inflanckiej. Lasy zajmują do 58000 dzies. , t. j, około 287o ogólnej przestrzeni. W 1871 r. było w okręgu bez mta 48871 mk. 87 prawosł. , 196 katol, i 172 żydów; resztę stanowią protestanci, Główną masę ludności stanowią Łotysze, których w 1863 r. , na o golną liczbę 45628 mk. , było 43579, obok 1950 Niemców, 56 Ruskich, 8 Litwinów, 2 Polaków i 33 innej naród. Mieszkańcy prawie wyłącznie zajmują się rolnictwem, W 1874 r. zebrano 21400 czet. pszenicy ozimej, 3000 jarej, 77000 żyta, 60800 owsa, 69300 jęczmienia, 7250 innych zbóż jarych i 68900 czet. kartofli. Hodowla bydła nie zbyt rozwinięta, podobnie jak i przemysł fabryczny. W 1874 r. było 45 zakładów, produkujących za 564429 rs. , w tej liczbie 14 gorzelni 517617 rs. , 9 browarów piwnych 18577 rs. , 4 miodosytnie 616 rs. , 14 cegielni 21300 rs. i 4 wapielnie 6318 rs. . Pod względem administracyjnym okrąg dzieli się na dwa powiaty tukumski i talseński. Po pierwszego należą parafie tukumska, neuenburska i auceńska, do drugiego zaś kandawska, zabelnska, talseńska i arluweńska. Kościół paraf, katolicki znajduje się w Liwenhofie, z kaplicą filialną w Tukumie. J. Krz. Tukkunshof, dobra prywatne, w okr. i pow, hazenpockim, par. amboteńska Kurlandya. Tukłęcz 1. wś nad rzką Czarną, naprze ciw Rytwian, pow, stopnicki, gm. Oględów, par. Koniemłoty, ma 33 os. , 530 mr. Wcho dziła w skład dóbr Łubnice. W 1827 r. 30 dm. , 236 mk. W połowie XV w. wś T. , w parafii Koniemłoty, własność klasztoru Św. Krzyża, miała 8 łan. km. , z których płacono czynszu po jednej grzyw. , 30 jaj, 2 koguty, sery Długosz, L. B. , III, 239. Według reg. pob. pow. wiślickiego z r. 1579 kaszt, bełzki płacił od 8 osad, 3 łan. Pawiński, Małop. , 229. 2. T. , wś, w par. Witonia pow. lęczycki. Istniała na początku XVI w. , później znikła Łaski, L. B. , II, 488. Br. Ch Tulacin al. Tulatyn, wś i folw. , pow. pińskij w gm. Stawok, o 16 w. od Pińska par. kat. . Wś ma 61 mk. ; folw. , dawniej Skirmuntów, obecnie Michałowskich, 315 dzies. Tulaki, przys, do dóbr Kulozyce, w pow, Samborskim Tułaniu, uroczysko, pow. słonimski, w 1 okr. pol, o 79 w. od Słonima. Tulanka, ob. Tulonka. Tulatycze, wś i dobra, pow. kobryński, w 4 okr. pol. , gm. Oppl, a 67 i 69 w. od Kobrynia, przy drodze chomskomotolskiej. Tulatyn, ob. Tulacin. Tulce, wś koso. i dwór, pow. i dek. średz ki, o 8 klm. na płd. od Swarzędza, przy ujściu Chrząściny do Maskawy dopł. Warty, na starym trakcie z Poznania do Środy, par. i szkoła w miejscu, poozta I st. dr żel na Gadkach Gondek. Wś ma 23 dm. , 191 mk. kat. i 268 ha 244 roli, 11 łąk. Dwór z fol. Zadębami ma 18 dm. , 228 mk 211 kat. , 17 prot. i 673 ba 478, 59 roli, 16 łąk, 159 lasu, 19 4i nieuż. ; czysty doch, z ziemi 6275 mrk; gorzelnia parowa, chów owiec i bydła roboczego; właścicielem jest Alfred hr. Yon Radolio. Kościół p. w. Narodzenia N. M. Panny, miał wystawić około r. 1140 Piotr Dunin, jak podaje Długosz Hist. , II, Ig. Dwóch plebanów miejscowych, którym kmiecie w fłowoaoh składali po fertonie, wspomina dok. z r. 1871 Kod. Wielkp. , n. 1648; pleban miejscowy i wikary występują równocześnie w r. 1393, a w n 1397 pleban i kapelan Akta gr. wielkp. , I. W r. 1363 biskup pozn. Jan w porozumieniu z plebanem Marcinem i patronem dziedzicem Mikołajem zamienił swą dziesięcinę w Płowoach, na dziesięcinę, którą kościół tulecki pobierał dotąd w Bożaoinio Kod. Wielkp. , n. 1496. Między r. 1613 i i538 dziedzic Łukasz Górka, kasztelan pozn. , ststa wielkop. , w końcu bisk. kujawski, wystawiwszy nowy kościół murowany, istniejący dotąd, w stylu ostrołukowym, wcielił go do kollegiaty w Kurniku. W r. 1580 istniała znów odrębna parafia tulecka. Jedynym w kościele zabytkiem przeszłości jest nagrobek marmurowy, wyobrażający rycerza w zbroi, z herbem Korzbok około głowy i napisem poświęconym pamięci Leonarda Modrzewskiego f 1694. Dziedzice Wałknowscy h. Wierusz zaprowadzili w r. 1733 istniejące dotąd bractwo Pocieszenia N. M. Panny. Na plebanii stał niegdyś maleńki obelisk kamienny, jako znak graniczny wojew. kaliskiego od poznańskiego; w XVI w. szła granica między Bylinem i Kleszczewem, o pół mili na wschód od T. Parafię, liczącą 2100 dusz, składają Bylino, Gadki, Gowarzewo, Komorniki, Krzyżowniki, Robaków, Śródka, Synowice, Szewce, Tanibórz, Zadęby i Żerniki; osadu, Podanin znikła bez śladu; Zadęby powstały w nowszych czasach. Sokoły paraf, znajdują się w Gowarzowie i T. Szkołę w T. wspominaji wizyty z r. 1628 i 1696. Około tego czasu istniał szpital kościelny, uposażony ogrodem i 2 łąkami, z których jedna w Mokrym lesie, przy granicy Żernik; dzisiejszy powstał oko ło r. 1784. Pierwszymznanym dziedzicem był wr, 1363 Mikołaj, patron kościoła tnleckiego. Między r. 1386 i 1398 dziedziczyli T. bracia Pasko i Mirosław. Po r. 1391 występuje wdowa po Mirosławie Borzysława i wdowa po Pasku, pani Świętosława, siostra Świętopełka z Garb. Borzysława pozywała w r. 1398 Wojciecha, podczaszego kaliskiego Akta cr. wielkp. , I, 1869, 1399. Ten Woj ü Tukkumshof Tukkunshof Tukłęcz Tulacin Tulaki Tulanka Tulatyn Tulce