pływu Odry z lewego brzegu, tworzy główną część tego księstwa, jak już sama nazwa księstwa lub ziemi opawskiej niem. Oppaland wskazuje. Wyłonienie ziemi opawskiej jako osobnej jednostki i oddzielenie się z czasem od Moraw, miało podstawę w istnieniu starodawnej słowiańskiej żupy hołaszowickiej, tak, że granice tej żupy stały się później mniej więcej granicami ks. opawskiego. Pod względem kościelnym należała żupa hołaszowicka do dyecezyi ołomunieckiej, a ta okoliczność przyczyniła się wielo do zgiermanizowania tego przedtem na wskroś sławiańskiego kraju. Do przyśpieszenia procesu oddzielenia się ziemi opawskiej od Moraw przyczynił się wiele Ottokar II. Ziemię opawską oddał bowiem swemu naturalnemu synowi Mikołajowi w posiadanie. Kiedy król czeski zginął 1278 r. w wojnie z Rudolfem z Habsburga, otrzymała królowa wdowa Kunegunda zabezpieczenie na ziemi opawskiej, przyjęła tytuł pani ziemi opawskiej, z siedzibą w Grodźcu al. Hradcu Graetz. Usiłowała przelać prawa do ziemi opawskiej na syna swego zrodzonego w małżeństwie z Zawiszą z Falkensteinu. Temu jednak przeszkodził biskup ołomuniecki Bruno, w porozumieniu z cesarzem Rudolfem Habsburskim, nie chcąc dopuścić wydziedziczenia Mikołaja. W istocie ukazuje się tenże od r. 1281 znowu w posiadaniu ziemi opawskiej jako książę władający na mocy praw dziedzicznych a nie jako książę lenny. Władza jego nie mogła być jednak wielką, bo miasto Opawa aż do r. 1284 nie uznawało jej. W tymże czasie r. 1285 umiera królowa Kunegunda, Mikołaj więc od r. 1286 1294 staje się niezaprzoczonym panem. W 1306 r. wymiera dynastya Przemyślidów a ks. Mikołaj tytułuje się panem i prawdziwym dziedzicem ziemi opawskiej, z czterema miastami Opawa, Głupczyce Leobschuetz, Karniów Jaegorndorf i Bruntal Freudenthal. Ale i teraz stanowisko ks. Mikołaja nie było pewne, bo nieba wem musiał ustąpić a kraj jego widzimy w posiadaniu trzech ks. szlaskich na Wrocławiu i Lignicy Bolesława, Henryka i Władysława, którzy noszą tytuł ks. Opawy. Od r. 1313 ustaje jednak ten stosunek do ks. szląskich, a ziemia opawska staje się znowu bezpośrednio podległą koronie czeskiej. W r. 1318 syn Mikołaja I, Mikołaj II, otrzymuje ziemię opawską w lenno od króla czeskiego Jana. Po raz pierwszy w tym roku 1318 nazwana jest ziemia opawska księstwem, kiedy dotychczas służyła jej nazwa prowincya, dystrykt lnb ziemia, a tem samem została zrównaną z Morawą wobec Czech. W kilka lat później 1327 r. nabywa Mikołaj II opróżnione ks. raciborskie i odtąd tytułuje się ks. na Opawie i Raciborzu. W ten sposób ks. opawskie wiąże się coraz ściślej z Szląskiem a punkt ciężkości życia politycznego tutaj się zwolna przenosi. Wielkiej doniosłości dla ziemi opawskiej jest dokument wydany przez cesarza Karola IV w r. 1348, którym określa jasno stosunek ks. opawskiego do korony czeskiej, stawiając je w jednym rzędzie obok margrabstwa morawskiego, jako części składowych królestwa czeskiego. Ks. opawskie stanęło tedy wobec korony czeskiej na równorzędnym stanowisku Moraw, oba jako kraje lenne. Mikołaj II posiadając ks. opawskie i połączone z niem unią osobistą ks. raciborskie, był możniejszym od innych ks. górnoszląskich. Śmierć jego w r. 1365 sprowadziła podział posiadłości. Po wielu sporach nastąpiła ugoda, mocą której obaj starsi jego synowie Jan I i Mikołaj II otrzymali część północnozachodnią posiadłości a więc obszar z miastami Karniowcem, Głupczycami, Bruntalem, Cukmantelem a Wacław i Przemko część południowowschodnią, a więc rdzeń ziemi opawskiej, z miastami Opawą i Fulnekiem. Całe ks. raciborskie otrzymał już poprzednio Jan I jako lenno. Na dawnej ziemi opawskiej powstały w ten sposób dwa księstwa Opawa i Karniów. Charakterystyczne nieustanne podziały, napotykane w dziejach Szląska, były i tu zwyczajne i sprowadziły niebawem zastawy posiadłości i zubożenie książąt, co w końcu ułatwiło królowi czeskiemu Jerzemu z Podiebradu, przy równoczesnem wymieraniu Przemyślidów opawskich, nabycie ks. opawskiego dla swego domu i oddanie synowi Wiktorynowi w lenno. Księstwo zaś karniowskie nadał król czeski Władysław Jagiellończyk, po wygaśnięciu tu Przemyślidów w 1490 r. , swemu kanclerzowi Janowi z Schellenbergu 1493r. . Ks. opawskie pozostawało w posiadaniu Wiktoryna aż do 1485 r. , w którym król węgierski Maciej Korwin, opanowawszy Morawy, Szląsk i Łużyce, zmusił Wiktoryna do zrzeczenia się ks. opawskiego i oddał je swemu naturalnemu synowi Janowi. Jan jednak odstąpił już w r. 1501 otrzymane księstwo królowi Władysławowi Jagiellończykowi, który od śmierci Macieja 1490 r. był i królem węgierskim, w zamian za inne dobra. Król Władysław oddał teraz ks. opawskie swemu najmłodszemu bratu Zygmuntowi, który aż do objęcia tronu polskiego księstwem tem 1501 1506 zarządzał jako lennem korony czeskiej. Po wygaśnięciu dynastyi Jagiellońskiej przeszły kraje korony czeskiej i węgierskiej, a więc i ziemia opawska, w posiadanie domu habsburskiego w myśl zawartych poprzednio traktatów. Prawie w 100 lat później nadał cesarz Maciej ks. opawskie w posiadanie r. 1614 ks. Karolowi Lich Tropawa