część 8 dm. , 80 mk. a 2ga 12 dm. , 120 mk. Na początku XVI w. dziesięcinę pobiera plebm w Krzymowie. Kolędę dąją kmieci po groszu, zagrodnicy i karczmarze po pół gr. Łaski, L. , B. , I, 244. W r. 1679 we wsi Tury Jakub Mężeński płaci od 1 4 łanu a Jan Grodziecki od 2 łan, i 3 zagr. bez roli PawMski, Wielkop. , I, 230. Br. Ch. Tury i wś i ferma, pow. wołkowyski, w 5 okr. pol, gm. Pieski, o 25 w. od Wołkowyska. 2. T. , wś, pow. ihumeński, w 2 okr. pol. smiłowickim, gm. i par. prawosł. Wierchmień, w okolicy Szypian, o 32 w. od Ihumenia. Za poddaństwa należała do dominium Szypiany Moniuszków; ma 5 osad; grunta lekkie. 3. T. , wś nad odnogą Horynia, pow. mozyrski, w 3 okr. pol. , gm. Chorsk o 4 w. , o 3 w. od mka Dawidgródka, 44 w. od Turowa, 179 w. od Mozyrza. A. Jel Tury mylnie Turka wś, pow. bracławski, okr. pol, gm. i par. Niemirów. Należy do klucza niemirowskiego, dawniej Potockich, Strogonowych, dziś Szczerbatowych. Porow. Tury, karczma na obszarze Wróblowic, pow. drohobycki. Turya, jezioro, w pow. drysieńskim, w dobrach Sarya. Turya 1. rzka, w gub. grodzieńskiej, dopływ Żelwy al. Zelwianki. 2. T. , rzeczka, w gub. mińskiej. Zaczyna się w pow. słuckim, za wsią Zaturie, płynie w kieranku zachodnio płn. około wsi Biełki, Buczno, Mosiewicze, Rudniki, odtąd zwraca się na wschód, płynie puszczami pod Hutę, i przyjąwszy z prawej strony rzkę Łotwę, wkracza w powiat ihumeński i naprzeciwko wsi Kościeszy ma ujście. Długość biegu około 26 w. Przybiera nadto rzkę. Charczówkę. 3. T. , rzka, pow. rzeczycki, w bagnach zategających okolice Chabna, Hliniszcze, Ohorodniki, Użyniec, w obrębie gm. Jurewicze; skanalizowana poprzednio w stronę płd. ku Prypeci, a ostatniemi czasy przez gener. Żylińskiego na płn. przez rzkę Chabeńkę do Wici i na płd. do rz. Unisi, obu lewych dopł. Prypeci. Przybiera rzkę Lisawę. 4. T. , rzka, w pow. drysieńskim, w dobrach Sarya, dopływ Saryanki. 6. T. , rzka, w pow. czerykowskim, ob. Tureja. 6. T. rzką, w pow. fidzkim, ob. Turejka. Turya 1. folw. , zaśc. , kolonia żydowska, karczma i dobra skarbowe nad rzką Turejką, pow. lidzki, w 3 okr. pol. , gm. i okr. wiejski Szczuczyn, o 61 w. od Lidy; 69 mk. , w tem 48 żyd. w 1866 r. 26 dusz rewiz. żydów rolników. 2. TT. , wś i folw. , pow. czerykowski, gm Krasnopole. Wś ma 40 dm. , 284 mk. ; folw. , dziedzictwo Makowieckicb, 966 dzies. 620 lasu, 90 roli, 100 łąk; karczma. Turya 1. rzka, w pow. czehryńskim, prawy dopł. Wielkiej Wysi. Płynie od Łebedyna i Łebedyńskiego monasteru, na Żurawkę, Turyę, Listopadówkę i pod Złotopolem, nawprost mka Nowomirhorodu pow. elizawetgradzki gub. chersońskiej ma ujście. W lesie łebedyńskim przybiera ruczaj Dereczyn. 2. T. , rzka, dopływ rz. Sobi w pow. lipowieckim czy hajsyńskim. 3. T. al. Kostarówka, rzka, w pow. radomyskim, wypływa z błot przy wsi Tołsty Łes i uchodzi do Prypeci. 4. T. , rzeka, w gub. wołyńskiej, prawy dopł. Prypeci. Bierze początek w pow, włodzimierskim pod wsią Zaturce, płynie na Chołopicze, Oziutycze, Dominopol, po za któ rą na pewnej przestrzeni stanowi granicę od pow. kowelskiego, mija wś Turyę i Popówkę, po za którą wkracza znów do pow. włodzi mierskiego, oblewa Błażeników, Jagodno, Tu ryczany, Duliby, do Kulczyna stanowi po wtórnie granicę pomiędzy pow. włodzimier skim i kowelskim, poczem ostatecznie wkracza w pow. kowelski, przepływa przez Turżysk, Sielec, Haruszę, Zadyby, Horodelec, Kowel, Werbki, Bachowo, Huszczyn, Dorotyszcze, Niesuchojeże, Komarowo, Sołowiewo, Milce, Datyń, Michnówkę, Chociszów i pod wsią Szczytyn ma ujście. Płynie na przestrzeni 165 w. podług Winc. Choroszewskiego, zrazu w kierunku płd. zach. , po za wsią Błażeników skręca na płn. , poczem przy Turyczanach przybiera nagle kierunek wschodni, poczem od wsi Harusza płynie w kierunku pin. płn. wsch. Szeroka do 16 sażeni, głę boka około 3 stóp; dno ma bagnistej brzegi niskie. Płynie śród błot i łąk, oddzielając w biegu wiele ramion i odnóg. Pod Kowlem staje na początku grudnia, puszcza zaś pier wszych dni marca. Spław ma w porze wio sennej od Turzyska, latem zaś od wsi Niesuchojeże. Przybiera wiele strug, z których ważniejsze od praw. brzegu Przedzielna i Głuszyca właściwie ramię, od lewego Berezka i Krutycz również ramie, oddzielające się po za Datynem. J. Krz. Turya 1. wś nad rzką t. n. , dopł. Wysi, pow. czehryński, na pograniczu pow. elizawetgradzkiego gub chersońskiej, w 3 okr. pol, gm. Łebedyn, o 90 w. od Czehrynia, o 6 w. na płn. od Złotopola, ma 1606 mk. Podług Pochilewicza w 1808 r. było tu 212 osad i 1861 mk. a w 1863 r. 2219 mk. chrześcian i 1372 żydów. Była tu gorzelnia i cegielnia. Część wsi od strony mka Złotopola nazywa się Nikołajówką. Znajduje się tu cerkiew paroch. , p. w. N. M. P. , wzniesiona w 1868 r. na miejsce dawniejszej z 1780 r. i uposażona 78 dzies. ziemi, oraz cerkiew filialna do 1843 r. również paroch. Wożniesieńska, z drzewa wzniesiona w 1766 r. Uroczyska noszą nazwę; Bohorochowicz i Czołnówka. Jestto dawna Tury