pińskoturowskiego w ogóle są mocno pogmatwane i nie dają się wyjaśnić z podań kronikarskich. To pewna, że dzielnica ta podlegała często władzcom sąsiedniego Wołynia a następnie Litwy. Imię Rościsława jakoś się zaciera, a w 1229 r. na Pińsku i zapewne na T. , z ramienia kniaziów wołyńskich Daniły i Wasilka, siedzi Włodzimierz Rurykowicz, którego starał się rugować ztąd Michał Wszewołodowicz z kn. czernihowskich. Temu Michałowi pomagała Litwa, ale przemógł kn. Daniło. Później jednym z głośniejszych był kn. Jerzy Włodzimierzowicz piński, znany pod nazwą Dobrego 1292 r. . Niedługo potom Polesie zajęła Litwa i kniaziowie udzielni drobniejąc stopniowo, stali się nareszcie poddanemi nowego państwa, chociaż potem królowie w przywilejach wyróżniali niekiedy ich rodowitość wyrażeniem, , przodek nasz. W tym czasie T. niknie na czas pewien kart dziejowych. W 1390 r. Tatarzy Perekopscy spustoszyli T. do szczętu, a dotąd lud okoliczny pokazuje w pobliżu uroczysko, zw. TurhanRoh, na którem miało być ich główne obozowisko. Drugi napad nastąpił w 1502 r. , T. znów uległ spustoszeniu, a Tatarzy pociągnęli ztąd pod Słuck i Nowogródek i gościli tam do 1503 r. Powracających z łupami zimą poraził na głowę na błotach Hryczyńskich Siemion Olelkowicz Słucki. Pod koniec XV w. widzimy na T. i Mozyrzu głośnego w dziejach kn. Michała Glińskiego. Gdy tenże przeniewierzył się królowi, Zygmunt I odebrał r. 1508 mu dobra i dzierżawy i rozdał innym. Wtedy T. otrzymał kn. Konstanty Ostrogski. wiodący swój ród od linii kn. turowskopińskich. W 1514 r. Ostrogski oddaje T. w dożywocie żonie swej Tacianie Siemionównie ob. źródła do Dz. Pol. Malinowskiego, oddział V. W 1521 r. T. po raz trzeci nawiedzili Tatarzy, a w 1535 r. wojska cara Iwana Groźnego, pod dowództwem wojewody Teodora Telepniewa Owczyny, zajęły i zniszczyły T. z okolicą. Nie znamy daty śmierci wdowy po Ostrogskim on sam 1533 r. ale w 1574 r. siedzi tu młodszy syn hetmana Konstanty Wasil, wwda kijowski, u którego pod tę porę był w goscinie pamiętnikarz białoruski Teodor Jewłaszewski, podsędek nowogródzki, pertraktując w rzeczy intromitowania ojca swego władyki pińskiego do dóbr władyczych turowskich, zajętych w skutek jakichś kolizyi przez kn. Konstantego. Jewłaszewski nic nie wskórał, wszakże później, gdy Jewłaszewscy dopomogli księciu do odzyskania Ostroga zatradowanego w procesie z bratową Eljaszową Beatą z Kościeleckich, przyszło do zgody i kniaź przypuścił władykę do używania praw w Turowie ob Pamięt. T. Jewłaszewskiego, wyd. T. Lubomirskiego, itr. 24 25. Po wygaśnięciu kn. Ostrogskich w 1620 r. w osobie Janusza, kaszt. krakowskiego, T. władali kolei Sapiehowie, Potoccy, Sołohubowie i in. W 1648 zajęli T. Kozacy, których w 1649 r. napadł tu hetman Janusz Radziwiłł i wyciął. W 1655 r. zajęły T, wojska ruskie pod Chowańskim i trzymały go do 1660 r. W 1671 r. dzierżawcą T; , leżącego w pow. pińskim, był niejaki Wincenty Serwili i jego to, wespół z podstarosta Janem Blockim, pozywali mnisi miejscowego monasteru borysohlebskiego za napad zbrojny. Dekret trybunału zapadł 29grudnia, skazujący gwałtowników na banicyą i zapłaceni mnichom 2370 złp, ob. Akty wyd. Wil. Arch. Komiss. , t XV, Nr. 190. Nie wiemy z pe wnością o schedzie starościńskiej w T. , repartycya jednak wojskowa z 1717 r. wymienia króle wszczyznę Turowicze, w pow. mozyrskim, płacącą 165 złp. hyberny na wojsko Vol. Leg. , t. VI, str. 375. W czasie przyłączenia do Rossyi w 1793 r. częścią władali Sołohubowie, część zaś skarbową rząd zaraz oddał w nagrodę generałowi Sielahinowi. Wkrótce spekulanci angielscy, zawiązawszy towarzystwo w celu wyzyskania bogactw przyrodzonych Polesia, odkupili udział Sołohubów w T. za 800000 rub. asyg. i częsć Sielahina za 56000 rub. Atoli gospodarstwo rabunkowe przybyszów, zasadzające się na wyniszczeniu lasów, trwało zaledwie trzy lata, bowiem cesarz Paweł kazał zwrócić sumę przedsiębiorcom i część Sołohubów wziąść na skarb, pozostałość zaś po Sielahinie nabył obywatel Lenkiewicz, a potem miał tu własność Tadeusz Antoni Mostowski. Po usunięciu kompanii angielskiej, rząd ustanowił narazie administracyą dóbr turowskich, powierzając ją miejscowym obywatelom, którzy zawiedli zaufanie, dopuszczając się nadużyć, z czego się wywiązały procesy długo trwające. W 1829 r. Kazimierz Kontrym, zwiedzając Polesie, był w T. i uwagi swoje o kompanii angielskiej tudzież sprawie miejsoowych obywateli podał w broszurze pod tyt. Exkursya sir. 9 11. W T. do niedawna mieli schedę Komarowie. W 1875 r. nabył część miasta z 60 włókami ziemi Ludwik Narejko i pobudował tu młyn parowy. Założenie władyctwa turowskiego zapewne sięga początków chrześciaństwa. Pierwszym znanym władyką turowskim jest Joachim 1146 r. . Spis władyków turowskopińskich, choć niekompletny, podaje archimandpyta Mikołaj w Historyi eparohii mińskiej str. 52 56. Za Kazimierza W. patryarcha konstantynopolski poddał metropolicie halickiemu Antoniemu władyctwo turowskie. Następnie Witold podniósł upadające władyctwo pińskoturowskie około 1416 r. , po odbytym soborze władyków

Turów