nego 2, z Karszyna 4, z Parszczenioy 1; kar; czmarze z Swornigaoi 3, każdy po tygodniu. Rybaków z Swornigaoi 18, po jednemu na ty. dzień. Bruska bartników 15, po 2 na każdy j tydzień; sołtysów 3 z Brus, z Kosobud l, j z Cycków 2, leman 1 z Brus, młynarz naj Czernicy, karczmarz 1, młynarz Prądzyński 1, każdy po tygodniu; karczmarzów 4 z Brus, z Cycków 2, z Kosobud 2, z Drzewicza 2, z Męczykała 4, każdy po tygodniu; pustkowianie z Trzemeszna 2 ogrodnicy, z Męczykała 1, z Drzewicza 1, z Kosobud 3, z Czyczków 3, z Brus 2, każdy po tygodniu. W straży tej przestrzegać tego powinni będą Najprzód żeby tym jako się napisało porządkiem każdego tygodnia, zacząwszy w niedzielę przed św. Michałem aż do roku koleją straż tego odprawowali. Gdy kogo w puszczy, w jeziorach, na wielkich stawach z rusznicą albo sieciami zastaną albo też sieci, statki jakie znajdą, jeżeli szlachcic siekiery, wozy, konie, sieci, statki wodne, czółna, rusznice brać; jeżeli plebejusz, brać także też rzeczy i samego a zwłaszcza na rybitwie i zwierzu zastanego poimać i do zamku zaraz, nietrzymajc żadnej rzeczy przy sobie długo, oddać powinni będą. Gdzieby straży tej, który z nich, gdy koleją go dojdzie, nie sprawował, albo też nie z pilnością, a co większa gdyby niewiarę i niecnotę jaką w tym ukazał, majacz kim porozumienie na szkodę zamkową i tak jako się wyżej opisało, nie sprawował, szkodników jakimkolwiek sposobem ochraniał i z nimi porozumienie miał, winę złotych 2, z których 1 do zamku, drugi barci swojej strażnikom za doniesieniem kpgożkolwiek i uznaniem starszych bartników, albo dekretem zamkowym zapłacić zaraz ma. Gdzieby też albo co gorszego uczynił, parva arbitraria zamku karany być ma. Szkody w puszczy, w jeziorach, rzekach, stawach, w zwierzu grodzanie przestrzegać i strażników tych pilności i wiary doglądać, ustawicznie po puszcy jeżdżąc, do jednego miejsca nie wiązać się mają. Z których grodzan trzej po puszczy zaborskiej być zawsze i po barciach wszystkich i miejscach szkodzie podległych jeździć ustawicznie mają. Niepilnośó i niewierność strażników, także szkody, gdziekolwiek przez niedbalstwo albo złość ich pokazałyby się, do zamku odnosić powinni będą, które aby się nie działy, przestrzegać tego pilnie mają i sami ich czynić nie mają. W polnych barciach jeden grodzanin albo 2 toż czynić mają. Co wszystko tym, jako pan starosta między nim postanowi porządkiem i sposobem grodzanie ci odprawować i często wiadomość o wszystkim do zamku dawać mają. Z poddanych starostwa tucholskiego jeżeliby ważył się kto ze pnia mimo pozwolenia samego p. starosty rąbać i drzewo spuszczać, jeżeli z miasta 100 grzywien pruskich, jeżeli ze wsi albo zkądkolwiek 0 grz. tychże za winę podług mandatu Królowej, do ksiąg miejskich wpisanego, ma być karany. Do zamku i folwarków na opał i mniejsze inne potrzeby leżące tylko drzewo brać ma ją, żeby puszcze ochraniali i innym przykła dem byli. Kś. Fr. Tucholszczyzna, nazwa części pow. stryjskiego, położonej nad rzekami Oporem, Sławka i Orawą po obydwa Synowódzka. Czyt. Skole i Tucholszozyzna, napisał dr. Tr. Fapóe, Lwów, 1891. O Tucholcaoh pisał też W. Pol Dzieła, wydanie zupełne, t. X str. 150 i 151. Tuchołdów al Tucholdowo, wś, pow. czauski, gm. Rasna o 7 w. , zapasowy magazyn zbożowy gminny. Stanowiła niegdyś ststwo niegrodowe tuchołdowskie, leżące w wojew. mśoisławskiem. Podług metryk litewskich powstało ono w początkach XVIII wieku, a w 1718 r. zaliczały się doń wsi T. , Łaryanów, Droździenice i Dudczyce. Kolejno posiadali je Ponińscy, Zembocoy, Szpilowsoy, Illiniczowie, Wołłowiczowie, Łopacińscy, Makowieccy; wreszcie z mocy przywileju Stanisława Augusta z d, 8 marca 1768 r. Michał Łopaciński, pisarz ks. lit. , wraz z żoną Barbarą, ustąpili tego ststwa Franciszkowi i Konstanoyi z Kopoiów Święcickim, rotmistrzowstwu wwdztwa mścisławskiego, którzy opłacali kwarty złp. 243 gr. 7 a hyberny złp. 622. Porów. Łaryanów. Tuchółka, urzęd. Tucholka, os. , w pow. inowrocławskim, o 15 kim. na płn. zaoh. od InoWrocławia, przy drodze żel. inowrocławskobydgoskiej, za Złotnikami, powstała w nowszych czasach na obszarze Gniewkowie; par. Tuczno, ma 2 dm. , 33 nak. Tucholka, jezioro, wzn. 110 mt. npm. , między wsią Sicinami a dobrami Tuchołką, w powiecie tucholskim. Tuchołką, . dobra ryc. nad jeziorem t. n. , pow. tucholski, st. p. i kol. Tuchola o 8 kim. , par. kat. Jeleńcz; 386 ha 257 roli or. , 47 łąk, 4 lasu, 6 dm. , 18 dym. , 85 mk. 54 kat. , 31 ew. ; własność kupca J. C Schmidt z Tucholi; hodowla świń, owiec i mleczarnia. R. 1343 nadaje w. mistrz Ludolf Koenig Jaśkowi z Tuchołki Klein Tuchol 17 włók w dobrach Małą Tucholą zwanych, wraz z jeziorami, na prawie chełmiń. Za to będzie czynił służbę wojskową o własnym wydatku i pomagał przy budowlach. Dan w Malborku ob. Cod. Beln. w Peplinie, str. 36. Według taryfy pobór, z r. 1648 płacił tu p. Garozyński 7 fi 17 gr. ob. Roczn. T. P. N. w Pozn. , 1871, str. 193. R. 1695 dzierżył dobra Stanisławski i dawał mesznego 5 kor, żyta i tyleż owsa Tucholszczyzna Tucholszczyzna Tuchołdów Tuchółka Tucholka Tuchołką