wł. ; 1 gił tuchomskich jest największą ze znanych I ców protestantów, wcielony był około r. 1564 rał ztąd mesznego 66 fl. ; we wsi było 18 kai, j 212 ew. str. 5. 2. T. , niem. Adelig Gross Tuchen, dobra ryc, tamże, 370 ha 224 roli or. , 50 łąk; 10 dm. , 20 dym. , 1 mk. kai, 379 ew. , z których na fol Aleksanderhof przypada 12 mk i i dm. , gorzelnia, fabryka sera. R. 1329 posiadał Kazimierz Ohocimirus, Godzimirns, Kotzmirus z T. ziemię Tuchomską i zamek Tuchom; od niego to zwali Krzyżacy wś tę Gotszmersztuchin. R. 1335 jest on sędzią po lubownym między opatem oliwskim a ryce rzem Racesławem z Jesiony o Lupowskie je zioro. W tym roku występuje jako świadek aktu, którym Otton, komtur słupski, nadaje Augustowi Hermanowi za 4 wł. w ziemi Sambinów wś Studzienice. R. 1345 nadaje w po łudniowej części swych posiadłości 44 włóki, Oiemnem zwane Zemno, Zemmen, Bładze Wi sławowi, za co ma służyć koniem wartości 7 grz. , a Henrykowi de Rosen Modrzewo, za co ma służyć koniem wartości 10 grz. R. 1385 otrzymują Krzyżacy od Wartysława młodszego i Bogusława, książąt szczecińskich, za 3000 grz. w zastaw ziemię Tuchomską, mia nowicie Ciemno, Trzebiatkowy, Modrzewo, Tuchomie, Tuchomko, Tągomie i Kotkowy. R. 1400 nadaje wójt bytowski Jakub t. Rinach wiernemu słudze Staneken sołectwo w T. i 4 włóki na prawie chełm. Za to ma wś osadzić i czynić konną służbę wojenną ob. Cramer Gesch, der Lande Lauenb. u. Buetow, II, 196. Wedle rejestrów z r. 1437 zawierała wś 40 włók czynsz. , z których pła cono po 10 skojców i 2 kury. Było 12 włók pustych. Karczmarz płacił 5 wiardunków, młynarz 9 grz. Cały czynsz wynosił 22 grz. i 10 skojców, 1 kopę jaj i 16 kur str. 300, mio du zaś 2 1 2 pockoff i 2 rantczken str. 304. B. 1658 jest tu 1 sołtys, 6 gburów 3 miej sca puste, 2 zagrod. , 1 młynarz daje 120 kor oy, 1 karczmarz; dalej 2 konie, 22 woły, 14 krów, 2 jałowice. R. 1662 jest 1 sołtys na 5 włókach, 7 gburów, każdy na 3 wł. , 1 gburstwo puste, 1 wł. posiadał karczmarz; mły narz daje 2 łaszty żyta a za świnie karmne 6 kor. żyta; 3 zagrodników na l1 2 gburstwo ma pastor luterski. Kś. Fr, Tuchomko, niem. KL TuchomerSeb, Jezio ro, w pow. kartuskim, , na wschód od jez. Tuchomskiego, przez które się wije struga Strzelinka. Kś. Fr. Tuchomko, niem. Klein Tuchom, dobra na Kaszubach, nad jez. Tuchom, pow. kartuski, st. p. i par. kat. Ohwaszczyn; 521 ha 274 roli or. , 28 łąk, 9 lasu; 14 dm. , 27 dym. , 157 mk, 143 kat. , 14 ew. ; hodowla bydła. Wpołudu. stronie wsi leży mogilisko, zajmujące znaczny obszar wyżyn przylegających do jez. Tuchomskiego z płd. jego strony. Gromada mo w Prusach królewskich. Liczą przeszło 100 mogił Są one skupione nad brzegiem jeziora, a rzednieją od tego miejsca i rozchodzą się promieniami. Od zach. mogilisko to przecina wąwóz z potoczkiem b. n. , płynącym do jez. Tuchomskiego. Dalej za wąwozem występu ją znowu takież mogiły pomiędzy wsiami Tokarami, Czeczewem i Warzenkiem, gdzie już leżą na obszarach gruntów tej wsi. Całe mo gilisko tuohomskie jest mało badane, prze ważnie wcale nienaruszone ob, Objaśn. do mapy Ossowskiego, str. 26 i Behla Die Torgesoh. Rundwaelle, str. 190. T. powsta ło niezawodnie na miejscu zaginionego Nywadowa, który r. 1288 ks. Mestwin darował cystersom w Oliwie ob. Zeitach. d. Westpr. Gesch. ver, 16 Kś. Fr. Tuchomskie jezioro, niem. TuchomSee, jezioro, w płn. części pow. kartuskiego, wzn. 141 mi npm. Ciągnie się z płn. na płd. , ma około 2 3 mili dług. i 1 2 mili szer. ; obszaru 359 mr. Po jego wsch. stronie leży Warzenko, po zach. Tuchomko. Z jeziora wypływa Strzelinka, dopł. Raduni. Ks. Fr, Tuchorskie Holendry 1. Stare, urzęd. AltTuchorm Hauland. pow. babimoski, o 7 1 2 klm. na płn. zach. od Wolsztyna par. proi, przy dr. żel. do Zbąszynia, nad rzeczką, spły wającą do Borujki dopł. Obry; par. kat. i poczta w Tuchorzy, st. dr. żcL w miejscu; mają 51 dm. , 321 mk 14 kat. , 307 proi i 611 ha 350 roli, 68 łąk, 172 lasu. 2. T. H Leśne, urz. Tmhorze Waldhanlaud, o 10 kim. na płn. zaoh. od Wolsztyna, na lew. brzegu Borujki; 20 dm. , 108 mk. 23 kat. , 85 proi i 58 ha 54 roli, 2 łąk. 3. TH. Nowe, urz. NeuTuchiorze Hauland, o l0 klm. ku płn. od Wolsztyna, w międzyrzeczu Dojoy i Bo rujki, z osadą Berghauland 4 dm. , 26 mk. tworzą okrąg wiejski, mający 34 dm. , 226 mk. 40 kai, 186 prot. , i 311 ha 205 roli, 21 łąk, 66 lasu. F. Cal Tuchorza, urzęd. Tuąhorze, Thugorse w r. . 1311, Tmhora 1564, wś kość. i dwór, pow. babimoski, dek. grodziskii o 9 klm, na płn. zach. od Wolsztyna par. prot. , par. kat, , szkoła i poczta w miejscu, si dr. źeL na Starych Holeu drach T. o 2 klm. Wś 25 młynem Borujką 2 dm. , 12 mk. tworzy okrąg wiejski, mający 42 dm. , 320 mk 232 kai, 88 prot. i 270 ha 161 roli, 42 łąk, 22 lasu. Dwór z leśniczówką Friedrichshorst, ma 17 dym. , 270 mk. 206 kai, 64 proi i 1645 ha 578 roli, 98 łąk, 13 pasi, 810 lasu, 29 meuż. , 16 61 wody; czysty doch, z ziemi 7067 mrk; gorzelnia parowa i młyn parowy; uprawą chmielu. Kościół p. w. św. Trójcy założyli wr. 1543 i uposażyli dziedzice wsi Ossowscy; zaniedbany przez późniejszych dziedzi Tuchomko Tuchomko Tuchomskie jezioro Tuchorskie Holendry Tuchorza