1729 i August III w 1744 r. potwierdzili miastu dawniejsze przywileje. To samo uczynił Stanisław August w r. 1765, w którym też dokonaną została lustracya Ks. lustr. , 56, f. 171, w Arch. głównem w Warszawie starostwa trembowelskiego. Według niej cała, , osiadłość miasta wraz z przedmieściami liczyła gospodarzów katolików nr. 246, żydów gospodarzy nr. 89, kościołów dwa, jeden parochialny, drugi ks. karmelitów, cerkwi dwie i monastyr na górze ks. bazylianów. Katolicy płacili czynszu 311 złp. gr, 23, żydzi 439 zł. , mielnicy 203 zł. , rzeźnicy klocowego 64 zł. , tkacze 42 zł. , rogowszczyzna niosła 670 zł. , świńszczyzna 85 zł, dziesięcina pszczelna 348 zł. , spust stawu 1160 zł. 27 gr. , arenda 13, 396 zł. 25 hr. Cały dochód z miasta wynosił 16, 827 złp. 23 gr. ; z wsi zaś Siemiano wa, Zaścinocza, Humniszcz, Malowa i Kaptu ry, mających razem osiadłości 115 numerów, 9314 zł. 7 gr. , razem z poprzednim, po odtrąceniu wydatków, 22, 885 złp. , z czego kwarta wynosiła 5721 złp. 12 gr. Zamczysko na górze wielkiej, mówi lustracya, funditus spustoszało, uznajemy więc za konieczne wystawić rezydencyą dla sądów ziemskich i grodzkich, które i tak w mieście sądzić się zwykły. Najważniej szem zdarzeniem, które zaszło w T. , była konfederacya zawiązana tu przez szlachtę wr. 1768. Dla miasta jednakże te miała następstwa, że przez lat kilka musiało się uginać pod represaliami, kontrybucyami, furażami wojsk tu konsystujących lub uganiających się za konfederatami. W r. 1770 dotknęła ponownie miasto zaraza morowa, w skutek której umarło chrześcian 24, żydów 28 Księga radziecka tremb. , a w dwa lata później przeszło pod berło auatryackie. Początkowo w ustroju miasta nie zmieniło się nic, dopiero w r. 1777 zniósł rząd wojtowstwo i zaprowadził magistrat, a dobra należące do starostwa Samenów, Zaścinocze, Humniska, Małów i Kaptury oddał Waleryanowi Dzieduszyckiemu, jako wynagrodzenie częściowe za Kossowszczyznę, zajętą dla salin. Geografia z r. 1786 o T, powiada Fara tu drewniana i bardzo nędzna a probostwo bardzo bogate; całą ozdobą miasta kościół i klasztor ks. karmelitów. Z końcem XVIII w. kościół ten został przeznaczony na parafialny w miejsce drewnianego, który spłonął; klasztor zaś, z przyczyny zmniejszonej liczby osób zakonnych w Galicyi, połączono do czasu z klasztorem lwowskim. Opracowania. Fr. Siarczyński Dzieje niegdyś księstwa trembowelskiego w Czasopismie nauk. księgozb. publicz. imieaia Ossoliń. , r. 1829; B. Unicki Starodawnaja Terebowla, Lwów, 1862; A. Bielowski Pamiątki trembowela. w Kółku domowem, Lwów, 1861; Baliński i Lipiński Staroż. Polska, t. II; Ruiny zamku w T. Tyg. Ilustr r. 1875, t. XII; Kościół w T. Kłosy z r. 1876; Tymon Zaborowski Obrona T. Lwów, 1828; Obrona T. w Przyjacielu Ludu, r. 1835, t. I, str. 57. Istnieje nadto wiele opisów oblężenia r. 1675, lecz po większej części bez wartości historycznej. Dawny powiat trembowelski był częścią składową ziemi halickiej i obejmował przestrzeń z jednej strony od Zbrucza po Strypę, z drugiej strony między Tarnopolem a Czortkowem. Najważniejsze miejscowości, obok T. , były Tarnopol, Skałat, Mikulińce, Czortków, Budzanów, Janów, Touste i Grzymałów. Władysław Fedorowicz, Aleksander Czoiowski, Tremhowelski powiat w atlasie Kummersberga karty 33, 34, 40 i 41; szt. gen. Z. 8, O. 33, 34 i Z. 9, C. 33, 34 leży między 49 6 a 49 23 płn. szer. i 43 6 a 43 36 wsch. dłg. od F. Na płn. leży pow. tarnopolski, na płn. wsch. skałacki, na wsch, husiatyński, na płd. czortkowski, na płd. zach. buczacki, na zach. podhajecki. Trembowla leży w płn. wsch. stronie obszaru. Najdalszy punkt od niej na płd. 21 klm. jest kończyna Skomoroszów, na płd. zach. o 23 klm. kończyna Łaszkowiec, na zach. 21 klm. zach. kraniec Brykuły Nowej, na płn. zach. 19 klm. płn. zach. kraniec Zazdrości, na płn. 10 klm. płn. kraniec Łoszniowa, na płn. wsch. 17 klm. płn. wsch. kraniec Iławcza, na wsch. 18 klm. wsch. kraniec Hleszczawy, na płd. wsch. 17 klm. kraniec Kobyłowłok. Najbliższy graniczny punkt powiatu leży na wsch. o 6 klm. , na płn. zach. o 8 klm. Gały powiat zajmuje część dorzecza Dniestru a mianowicie jego lewego dopływu Seretu, który wchodzi na obszar powiatu od płn. z Krywek, w pow. tarnopolskim, do Nałuża, płynie na płd. wschód przez Warwaryńce, Strusów, Ruzdwiany, Zubów, Ostrowczyk, Zaścinocze, Humniska, Semenów, Zieleńcze, Załawie, Podhajczyki, Dołhe, Janów, tu wygina się na zach. , poczem na granicy Słobódki przyjmuje kierunek płd. i płynie przez Budzanów, a w końcu pod Źużniaczem wchodzi w powiat czortkowski. Seret dzieli obszar powiatu na dwie prawie równe części, zachodnią na prawym i wschodnią na lew. brzegu. W obrębie powiatu zasilają go dopływy od praw. brz. Swiniucha w Warwaryńcach, pot. Darochowski w Ostrowczyku, Riczka al. Gniła Rudka z pot. Kubenki na granicy Słobódki i Budzanowa, Zwiniacz na granicy Skomoroszów i Budzanowa. Od lew. brzegu Gniezna na granicy Zieleńcza i Załawiec, zasilona w obrębie powiatu od lew. brzegu Boryczówką, i dalej ku płd, kilka potoków. Na

Trembowla