Wareg Tur jest zwykłą etymologioczną legendą. Rzeka Prypeć na niektórych dawnych mapach zwaną bywa Tur Lelewel. Jaroszewicz podaje, bez powołania źródeł, rok 1094 jako datę założenia T. ,, Obraz Litwy, t. I, str. 36. Najwcześniejsza autentyczna wiadomość o tej dzielnicy odnosi się do r. 1013, kiedy Włodzimierz I, ks. kijowski oddał ten obszar Światopełkowi, synowi brata swego Jaropełka. Temu to Światopełkowi przywiózł żonę do T, świętobliwy Rejnbern, pasterz świeżo utworzonego biskupstwa kołobrzeskiego. Rejnbern, osiadłszy na dworze Światopełka w T. , szerzył chrześciaństwo. Trwało I to do chwili, w której Włodzimierz, podejrzywając Światopołka o knowanie z Bolesławem Chrobrym, wtrącił godo więzienia wraz z żoną i Rejnbernem. Ton ostatni zakończył życie w więzieniu, Światopełk zaś po nagłym prawie zgonie przybranego ojca Włodzimierza w 1015 r. wydostawszy się na wolność i uśmierciwszy braci Borysa i Światosława, zasiadł na wielkoksiążęcym tronie kijowskim. Po upadku Światopełka T. , wchodzący w skład księstwa wołyńskiego, otrzymał Jaropełk, wnuk Jarosława, a syn Izasława, w. ks. kijowskiego. Tego Jaropełka pozbawił dzielnicy stryj Wsiewołod Jarosławowicz, w. ks. kijows. , około 1085 r. , poczem krótko władał księstwem wołyńskiem i T. Dawid Igorowicz, aż w 1086 r. wraca tu znowu ułaskawiony Jaropełk, atoli w kilka dni ginie z ręki mordercy Następnie władał w T. starszy brat Jaropełka ŚwiatopełkMichał, usunięty z Nowogrodu, który z kolei po śmierci stryja swego Wsiewołoda objął w. ks. kijowskie w 1093 r. , niewypnszczając jednak Turowa. Ów Światopełk Izasławowicz zesłał na wygnanie do T. pobożnego Jana, ihumena pieczerskiego, lecz wkrótce pozwolił mu powrócić do Kijowa na wstawienie się Włodzimierza Monomacha, natenczas kn, smoleńskiego i czemibowskiego. Światopełk zostawszy w. księciem panował w Kijowie do 1113 r. , a po nim wziął berło Włodzimierz Monomach. Nie wiadomo z pewnością ozy za życia Monomacha lub też zaraz po śmierci jego, mianowicie od 1125 r. posiadał dzielnicę turowską syn jego, późniejszy w. ks. kijowski Wiaczesław Włodzimierzowicz; musiał on jednak ustąpić T. w 1182 r. synowcowi swemu Izasławowi Mśoisławowiczowi, wziąwszy w zamian udział w Perejasławiu za Dnieprem. W czasie władania T. Izasława w 1138 r. zmarł tu przybyły z rozprawy wojennej w. ks. kijowski Jaropełk Włodzimierzowicz. Izasław Mścisławowicz w walce z kn. połockimi zagarnął Mińsk i wcielił do księstwa turowskopińskiego. Była to najświetniejsza doba dla T. Około 1146 r. Wiaczesław zająwszy T. , wyrugował ztąd kniaziów wołyńakich, ale go wygnał niezwłocznie Izasław, a z nim i władykę turowskiego Joachima, podejrzanego zapewne o nieprzychylność. Togo Joachima historycy cerkwi mianują pierwszym władyką turowskim, chociaż prawdopodobnie istniało tu władyctwo daleko wcześniej. Wiaczesław pogromiony i pozbawiony Turowa, otrzymał jako wynagrodzenie Peresopnicę i Dorohobuż z udziału wołyńskiego; w końcu zasiadł na tronie kijowskim. Wówczas w T. z ramienia Jerzego Suzdalskiego, zasiadł chwilowo głośny Andrej Jurjewicz, , Boholubski. Pe nim znowu rychło siadł tu Jarosław, syn Izasława Mścislawowioza, a w 1154 r. również chwilowo Światosław Wsiewołodowicz z rodu władców czernikowskich. Kiedy w 1155 r. Jerzy, ks, suzdalski, opanował tron wielkoksiążęcy, usunął Światosława za Dniepr, a T. z Pińskiem oddał synowi Borysowi; drugi zaś syn jego Andrzej Boholubski otrzymał Wyszogród pod Kijowem. We dwa lata po śmierci Jerzego Suzdalskiego Borys i Andrzej stracili swe udziały. Wtedy to 1157 r. zajechał T. Jerzy Jarosławowioz, wnuk ŚwiatopełkaMi chała, zalecający się zarówno charakterem i odwagą. Gdy Izasław Dawidowicz, kn. czernihowski, wdarłszy się do Kijowa, chciał zawładnąć T. , kn. Jerzy stawił opór sprzymierzonym kniaziom. Kiedy z kolei upadł w Kijowie Izasław Dawidowicz, a na jego miejsce wdarł się tam Rościsław Smoleński, kn, wołyński Mścisław uderzył powtórnie ze sprzymierzeńcami na Turów. Jerzy bronił się przez kilka tygodni, aż go nareszcie osłonił kn. kijowski Rościstaw. Odtąd władając spokojnie udziałem swym, mógł go przekazać potomkom. Następcą jego był syn Światopełk około 1162 r, , który wraz z innymi kniaziami sąsiedniej ziemi krywiczańskiej poszedł wojować siedzącego na Słucku Włodzimierza Mścisławowicza, z rodziny kniaziów turowskopińskich; Włodzimierz wyparty ze Słucka, schronił się do Kijowa pod skrzydło brata Rościaława, niewiadomo jednak czy Słuck był przyłączony do ks. turowskiego. Światopełk Jurjewicz w 1168 r. chodził wyprawą razem książęty wołyńskimi na Połowców. On to wygnanego z Halicza przez ojca i przybyłego do T. na schronienie Włodzimierza Jarosławowicza odesłał do Smoleńska Karamzin t. III, przypis. 78 a umierając w 1190 r. zostawił księstwo do podziału między dwóch braci swoich. Udział turowski wziął Hleb, a piński Rościsław. W kilka lat jednak po śmierci Hleba ks. turowsko pińskie stanowiło znowu jedną dzielnicę pod Rościsławem, o którym jeszcze są wzmianki kronikarskie w 1228 r. , w którym wojował kniaziów Romanowiczów wołyńskich Daniela i Wasilka. Dzieje ks.

Turów