Kojdanów, około 4 włók; należy do domin. Dziahilna Januszkiewiczów. Turyca, wś, pow. sieński, gm. Łukoml o 13 w. , ma 21 dm. , 68 mk. ; zapasowy magazyn zbożowy gminny. Por. Turyszcze. Turyczany 1. w dok. Turyczyn 1570 r. , Turejczyn wś nad Turyą, pow. włodzimierski, w pobliżu granicy pow. kowelskiego, na zach. od Turzyska. Podług reg. pobor. pow. włodzimierskiego z 1570 r. p. Awriło Jakowiczki płaci z Jakowicz, Bobrycz, Owadowa i z Thuriczyna z 45 dym. , 28 ogrod, po 4 gr. , 15 ogrod, po 2 gr. , 1 karcz. , 1 kotła gorzałcz. a kn. Michajło Kurczewicz z Tureyczina, Jaodna i Nowosiołek z 19 dym. , 3 bojar. putn. , 11 ogr. po 3 gr. , 1 koła młyn. , 1 półkoła, 1 karcz. Jabłonowski, Wołyń, 22, 24. 2. T. w dok. Thuriczany, Turycząnty, wś nad Turyą pow. włodzimierski, na płn. od Włodzimierza, posiada kaplicę kat. par. Przewały. Podług reg. pobor. pow. łuckiego z 1570 r. wraz, z Dulebami, Wolą Zahodną i Nowosiołkami należy do kn. Wasilewej Bołozinej. Pobór oddzielnie niewykazany. Reg. pobor. z 1577 r. wykazują wś Turycząnty w pow. włodzimierskim, własność kn. Michajły Kurcewicza wraz z wsiami Niegodne i Nowosiołki. W 1683 r. tenże kn. M. Kurczewicz wnosi z części sioła T. z 7 dym. , 2 ogr. , 1 koła waln. , 1 2 popa. Druga część wraz z wsiami Duleby i Wo liczą była w arendzie Macieja Wygnańskiego Jabłonowski, Wołyń, 34, 73, 123. J. Krz. Turyczyn, wś, pow. newelski, przy drodze z Połocka do Newla o 30 w. , gm Stajki, 6856 dzies. ziemi dwors. ; miejscowość wzgórzysta. Około 1760 r. własność Krzysztofa Tyszkiewicza, później Chrzanowskich. Turyczyn, ob. Turyczany. Turyczyno, jezioro, w pow. połockim, jedno z grupy jezior, z których wypływa rz. Połota prawy dopł. Dźwiny. Turyewo, okolica, pow. sieński, gm. Kokowczyn, ma 19 dm. , 129 mk. Turyhowski staw, uroczysko na gruntach wsi Mikitycze, pow. dubieński. TuryjRoh, uroczysko błotnistoeśne, w Pińszczyźnie, w okolicy Moroczna ob. Rewizya puszcz, str. 10. Turyjsk, ob. Turzysk. Turyk, Thurik, wś, w hr. liptowskiem Węgry, ma kościół kat. fil. , 261 mk. W zachodniej stronie wsi znajduje się po polach wiele różnych skamieniałości. Jest też jaskinia, w której gnieżdżą się puszczyki. Turykowicze, ob. Turkowicze. Turylcze, wś, pow. borszczowski, 13 klm. na płd. wsch. od Borszczowa sąd pow. , 9 klm. na płd. od urz. poczt. i tel. w Skal. Na płn. zach. leży Muszkatówka, na płn. Iwanków i Słobódka Turylecka, na wsch. Podfilipie, na płd. Wierzbówka i Sapahów, na zach. Wołkowce i Słobódka Muszkatowiecka. Północną część obszaru przepływa potok Dubeniecki, prawy dopł. Zbrucza. Środkiem obszaru płynie potok Trostenecki, również do Turya Turyczany